کامپوزیت روشی کم تهاجمی برای پوشاندن دندان با استفاده از مواد رزینی است. کامپوزیت بر روی دندان طبیعی شما چسبانده میشود و ظاهری بهتر به آن می‌دهد. این روش برای ترمیم شکستگی‌‌های کوچک دندان مناسب است چرا که نیازی به پوشاندن کامل دندان با رزین نخواهید داشت. از کامپوزیت دندان در بهبود ظاهر یک یا چند دندان استفاده میشود. این عمل می‌تواند به منظور اصلاح تغییر رنگ یا بدشکلی و شکستگی دندان انجام شود.
مزایای کامپوزیت دندان چیست؟
در ادامه به برخی از مزایای ونیرهای کامپوزیتی اشاره می‌کنیم:
ظاهر طبیعی
ونیرهای کامپوزیتی هم رنگ دندان بوده و ظاهری طبیعی دارند. در طی جلسه مشاوره میتوان رنگ مناسب کامپوزیت را با استفاده از راهنمای رنگ انتخاب کرد.
راحتی
برخلاف پرسلن، میتوان ونیرهای کامپوزیتی را در یک مرحله اجرا کرد. چرا که این ونیرها به طور مستقیم بر روی دندان شما ساخته می‌شوند.
مقرون به صرفه
هزینه ونیر معمولاً به ازای هر دندان محاسبه میشود. اگر تنها نیاز به اصلاحات جزئی مثل ترمیم شکستگی خفیف، تغییر رنگ یا کج شدن دندان داشته باشید، ونیرهای کامپوزیت گزینه مقرون به صرفه‌ای خواهند بود. از آن جایی که ونیرهای کامپوزیتی در یک روز نصب می‌شوند، نسبت به ونیرهای پرسلن مقرون به صرفه‌تر خواهند بود و هزینه ونیر پرسلن تقریباً دو برابر کامپوزیت‌ها خواهد بود.
کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
ونیرهای دندانی می‌توانند نواقص دندان‌ها را پوشانده و لبخندی زیبا به شما ارائه کنند. از جمله این نواقص میتوان به کجی، بدشکلی، شکستگی، لکه دار شدن، تغییر رنگ و یا ساییدگی مینای دندان اشاره کرد. ونیر، دندان شما را پوشانده ولی در اصل با روکش دندان متفاوت است. روکش‌‌ها ضخیم‌‌تر بوده و کل دندان را پوشش می‌دهند. برای نصب روکش مقدار بیشتری از دندان تراشیده خواهد شد که ممکن است برای نصب ونیر این مقدار تراش لازم نباشد. علاوه‌براین، روکش معمولاً برای دندانهای آسیب دیده به کار می‌‌رود؛ برای مثال در صورت شکستگی شدید دندان و یا عصب کشی میتوان از روکش استفاده کرد. اگر دندانهای شما وضعیت مناسبی داشته و تنها قصد تغییر در شکل یا رنگ آنها را دارید نیز می‌توانید از ونیر استفاده کنید.
انواع کامپوزیتهای دندان
ممکن است دندانپزشک 2 روش مستقیم و غیرمستقیم را برای کامپوزیت دندان به شما ارائه کند.
کامپوزیت مستقیم
کامپوزیت مستقیم به ونیرهایی گفته میشود که از جنس کامپوزیت رزین بوده و به طور مستقیم بر روی دندان شما ساخته می‌شوند. آماده سازی دندان برای انجام این روش، به زمان زیادی نیاز ندارد و روشی کم تهاجمی محسوب میشود.
کامپوزیت غیرمستقیم
تفاوت اصلی بین ونیر مستقیم و غیرمستقیم، روند ساخت آنها بوده ولی جنس مواد تفاوتی نخواهد داشت. در این روش نیز دندانهای شما همانند روش قبلی آماده شده ولی ونیرها به طور غیرمستقیم و در خارج از دهان شما در مطب دندانپزشک و یا در لابراتوار دندانسازی ساخته می‌شوند. تا زمان ساخته شدن کامپوزیت، میتوان از ونیرهای موقتی استفاده کرد. در مراجعه بعدی، کامپوزیت ساخته شده بر روی دندان شما چسبانده خواهد شد. کامپوزیت غیرمستقیم نسبت به روش مستقیم چسبندگی بیشتری داشته و مقاومت آن در برابر شکستگی نیز بالاتر خواهد بود. با این حال هزینه این روش بیشتر از کامپوزیت مستقیم خواهد بود.
