پوسیدگی دندان کودکان در دندان های شیری و دائمی عادی می باشد. عواملی مانند بهداشت دهانی نامناسب و رژیم غذایی غنی از شکر می تواند احتمال پوسیدگی دندان را افزایش دهد. درمان شامل حذف قسمت پوسیده دندان و جلوگیری از آسیب بیشتر به وسیله پر کردن آن، عصب کشی یا در مواردی نادر، کشیدن دندان می شود. ایجاد عادات مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب، تشویق به داشتن رژیم غذایی سالم و معاینه منظم دندان ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان مهم می باشند.
چرا دندان های شیری مهم هستند؟
دندان شیری جای دندان دائمی را در فک حفظ می کند. اگر دندان شیری زودتر از موعد بیفتد، دندان کناری ممکن است به سمت فضای خالی سر بخورد. وقتی زمان در آمدن دندان های دائمی می شود، ممکن است فضای کافی برای رشد آن ها وجود نداشته باشد. این امر باعث کج در آمدن دندان های دائمی می شود. ممکن است تمیز کردن دندان کج شده نیز سخت باشد. اگر دندان های شیری کوک سالم باشد، به احتمال زیاد دندان های دائمی او نیز سالم خواهند بود و کودکانی که در دندان های شیری خود پوسیدگی دارند به احتمال زیاد در دندان های دائمی خود نیز پوسیدگی خواهند داشت.
چگونه پوسیدگی دندان روی دندان شیری اثر می گذارد؟
پوسیدگی دندان در مراحل اول دندان های (دندان های شیری) کودکان خردسال، کرم خوردگی خردسالی نامیده می شود و زمانی روی می دهد که دندان های کودک اغلب و برای مدت طولانی در تماس با غذاها و نوشیدنی های قندی باشند. این نوشیدنی ها شامل آبمیوه ها، نوشابه و انواع نوشیدنی های قند دار می باشند.
باکتری های دهان از قندهای غذاها و نوشیدنی ها برای تغذیه استفاده می کنند. این باکتری ها اسید تولید کرده که باعث تخریب سطح بیرونی دندان (مینا) می شود. بزاق به ترمیم این آسیب کمک می کند، اما اگر با گذر زمان آسیب به دندان ها بیشتر از ترمیم آنها باشد، یک حفره یا سوراخ در دندان ایجاد می شود.
به یاد داشته باشید که پوسیدگی دندان می تواند به محض رشد دندان های شیری و معمولاً در شش ماهگی آغاز گردد. پوسیدگی در دندان کودکان می تواند باعث دندان درد شود و عفونت نیز ممکن است منتشر شود. اگر پوسیدگی درمان نشود، می تواند دندان شیری را تخریب کند.
چه کودکانی در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند؟
تمامی کودکان در دهان خود باکتری دارند. بنابراین تمامی کودکان در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان هستند. اما موارد زیر می توانند احتمال آن را افزایش دهد:
- سطح بالای باکتری ها که باعث ایجاد حفره ها می شود.
- رژیم غذایی غنی از قند و نشاسته
- منبع آبی که عاری از فلوراید باشد یا مقداری کمی از آن داشته باشد.
- سلامت دهانی نامناسب
- کم بودن بزاق دهان نسبت به حالت عادی
علائم پوسیدگی زود هنگام دندان کودکان
کرم خوردگی زودهنگام دندان در کودکان به مرور زمان ایجاد می گردد و در مراحل ابتدایی ممکن است مشاهده آن سخت باشد.
پوسیدگی دندان ممکن است به صورتهای زیر نشان داده شود:
- نوار کدر سفید رنگی روی سطح دندان ها و نزدیک به خط لثه: این اولین علامت است و معمولا توسط والدین شناسایی نمی شود.
- نوار سیاه، قهوه ای یا زرد روی سطح دندان ها نزدیک به خط لثه: این مورد نشان دهنده پیشرفت پوسیدگی است.
- دندان هایی که قهوه ای مایل به سیاه هستند: این نشان می دهد که کودک پوسیدگی پیشرفته دارد.
