گاهی اوقات دندان کودکان به شدت عفونت کرده و تنها راه درمان آن ظاهراً کشیدن دندان است؛ ممکن است دندانپزشک اطفال به شما توصیه کند که برای حفظ دندان عفونی، درمانهایی مانند پالپکتومی یا روت کانال (عصبکشی) انجام شود. عصبکشی دندان توسط دندانپزشک کودک شما برای تخلیهی پالپ آسیبدیدهی دندان، انجام میشود. پالپ بافتی است که در همهی دندانها وجود دارد. پالپ شامل عصب و رگهای خونی است که به ریشهی دندان متصل هستند. ریشهی دندان باعث میشود که دندان محکم سر جایش و متصل به استخوان فک و لثه بماند. اگر دندان زمانی که لازم است بماند کشیده شود، ساختار لثه و فک کودک آسیب خواهد دید.
فواید عصبکشی دندان کودکان
RCT (روت کانال تراپی) موفقیتآمیز باعث جلوگیری از درد و عفونت و یا درمان درد و عفونت دندان درمانشده میشود و در نتیجه عمر این دندان افزایش خواهد یافت. این امر باعث حفظ دندان در دهان میشود که مزایای بسیاری نسبت به دندان مصنوعی دارد که عبارتند از:
- محافظت از دندان طبیعی نسبت به حفاظت از دندان مصنوعی (مثل دنچر) برای کودک راحتتر است.
- دندان به دندانها یا لثههای مجاور وصل نمیشود و در نتیجه اثر منفی بر آنها نخواهد داشت.
- استخوان دور دندان را که ممکن است بعدها برای درمانهای دیگر مانند ایمپلنت مورد نیاز باشد، حفظ میکند.
آیا عصبکشی برای کودکان مناسب است؟
بسیاری از والدین بر این باورند که اگر دندان کودک قبل از اینکه بیفتد کشیده شود بهتر از این است که عصبکشی شود. آنها عقیده دارند که دندان دائمی بعدها به جای آن رشد خواهد کرد.
اما ما میخواهیم این موضوع را توضیح دهیم که اگر دندان شیری زودتر از موعد مقرر به دلیل چرک، پوسیدگی، عفونت یا آسیب شدید بیفتد، باعث مشکلات رشدی در کودک خواهد شد.
برخی از مشکلاتی که در اثر کشیدن زودهنگام دندان ایجاد خواهند شد عبارتند از:
- مشکل در تکلم
- عدم توانایی جویدن غذا
- عدم جایگزینی درست دندان دائمی در آینده
- کج شدن یا روی هم افتادن دندانهای مجاور
به منظور جلوگیری از این مشکلات جدی دندانی که ممکن است روی رشد و اعتماد به نفس کودکتان اثر منفی داشته باشند، باید دندان عفونی را با پالپکتومی درمان کرده و آن را حفظ کنید. عصبکشی به دندان شیری کمک میکند تا سر جایش باقی بماند و در زمان مناسب در آینده خود به خود بیفتد.
در صورت بروز چه علائمی باید دندان کودکان را عصبکشی کرد؟
برخی از علائمی که نشاندهندهی آسیب به پالپ دندان هستند عبارتند از:
- دندان درد بیدلیل
- تب خفیف
- حساسیت لثه و تورم
- تودهی چرکی در دهان کودک
- حساسیت به غذاها و نوشیدنیهای مختلف
- تورم یا حساسیت غدد لنفاوی
- دندان شکستهای که پالپ، عصب یا ریشهی آن مشخص است.
تشخیص عصبکشی دندان کودکان
مهمترین سؤالی که ذهن والدین کودکانی که دندانپزشک توصیه کرده تا دندانشان عصبکشی شود را درگیر میکند، مربوط به تشخیص عصبکشی است. دندانپزشک، روش استانداردی که توسط دندانپزشکان سراسر دنیا برای تشخیص اینکه آیا بیمار به عصبکشی نیاز دارد یا نه استفاده میشود را توضیح خواهد داد.
- عمدتاً کودکی که دندانش دچار عفونت شده است درد زیادی دارد، دندانش حساس است و حتی اطراف این دندان التهاب دارد.
- اولین قدم مراجعه به دندانپزشک کودکان برای معاینهی کامل است.
- دندانپزشک اطفال، معاینهی فیزیکی انجام خواهد داد و علائم آشکار عفونت دندان شیری را بررسی خواهد کرد.
- مرحلهی بعد تصویربرداری اشعهی ایکس از دندان کودک است. اشعهی ایکس شدت عفونت و اینکه چقدر پالپکتومی لازم است تا دندان حفظ شود را مشخص خواهد کرد.