نحوه انجام کامپوزیت دندان
در صورت استفاده دندانپزشکتان از فناوری‌های پیشرفته سه بعدی، می‌توانید ونیرهای سفارشی خودتان را در تنها یک جلسه داشته باشید. اگر دندان‌هایتان به سفید کردن نیاز دارند، این کار را باید حتما قبل از کامپوزیت دندان انجام دهید تا از بروز ناهماهنگی در رنگ دندان‌ها جلوگیری کنید؛ یادتان باشد که بعد از کامپوزیت دندان نمی‌توان آن را سفید کرد.
مراحل کامپوزیت کردن دندان
دندانپزشک در کل فرایند نصب ونیر و کامپوزیت دندان، محدودیت‌های تراشیدن مینای دندان را در نظر دارد و کارش را براساس این محدودیت‌ها انجام می‌دهد.
آماده سازی دندان‌ها
- دندانپزشک نقاط دارای پوسیدگی را با شدت بیشتری می‌تراشد.
- طرح کلی نصب ونیر بر روی دندان‌ها به شکلی تعیین میشود که نه لبه‌های ونیر دیده شوند و نه با دندانهای کناری و روبروی آن برخوردی داشته باشد.
- اگرچه این تصمیم بر عهده دندانپزشکتان است، اما عدم نصب ونیر موقت شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورتی که ونیر تا پشت دندان کشیده شود، باید معمولا روی لبه جونده دندانتان به اندازه کوتاهتری بریده شود و این موضوع به ایجاد ظاهر متفاوتی از قبل منجر میشود.
- انتخاب رنگ ونیر حق شماست، اما احتمالا با توصیه متفاوتی از سوی دندانپزشک و متناسب با رنگ دندانهای کناریتان مواجه خواهید شد.
قالب گیری دندان
پزشک بعد از تراشیدن لایه بیرونی مینای دندان، از ساختار دندان قالب می‌گیرد. این قالب به ساخت یک ونیر سفارشی و مطابق با اندازه دندان و متناسب با دندانهای کناری کمک می‌کند. قالب به آزمایشگاه ارسال و فرایند ساخت کامپوزیت دندان آغاز میشود.
نصب ونیر موقتی (در صورت نیاز)
دندانپزشک در این مرحله یک ونیر موقتی را می‌سازد و تا آماده شدن ونیر اصلی، آن را روی دندان بیمار نصب می‌کند. ونیر دائمی بعد از حدود 4 تا 7 روز آماده میشود؛ نصب ونیر موقتی به محافظت از دندان تراشیده شده و داشتن یک لبخند کامل کمک می‌کند.
مراحل نصب
ساخت ونیرها مدتی طول می‌کشند و به همین دلیل هم فرایند نصب ونیر به جلسه دوم موکول میشود.
بررسی اندازه ونیر
دندانپزشک ابتدا ونیر موقتی را از روی دندان کنده و وضعیت قرارگیری ونیر دائمی بر روی دندان را چک می‌کند. اگر اندازه ونیر درست باشد و رنگ آن با دندانهای کناری متناسب باشد، فرایند نصب آغاز میشود.
ضدعفونی کردن دندان‌ها
برای جلوگیری از گیر افتادن باکتری در زیر ونیر و متعاقبا ایجاد حفره و پوسیدگی دندان، این ناحیه به خوبی ضدعفونی خواهد شد. این مرحله از اهمیت بسیاری برخوردار است و دندانپزشک از یک محلول ضدعفونی کننده قوی برای این منظور استفاده می‌کند.
نصب ونیر دائمی
چسب لازم برای چسباندن ونیر دائمی بر روی قسمتی که مینای آن تراشیده شده، مالیده میشود و سپس دندانپزشک، ونیر دائمی را به دندان می چسباند. از یک نور فرابنفش برای خشک کردن فوری چسب استفاده میشود و به این صورت از چسبیدن ونیر به دندان مطمئن خواهد شد.
