لثه‌ها ما را از سلامت دهان و دندانمان و بیماری‌ها باخبر می‌کنند. خونریزی لثه به دلایل مختلفی از جمله بیماری لثه، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی یا آسیب‌های دندانی ممکن است رخ دهد. در این مقاله با علت، علائم، روش‌های درمانی خانگی خونریزی لثه و زمان مراجعه به دندانپزشک آشنا خواهید شد.
دلیل خونریزی لثه چیست؟
رایج‌ترین علت خونریزی لثه، عدم مراقبت صحیح از دندان‌ها می‌باشد. ژنژیویت (التهاب لثه) و پریودنتیت باعث حساس شدن لثه ها و خونریزی آنها می شوند.
ژنژیویت
التهاب لثه یا ژنژیویت، معمولاً در صورتی گسترش می‌یابند که پلاک‌ها روی خط لثه باقی بمانند. پلاک‌ها در واقع مواد باقی مانده و باکتری‌هایی هستند که به دندان می‌چسبند. با وجود اینکه مسواک زدن می‌تواند پلاک‌ها را از روی سطح دندان پاک کند و از پوسیدگی دندان پیشگیری نماید، اما در صورتی که به درستی انجام نشود یا در کنار آن از نخ دندان استفاده نگردد، ممکن است نتواند پلاک را از بین ببرد. اگر پلاک‌ها باقی بمانند، رسوب می‌کنند و احتمال خونریزی و التهاب لثه (ژنژیویت) را افزایش می‌دهند.
علائم ژنژیویت
- لثه‌های ورم کرده
- درد و ناراحتی در دهان و اطراف لثه
- خونریزی لثه
پریودنتیت
در صورتی که ژنژیویت پیشرفته شود، می‌تواند منجر به بیماری پریودنتال گردد که تحت عنوان پریودنتیت نیز شناخته می‌شود. پریودنتیت نوعی عفونت است که لثه، استخوان فک و بافت‌های متصل کننده دندان و لثه را درگیر می‌کند و می‌تواند باعث لق شدن و افتادن دندان‌ها گردد.
علائم پریودنتیت
- بو و مزه بد دهان
- لثه‌های قرمز یا متورم
- لثه ضعیف یا خونریزی لثه
- درد به هنگام جویدن
- لق شدن دندان
- حساس شدن دندان
- عقب رفتن لثه و جدا شدن از دندان
- تغییر در دندان‌ها به هنگام گاز زدن
- تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان مصنوعی
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین‌های C و K می‌توانند باعث خونریزی لثه شوند.
علائم کمبود ویتامین C و K
اسکوربوت: علت این بیماری کمبود شدید ویتامین C می‌باشد و علائم آن در نتیجه از بین رفتن کلاژن و ضعیف شدن بافت‌های پیوندی ایجاد می‌شود. این علائم عبارتند از:
- لکه‌های پوستی که در اثر پاره شدن و خونریزی رگ‌های خونی ایجاد می‌شوند.
- تورم یا خونریزی لثه و از بین رفتن دندان
- ریزش مو
- کند شدن روند بهبودی زخم‌ها
- احساس کوفتگی و بی حالی
- کم‌خونی ناشی از فقر آهن
علائم کمبود ویتامین K شامل موارد زیر می‌باشند:
- کند شدن انعقاد خون
- خونریزی
- خونریزی شدید
- استئوپنی یا پوکی استخوان
در صورتی که با خونریزی لثه مواجه شدید و مطمئن هستید که به درستی از دندان‌هایتان مراقبت کرده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و سطح ویتامین C و K خود را اندازه بگیرید. همچنین حتماً مواد غذایی حاوی ویتامین c و k را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
|
مواد غذایی غنی از ویتامین K |
موادغذایی غنی از ویتامین C |
| شاهی | میوه و آبمیوه مرکبات ( پرتقال، کیوی، لیمو، گریپ فروت) |
| کلم پیچ | بروکلی |
| اسفناج | توت فرنگی |
| چغندر برگی (سوئیسی) | گوجه فرنگی |
| کاهو | سیب زمینی |
| خردل | فلفل دلمه ای |
| سویا | سبزیجات چلیپایی (کلم بروکلی، کلم بروکسل، گل کلم) |
| روغن کانولا | لیچی |
| روغن زیتون | خربزه درختی (پاپایا) |
دلایل دیگر خونریزی لثه:
- مسواک زدن با شدت زیاد
- تغییرات هورمونی هنگام بارداری
- استفاده از پروتزهای دندانی با اندازه نامناسب
- کشیدن نخ دندان به صورت اشتباه
- لوسمی، نوعی سرطان خون
- مصرف داروهای رقیق کننده خون
چگونه با درمان‌های خانگی از خونریزی لثه جلوگیری کنیم؟
درمان‌های خانگی تا حدودی در درمان خونریزی لثه مؤثرند و می‌توانید تا زمان مراجعه به پزشک از روش‌های زیر استفاده کنید.
استفاده از کمپرس سرد
خونریزی لثه علاوه‌بر بیماری لثه، دلایل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد از جمله آسیب یا جراحت بافت لثه. در این موارد استفاده از کمپرس سرد در ناحیه آسیب دیده می‌تواند تورم و جریان خون را کاهش دهد و بدین طریق از خونریزی جلوگیری نماید. بدین منظور روزی چند بار از کمپرس سرد استفاده نمایید و هر بار 20 دقیقه آن را روی لثه قرار دهید و سپس 20 دقیقه استراحت کنید.
دهان خود را با هیدروژن پراکسید شستشو دهید.