- وقتی که دندانپزشک معتبر تشخیص دهد که عصبکشی درمان مناسب است، دستوراتی به شما خواهد داد که باید بعد از درمان از آنها پیروی شود.
رژیم غذایی بیمار تغییرات اساسی خواهد داشت، غذاهای نرم و نیمه مایع ارجحیت دارند. نوشیدنیهای گازدار نباید مصرف شوند. در طول روند درمان، مصرف غذاهای سرخشده و غذاهایی که شکر دارند باید قطع شود. علاوه بر اینها، دندانپزشک کودکان برای آنها آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد تا از انتشار عفونت جلوگیری شود و باعث راحتی کودک شود. بسته به سن کودک، صحبت دربارهی درمان عصبکشی مفید خواهد بود.
دندانپزشک کودکان چگونه دندان کودکان را عصبکشی میکند؟
سه رویکرد برای عصبکشی دندان کودکان وجود دارد. بسته به وضعیت عفونت یا پوسیدگی دندان، دندانپزشک کودکان، روش درست و مناسب را انتخاب خواهد کرد. این روش برای هر بیماری فرق میکند، چون مشکل هر کودکی خاص خودش است.
پالپ تراپی
این روش زمانی استفاده میشود که فقط پالپ کمی آسیب دیده باشد. عفونت باید در مراحل اولیه بوده و به کل دندان حمله نکرده باشد. در چنین مواردی دندانپزشک کودکان، این پوسیدگی را بدون دستکاری پالپ از بین برده و داخل دندان آنتیبیوتیک میزند و دندان را محکم پر میکند. استفادهی مستقیم از آنتیبیوتیک روی پالپ، باعث بهبود سریعتر میشود.
پالپوتومی
روش دوم عصبکشی در کودکان هم معمولاً با عنوان عصبکشی جزئی یا پالپوتومی شناخته میشود. دندانپزشک کودکان وقتی از پالپوتومی استفاده میکند که تصاویر اشعهی ایکس دندان عفونی نشان دهند که عفونت فقط مربوط به بخشهای بالایی دندان است.
در پالپوتومی، فقط پالپ آسیبدیده یا عفونی از دندان خارج میشود و پالپ سالم دستکاری نمیشود. همچنین دندان باید با آنتیبیوتیک ضدعفونی شده و به خوبی پر شود تا باعث ماندگاری و حفظ دندان شود.
پالپکتومی
پالپکتومی یک روش کامل عصبکشی دندان در کودکان است. وقتی که دندان عفونی به شدت آسیب دیده باشد، دندانپزشک کودکان از روش پالپکتومی استفاده خواهد کرد.
این روش، روشی پیچیده است و در آن بافت پالپ با دقت و به طور کامل تخلیه میشود. سپس دندانپزشک، دندان را ضدعفونی کرده و کانالها را شکل میدهد. این روش نیازمند تخصص و دقت بسیار زیاد است. مرحلهی بعدی پر کردن دندان و بستن کامل و درست آن است. در آخرین مرحلهی درمان، روی دندان عفونی تاج قرار داده میشود.
یک پروتکل درمانی رایج که در همهی این روشها رعایت میشود، استفاده از بیحسی موضعی قبل از شروع عصبکشی است. از بیحسی موضعی به منظور راحتی کودک و بدون درد شدن این درمان استفاده میشود.
در دوران نقاهت عصبکشی دندان کودکتان چه انتظاراتی باید داشته باشید؟
زمانی که دندان کودکتان عصبکشی شده است، کودک در ناحیهی فک احساس درد خواهد داشت. نگران نباشید! این امر کاملاً طبیعی است. دندانپزشک کودکان، داروهایی برای کنترل درد و تسریع روند بهبودی تجویز میکند. ممکن است بعد از این درمان، کمی فک کودک متورم باشد؛ این مورد هم بخشی از روند بهبودی میباشد.
یکی از بخشهای مهم دوران نقاهت کودک شما، ارتباط مستقیم با دندانپزشک است. دندانپزشک باید به شما بگوید که فرزندتان چه چیزی بخورد و بنوشد و چه اقدامات دیگری به عنوان پدر یا مادر برای کمک به روند بهبود انجام دهید.
در جلسات معاینهی بعدی (فالوآپ) در موعد مقرر کودکتان را نزد دندانپزشک ببرید و همهی توصیههای دندانپزشک اطفال را رعایت کنید. مهمتر از همه اینکه روحیهی کودکتان را در طول دوران نقاهت حفظ کنید.
عوارض عصبکشی دندان کودکان
اگر عصب ملتهب باشد یا عفونت فعال وجود داشته باشد، بیحس کردن دندان با بیحسی موضعی کاری چالشبرانگیز خواهد بود.