کامپوزیت فوری دندان
فناوری‌های جدید باعث شده تا فرایند دو جلسه‌ای نصب کامپوزیت دندان کوتاه‌تر شوند. در واقع فرایند نصب فوری ونیر، تفاوتی با فرایند دو جلسه سنتی ندارد، اما کل این فرایند در مدت کوتاهتری فشرده شده است و دیگر لازم نیست منتظر آزمایشگاه بمانید.
فناوری CAD/CAM: طراحی کامپیوتری (CAD) و تولید کامپیوتری (CAM)، این فرایند فوری نصب ونیر را ممکن می‌کند. با این فناوری میتوان یک تصویر سه بعدی از دندان و دندانهای کناری‌اش گرفت و ساخت ونیر را شروع کرد. علاوه‌براین، استفاده از فرایند نصب فوری کامپوزیت دندان، نیاز به استفاده از ونیر موقتی را هم از بین می برد.
چگونه از کامپوزیتهای دندانی مراقبت کنیم؟
روش نگهداری از ونیرهای کامپوزیت و پرسلن مشابه بوده و مرحله اول برای هر دو روش رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت دو بار مسواک زدن در روز با خمیر دندان مناسب، استفاده از نخ دندان و استفاده از دهانشویه خواهد بود. همچنین باید به طور منظم برای معاینه و جرم گیری به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
همچنین از جویدن خوراکی‌های سفت مثل یخ یا آبنبات خودداری کنید. این کارها می‌توانند باعث شکستن ونیر شوند. به همین دلیل نباید از دندانهای خود به عنوان ابزار نیز استفاده کنید. ونیر نیز همانند دندان طبیعی در معرض تغییر رنگ قرار داشته و بهتر است مصرف غذاها و نوشیدنی‌های تیره را محدود کنید. همچنین توصیه میشود که مصرف سیگار را قطع کنید.
درنهایت لازم است تا هرگونه بیماری که می‌تواند باعث آسیب به ونیر شود (مثل دندان قروچه) را درمان کنید. دندان قروچه باعث ساییدگی ونیرها و مینای دندان شما خواهد شد. راهکارهای موثری برای برطرف کردن این مشکل وجود دارند که اگر از دندانپزشک خود بپرسید شما را راهنمایی خواهد کرد.
کامپوزیتهای دندانی چه معایبی دارند؟
این روش هزینه کمتری داشته ولی ماندگاری آن نسبت به دیگر انواع ونیرها نیز کمتر است. به همین دلیل ممکن است لازم باشد تا آنها را تعویض کنید. نهایتاً ممکن است هزینه انجام این روش بیش از ونیر سرامیکی یا پرسلن برای شما تمام شود. به طور معمول ونیر کامپوزیت مستقیم بیش از 2 سال دوام نخواهد داشت. همچنین این ونیرها در خطر لکه دار شدن قرار داشته و ظاهر آنها به اندازه ونیرهای دیگر طبیعی نیست.
طول عمر کامپوزیت ونیر
ونیرهای کامپوزیتی بین 5 تا 7 سال ماندگاری دارند. این ماندگاری تا حد زیادی به عادات غذایی شما و رعایت بهداشت دهان و دندان بستگی دارد.
کامپوزیت دندان بهتر است یا روکش پرسلنی؟
ونیرهای کامپوزیتی روشی کم تهاجمی، سریع و آسان برای بهبود ظاهر لبخند شما هستند. این روش مقرون به صرفه و قابل بازگشت است و برای افرادی که با اطمینان کامل به سراغ این روش نرفته‌‌اند، مناسب خواهدبود. این روش برای شکستگی، لب پریدگی و ترک‌‌های دندان نیز مناسب است.
البته در صورت مصرف زیاد سیگار، استفاده از این روش را توصیه نمی‌کنیم چرا که باعث تغییر رنگ کامپوزیت خواهد شد. همچنین اگر عادت جویدن ناخن دارید، ممکن است این روش برای شما مناسب نباشد چرا که ترک این عادت بسیار دشوار بوده و خطر شکستگی ونیر را افزایش می‌دهد.