هیدروژن پراکسید نوعی ماده ضد عفونی کننده است که قابلیت از بین بردن پلاک‌های دندانی را دارد و می‌تواند باعث بهبود لثه و جلوگیری از خونریزی آن گردد. در صورت خونریزی لثه، پس از مسواک زدن دهان خود را با هیدروژن پراکسید شستشو دهید و سپس محلول را بیرون بریزید.
رعایت بهداشت دهان و دندان
برای حفظ بهداشت دهان و دندان خود، حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده نمایید. رعایت بهداشت دهان و دندان به ویژه برای زنان باردار مهم و حیاتی است.
استفاده از آب نمک برای شستشوی دهان
شستشوی مداوم دهان با آب نمک می‌تواند باکتری‌ها را کاهش دهد و از خونریزی لثه جلوگیری نماید. نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و هر روز سه تا چهار بار به مدت چند ثانیه آن را در دهان خود بچرخانید و سپس بیرون بریزید.
مصرف چای سبز
چای سبز، دارای آنتی اکسیدان طبیعی کاتچین می‌باشد و مصرف روزانه آن می‌تواند به بهبود بیماری پریودنتیت و جلوگیری از خونریزی لثه کمک نماید. بر اساس یک مطالعه روی 940 مرد، مشخص شده است که مصرف چای سبز بر درمان پریودنتیت مؤثر است و هر چه میزان مصرف آن بیشتر باشد، لثه‌های فرد از سلامت بهتری برخوردارند.
چه زمانی برای درمان خونریزی لثه به پزشک مراجعه کنیم؟
- در صورت خونریزی لثه پس از هر بار مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- خونریزی خود به خودی و بدون دلیل لثه‌ها
- لثه‌های قرمز و متورم
- متوقف نشدن خونریزی
- احساس درد در لثه
دندانپزشک از طریق معاینه یا استفاده از اشعه ایکس، دندان و استخوان فک را بررسی می‌کند و با توجه به وضعیت آن به درمان اقدام می‌نماید. نوع درمان به علت خونریزی لثه بستگی دارد. اگر خونریزی لثه به علت ابتلا به بیماری های لثه باشد دندانپزشک باید در این زمینه اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهد از جمله:
- در مورد نحوه پاکسازی دندان‌ها به عنوان مثال استفاده از مسواک بین دندانی را به شما پیشنهاد دهد.
- پاکسازی عمیق زیر لثه‌ها
- آنتی بیوتیک‌ها
- کندن چند دندان
- جراحی لثه
جلوگیری از خونریزی لثه
کاهش میزان استرس
بر اساس مطالعات انجام شده، استرس بر سیستم ایمنی بدن اثر منفی می گذارد و باعث ضعیف شدن آن می گردد و در نتیجه بدن نمی‌تواند در مقابل عفونت لثه از خود دفاع کند. همچنین استرس می‌تواند باعث عدم توجه فرد به سلامت دهان خود شود و فرصتی برای تجمع باکتری ها فراهم کند. بنابراین بسیار مهم است به دنبال اقداماتی باشید که به کمک آنها بتوانید سطح استرس خود را پایین بیاورید.
ترک سیگار
سیگار نه تنها خطر سرطان ریه، بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد، بلکه سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و مقابله با پلاک دندان را با مشکل مواجه می‌سازد و می‌تواند منجر به ایجاد بیماری لثه شود. ترک کردن سیگار به بهبودی لثه‌ها و جلوگیری از خونریزی کمک می‌کند که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت نمایید.
افزایش مصرف ویتامین C
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C، باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود و به مقابله با عفونت لثه و در نتیجه توقف خونریزی کمک می‌نماید.
افزایش مصرف ویتامین K
مصرف مکمل ویتامین K می‌تواند به انعقاد خون کمک کند و خونریزی لثه را کاهش دهد.
کاهش مصرف کربوهیدرات
مصرف کربوهیدرات و مواد قندی می‌تواند باعث ایجاد پلاک دندان و رشد باکتری‌ها شود. هر چه میزان پلاک‌های دندان بیشتر باشد، احتمال خونریزی لثه افزایش می‌یابد. کاهش مصرف کربوهیدرات می‌تواند از ایجاد پلاک جلوگیری نماید و باعث بهبود لثه و توقف خونریزی شود.
سوالات متداول
بهترین دهانشویه برای جلوگیری از خونریزی لثه کدام است؟
دهانشویه کلر هگزیدین 0.2 درصد، از جمله بهترین دهانشویه های موجود در بازار است که برای ضد عفونی کردن دهان و دندان به کار می رود.
کمبود ویتامین D می‌تواند باعث ایجاد خونریزی لثه شود؟
ویتامین D نقش مهمی در توانایی متابولیسم مواد معدنی بدن دارد و کمبود آن می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان و خونریزی لثه شود.
استرس می‌تواند باعث ایجاد خونریزی لثه شود؟
داشتن استرس به مدت طولانی می تواند باعث سرکوب سیستم ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت و بیماری‌های لثه شود.
هورمون‌های دوران بارداری می‌توانند باعث ایجاد خونریزی لثه شوند؟
معمولاً هنگام بارداری لثه ها قرمز و متورم می شوند و به هنگام استفاده از مسواک و نخ دندان ممکن است خونریزی کنند.
آیا دوران قاعدگی می‌تواند باعث ایجاد خونریزی لثه شود؟
تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی می تواند باعث قرمز شدن لثه، تورم، ایجاد آفت یا خونریزی لثه شود.
کدام ماده معدنی می‌تواند دندان و لثه را ترمیم کند؟
کلسیم. کلسیم باعث ساخت استخوان و محکم شدن آن می‌شود و در نتیجه به محکم شدن مینای دندان و استخوان فک می‌تواند کمک نماید.