- درد در ناحیه اطراف دندان
- حساسیت به غذاهای خاص مانند شیرینی جات و نوشیدنی های داغ یا سرد
پوسیدگی دندان در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟
دندانپزشک کودک معمولاً می تواند بر اساس موارد زیر پوسیدگی دندان را تشخیص دهد:
- پیشینه کاملی از کودک
- معاینه دهان کودک
- عکس اشعه ایکس دندان ها
گزینه های درمانی پوسیدگی دندان در کودکان
در صورتی که کودک شما پوسیدگی دندان داشته باشد، پزشک چندین راه برای مقابله با آن دارد:
پر کردن
مرسوم ترین روش درمان حفره های دندانی پر کردن آنهاست. پر کردن با کامپوزیت که هم رنگ دندان ها می باشد، از نظر بصری قابل تشخیص نمی باشد. دندانپزشک کودک حفره دندانی را کاملا از پلاک ها و باکتری ها پاک می کند و سپس مواد پر کننده را به منظور بستن حفره روی آن قرار می دهد.
عصب کشی
وقتی حفره دندان نزدیک عصب باشد، ممکن است عصب کشی پیشنهاد شود. این کار شامل برداشتن عفونت از اعماق دندان، تمیز کردن آن و سپس پر کردن آن می شود.
کشیدن دندان
اگر گزینه دیگری برای حفظ دندان وجود نداشته باشد، مثلا در پوسیدگی های شدید، دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان به ویژه دندان شیری را پیشنهاد دهد.
جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
کودکان عادات سالم را از والدین خود یاد میگیرند. اگر هر روز دندان های کودک خود را تمیز کنید، غذاهای سالم به او بدهید و مرتبا او را به دندانپزشکی ببرید، می توانید عادات خوبی را آغاز کنید.
دندان های کودک خود را در خانه تمیز کنید.
- لثه های کودک را با پد یا پارچه ای تمیز بعد از هر غذا و قبل از خواب تمیز کنید. این کار به حذف ذرات غذایی که ممکن است به دندان ها آسیب بزنند کمک می کند. این کار کودک را به تمیز نگه داشتن دهان خود عادت می دهد.
- به محض ظاهر شدن اولین دندان، مسواک زدن را دو بار در روز شروع کنید (صبح و شب). از مسواک های سایز کودکان با سری نرم و خمیر دندان فلوراید استفاده کنید. تا زمانی که کودک سه ساله شود، بیشتر از یک ذره یا به اندازه دانه برنج خمیردندان فلوراید استفاده نکنید. برای کودکان بین سه تا شش سال، بیشتر از یک نخود خمیردندان فلوراید استفاده نکنید.
- دندان های کودکتان را تا زمانی که به شش سالگی برسد خودتان مسواک بزنید. وقتی به اندازه کافی بزرگ شد، میتواند به تنهایی این کار را انجام دهد. به کودکان باید آموزش دهید که خمیردندان را تف کنند و قورت ندهند.
شیشه شیرها، پستانک و شیردهی
- کودکان شیرخوار باید قبل از خواب یا چرت زدن شیشه شیر خود را تمام کنند.
- بعد از اینکه اولین دندان های کودک در آمد، نباید به او اجازه شیرخوردن مستمر یا خوابیدن در هنگام شیر خوردن را بدهید.
- به کودکان شیرخوار نباید اجازه دهید که با شیشه شیر حاوی شیر، آب میوه، شیر خشک یا هر نوع مایع شکری دیگری به خواب رفته یا در تخت گذاشته شوند.
- اگر کودک از پستانک استفاده میکند، آن را آغشته به شکر یا عسل نکنید. قبل از گذاشتن پستانک در دهان کودک نیز آن را در دهان خود نگذارید. باکتری های مسئول پوسیدگی میتوانند از طریق دهان شما وارد دهان کودک شوند.
- از شیشه شیر نباید به عنوان پستانک استفاده کرد. جرعه جرعه نوشیدن مایعات قندی می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
رژیم غذایی سالم دندان های قوی را ایجاد می کند
- تنقلات بین وعده های غذایی را کم کنید.
- برای جایزه دادن به کودک از دادن نوشیدنی ها و غذاهای شیرین به او اجتناب کنید.
- اگر کودک شیرینی جات می خورد، مطمئن شوید که با غذا استفاده می شود.
- شیرخواران و کودکان خردسال باید رژیم غذایی سالمی داشته باشند.