بعد از درمان، ناراحتی کم دندان و قسمتهای مجاور آن رخ خواهد داد که 24 تا 72 ساعت ماندگار خواهد بود. مسکنهای بدون نیاز به نسخهی ساده (OTC)، مثلاً پاراستامول، معمولاً برای کنترل این وضعیت مناسب هستند. گاهی تورم رخ خواهد داد. دندان دائمی نابالغ (کامل رشد نکرده)، احتمال شکستن دندان بالا خواهد بود.
کودکانی که RTC دندان جلو انجام دادهاند، در هر ورزشی باید از گارد دهان استفاده کنند، چون احتمال شکستن دندانهایشان زیادتر است. اگر درد و عفونت دندان ادامه داشته باشد، دندان باید کشیده شود.
سؤالات متداول
آیا عصبکشی دندان شیری لازم است؟
این سؤال، سؤال مهمی است که باید از دندانپزشک اطفال سؤال کنید.
نیاز به عصبکشی دندان شیری را نمیتوان بدون معاینه مشخص کرد؛ شرایط هر بیمار با بیمار دیگر فرق دارد. فقط دندانپزشک اطفالی که در حال درمان کودک است میتواند تشخیص دهد که آیا عصبکشی لازم است یا نباید انجام شود.
عصبکشی دندان کودکان چه تفاوتی با عصبکشی دندان بزرگسالان دارد؟
اگرچه این روش نسبتاً شبیه به عصبکشی دندان در بزرگسالان است، اما تفاوت اصلی در پرکنندهی استفادهشده است. پرکننده (سیلانت) استفادهشده در بزرگسالان دائمی است اما پرکنندهی استفادهشده در کودکان جذبی است، یعنی وقتی که دندان شیری برای بیرون آمدن دندان دائمی بیفتد، این پرکننده بدون ایجاد اختلال در روند رشد دندان دائمی جذب بدن خواهد شد.
عصبکشی دندان کودکان چه مدت طول میکشد؟
عصبکشی یک درمان جراحی پیچیده است که باید توسط دندانپزشک کودکان و با نهایت دقت و ظرافت انجام شود.
معمولاً یک عصبکشی ساده 30 تا 60 دقیقه طول میکشد. از طرف دیگر، عصبکشی (روت کانال) پیچیده حدود 90 دقیقه طول خواهد کشید.
آیا عصبکشی دندان کودکان درد دارد؟
اگرچه عصبکشی دندان ظاهراً دردناک خواهد بود، اما دندانپزشک کودکان تمام اقدامات لازم برای راحتی کودک و بدون درد بودن این درمان را انجام خواهد داد.
دندانپزشک کودکان، به منظور بیحس شدن دندان برای عصبکشی، از بیحسی موضعی استفاده خواهد کرد. کودک در طول درمان هیچ دردی احساس نخواهد کرد.
بعد از درمانهم از داروهای مسکن استفاده میشود تا روند بهبود نیز سریعتر شود.
چه وقت نباید دندان کودکان را عصبکشی کرد؟
اگر باقیماندههای دندان برای پرکردن و ترمیم کافی نباشد یا عفونت زیاد باشد و یا دندان دچار بازجذب (جذب ساختار دندان) شده باشد، دندانپزشک توصیه خواهد کرد که دندان کشیده شود.
کودک من در چه سنی باید عصبکشی انجام دهد؟
عصبکشی دندان کودک، بسته به وضعیت دندان، در هر سنی میتواند انجام شود. معمولاً در کودکان بزرگتری که افتادن دندان شیری نزدیک است، دندانپزشک به جای عصبکشی، کشیدن دندان را توصیه خواهد کرد. اگر احساس میکنید که دندان کودکتان نیازمند عصبکشی است، با دندانپزشک اطفال معتبر مشورت کنید تا مشخص شود که آیا این روش برای کودک شما مناسب است یا خیر.
آیا برای عصبکشی کودکان را میخوابانند؟
بله. اگر کودکتان نتواند عصبکشی را تحمل کند و روی صندلی بنشیند، دندانپزشک توصیه خواهد کرد که کودک بخوابد.
آیا پالپکتومی همان عصبکشی است؟
در روش پالپکتومی، کل پالپ تاج دندان و ریشه تخلیه میشود. این روش معمولاً برای کودکان استفاده میشود تا دندان شیری آسیبدیده یا عفونی آنها حفظ شود. این امر دلیل نامگذاری این روش به عنوان عصبکشی کودکان است. اگر دندانهای دائمی دچار مشکل شوند، پالپکتومی فقط قسمت ابتدایی روند عصبکشی خواهد بود.