ونیر پرسلن برای افرادی که به دنبال راه حل دائمی هستند، مناسب است چرا که روشی ماندگار بوده و در برابر تغییر رنگ نیز مقاوم است. از آن جایی که روکش‌های پرسلن آسیب کمتری به لثه وارد می‌کند، به بیماران مسن پیشنهاد می‌کنیم تا از این روش استفاده کنند. در مقابل اگر برای انجام درمان کاملاً مطمئن نیستید، استفاده از روکش پرسلن برای شما توصیه نمی‌شود زیرا پرسلن‌ها قابل برداشتن نبوده و تا پایان عمر همراه شما خواهند بود. یکی دیگر از معایب این روش نیز هزینه بسیار بالای آن خواهد بود اما ماندگاری ونیر پرسلن از ونیر کامپوزیت بیشتر است.
هزینه کامپوزیتهای دندانی چقدر است؟
ونیرها ارزان نیستند و لازم است تا هزینه کامپوزیت دندان را در نظر داشته باشید. اجرای ونیر زمان بر بوده و مواد مورد استفاده برای انجام این کار نیز کیفیت بالایی خواهند داشت. بدین ترتیب ونیرهای کامپوزیتی با وجود ارزان تر بودن از ونیرهای پرسلن همچنان هزینه بالایی خواهند داشت. هزینه کامپوزیت دندان بسته به محل زندگی شما، کلینیکی که به آن مراجعه کرده‌‌اید و تعداد ونیرهای مورد نیاز متفاوت خواهد بود.
سؤالات متداول
آیا میتوان ونیرهای کامپوزیتی را برداشت؟
ونیرهای کامپوزیتی به سادگی قابل برداشتن بوده و میتوان آنها را تعمیر یا تعویض کرد.
پس از انجام کامپوزیت چه زمانی می‌توانم غذا بخورم؟
یک ساعت و نیم پس از درمان می‌توانید غذا بخورید. این زمان برای محکم شدن کامل کامپوزیت لازم خواهد بود. معمولا برای انجام کامپوزیت از بی‌حسی استفاده نمی‌شود، بنابراین با گذشت این زمان می‌توانید بلافاصله غذا بخورید.
آیا با داشتن کامپوزیت میتوان به طور عادی غذا خورد؟
ونیرها نباید هیچ مشکلی در نحوه غذا خوردن و جویدن شما ایجاد کنند. تغییرات ایجاد شده در صحبت کردن شما نیز ناچیز خواهند بود. زمانی که ونیر بر روی دندان شما نصب شد استحکام و ماندگاری زیادی خواهد داشت.
آیا ممکن است کامپوزیت از روی دندان بیفتد؟
بله. ممکن است دندان قروچه به ونیر شما آسیب بزند. اگر این فشار به طور مکرر بر روی دندان شما وارد شود ممکن است ونیر شل شده و بیفتد. جویدن مکرر آبنبات یا یخ نیز می‌تواند باعث افتادن ونیر شود.
آیا احتمال افتادن ونیر وجود دارد؟
گاهی اوقات، به خصوص در صورت افتادن بیمار و برخورد دندان با یک شی سخت، ممکن است که ونیر لق شود و یا به طور کلی از دندان جدا شود.
آیا سفید کردن ونیر شدنی است؟
اگرچه با سفید کردن دندان می توان رنگ مینای طبیعی دندان را به حالت اولیه اش برگرداند، اما این موضوع برای ونیر صادق نیست. کامپوزیت ونیر، گزینه های مناسبی برای سفید کردن نیستند و مطمئن باشید که از رنگ ونیر بعد از بلیچینگ راضی نخواهید بود.
آیا کامپوزیت دندان زرد میشود؟
ونیرها می توانند از جنس پورسلین یا کامپوزیت باشند؛ ونیرهای پورسلین یا چینی معمولا لکه نمی شوند و تغییر رنگ نمی دهند، اما همین مساله را نمی تواند برای کامپوزیت هم گفت. تشکیل لکه های روی ونیر می تواند در نتیجه مصرف نوشیدنی هایی مثل چای، قهوه یا شراب قرمز باشد.