اولین ویزیت دندانپزشکی
- از دندانپزشک خود در مورد برنامه ریزی برای اولین ویزیت فرزند شما صحبت کنید. خوب است که اولین ویزیت دندانپزشکی کودک را بعد از در آمدن اولین دندان قرار دهید، ولی نباید دیرتر از یک سالگی کودک نیز باشد. اولین ویزیت، معاینه سلامت کودک برای دندان های او است.
- در این ملاقات، دندانپزشک می تواند پوسیدگی و مشکلات دیگر را بررسی کند. او میتواند به شما نحوه صحیح تمیز کردن دندان های کودک را نیز آموزش دهد.
- دندانپزشک ممکن است رژیم غذایی، مصرف پستانک و محصولات مراقبت دهانی برای خانواده را نیز پیشنهاد دهد. او میتواند به شما نحوه پیشگیری از صدمه به دهان و دندان های کودک را آموزش دهد.
سوالات پر تکرار
برای کودکی که پوسیدگی دندان دارد چه کاری می توانید انجام دهید؟
در بیشتر موارد، نیاز به درمان با حذف بخش پوسیده و جایگزینی آن با پرکننده دارید. پرکننده ها موادی هستند که در دندان قرار گرفته تا دندان خراب شده که باعث ایجاد پوسیدگی دندان شده است را تعمیر کنند. این کار را ترمیم نیز می نامند.
آیا برای کودک 6 ساله داشتن حفره های دندانی طبیعی است؟
کرم خوردگی دندان معمول ترین مورد در بین کودکان نسبت به بیماری مزمن می باشد. در حقیقت، نیمی از کودکان 2 تا 11 سال کرم خوردگی دندان را در دندان های اولیه خود دارند.
آیا ترمیم حفره های دندان شیری به صرفه است؟
پر کردن دندان های اولیه کودکان معمولا به اندازه دندان های دائمی آنها ضروری می باشد. به دلایل متعددی مراقبت از دندان های شیری کودکان ضروری می باشد: حفره های درمان نشده می توانند باعث آزردگی و درد گردند. حفره ها می توانند منجر به مشکلات دندانی از جمله عفونت شوند.
چرا کودک سه ساله من حفره های دندانی زیادی دارد؟
هر چه بیشتر دهان کودک در تماس با بزاق حاوی باکتری های ایجاد کننده حفره باشد، احتمال بیشتری دارد که این باکتری های مضر در دهان کودک ماندگار شوند و اگر باکتری های مسئول ایجاد حفرات در دهان کودک مانگار شوند، به احتمال زیاد حفره هایی در دندان های کودک ایجاد می گردد.
چه چیزی باعث ایجاد حفره های دندانی در کودک یک ساله می شود؟
پوسیدگی دندان توسط باکتریها و موارد دیگر ایجاد میگردند. این اتفاق زمانی روی میدهد که غذاهای حاوی کربوهیدرات [قندها و نشاسته ها) بر روی دندان باقی بمانند. این غذاها شیر، نوشابه، آب نبات، کیک، آب میوه و نان می توانند باشند.
چگونه متوجه شوم که کودک من پوسیدگی دندان دارد؟
علامت های پوسیدگی لکه های سفید یا قهوه ای، روی دندان، لثه های قرمز و متورم، سوراخ در دندان یا دندان شکسته است. اگر فکر می کنید که کودک شما پوسیدگی دندان دارد، به پزشک مراجعه کنید. از پوسیدگی با مراقبت دندانی خوب، خوردن و نوشیدن مناسب و معاینات منظم دندان ها جلوگیری کنید.
آیا شیر باعث ایجاد حفره دندانی در کودکان می شود؟
اگر شیر به صورت نامناسب استفاده شود، تمامی انواع آنها می توانند باعث ایجاد حفرههای دندانی شوند. مثلا، اگر در شب نوزاد دارای دندان را با شیشه شیر در تخت بگذارید، حفره های دندان های بالایی در جلو می توانند به وجود بیایند.
دندانپزشک برای نوپایانی که پوسیدگی دندان دارند چه کاری انجام می دهد؟
در هنگام پر کردن دندان، دندانپزشک بخش پوسیده را تمیز کرده و با کامپوزیت هم رنگ دندان یا آمالگام نقره ای، جیوه ای یا انواع مواد دیگر پر می کند. پرکننده ها با کمک تاج دندانی پوشیده می شوند تا عملکرد دندان بازگردانده شود.
