تقریباً تمام نواحی بدن مستعد عفونت هستند و دهان نیز از این قاعده مستثنا نیست. اگر دچار عفونت شدید، باید هر چه سریعتر برای درمان اقدام کنید. عفونت ممکن است لثهها را درگیر کند. عفونت لثه میتواند بسیار دردناک باشد، یا نشانهای از یک بیماری جدی مانند پرویدنتال پیشرفته یا پریودنتیت باشد.
عفونت لثه
بی توجهی به بهداشت دهان و دندان، میتواند به عوارض مختلفی از جمله بیماریهای لثه منجر شود. بسیاری از بیماریهای لثه در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان (در برخی از موارد به دلایل دیگر) ایجاد میشوند. دو نوع اصلی بیماری لثه وجود دارد که بهتر است با آنها آشنا شوید:
التهاب لثه یا ژنژیویت
پلاکهای دندان، میتوانند باعث التهاب لثه یا ژنژیویت شوند. این خفیفترین نوع بیماری لثه است. ژنژیویت در اثر تحریک و التهاب لثه در محل پایه دندان، ایجاد میشود. التهاب لثه را میتوان با روشهای حرفهای درمان یا با مراقبتهای مناسب در خانه درمان کرد.
پریودنتیت
التهاب مداوم لثه میتواند باعث پریودنتیت شود در این صورت لبه لثه پر از پلاک، جرم و باکتری میشود. با گذشت زمان، لبههای لثه عمیق میشوند و جرم و باکتری بیشتری در آنها جمع میشود. در صورت عدم درمان، عفونت ممکن است به از بین رفتن بافت لثه و استخوان منجر شود و حتی ممکن است شما یک یا چند دندان خود را از دست بدهید. همچنین، این التهاب مداوم و مزمن، میتواند به سیستم ایمنی بدن فشار وارد کند.
علائم عفونت لثه
علائم عفونت لثه عبارتند از:
- از بین نرفتن بوی بد دهان.
- تورم و قرمزی لثهها.
- حساسیت یا خونریزی لثهها.
- درد در هنگام جویدن.
- لق شدن دندانها.
- حساسیت دندانی.
- عقب رفتن لثه یا بلندتر به نظر رسیدن دندانها.
علل عفونت لثه
عوامل زیادی وجود دارند که میتوانند منجر به عفونت لثه شوند و مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند. در ادامه به بعضی از این عوامل پرداخته میشود:
پلاک دندان
بسیاری از بیماریهای لثه در اثر پلاکها ایجاد میشوند. پلاکها، لایه ضخیمی از باکتریها و جرم هستند که روی دندانها و لثهها تشکیل میشوند و میتوان آنها را با مسواک زدن روزانه و استفاده از نخ دندان از بین برد. میلیونها نفر به بیماریهای لثه دچار هستند.
سیگار کشیدن
سیگار عملکرد طبیعی سلولهای بافت لثه را مختل میکند؛ در نتیجه دهان در برابر عفونت، آسیب پذیرتر میشود.
بارداری و تغییرات هورمونی
در هنگام بارداری یا دوران قاعدگی، به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است لثهها مستعد عفونت و بیماری شوند. یکی از اتفاقات غیرعادی که ممکن است در دوران بارداری رخ دهد؛ التهاب لثه است؛ در این صورت لثهها قرمز و متورم میشوند و ممکن است در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی کنند.
داروهای تجویزی
عوارض جانبی بعضی از داروها باعث کم شدن بزاق دهان میشود؛ در نتیجه دهان خشک شده و رشد باکتریها بیشتر میشود. اگر نگران وضعیت لثههای خود هستید؛ باید قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.
کمبود مواد غذایی
دریافت تمام ویتامینها در روز کار سختی است؛ اما باید بدانید که کمبود ویتامین ث میتواند برای لثهها خیلی مضر باشد. رژیم غذایی سرشار از قند و کربوهیدرات و مقدار کمی ویتامین ث ممکن است به مشکلات لثه منجر شود.
دندانهای کج
کج بودن دندانها یا روی هم قرار گرفتن دندانها میتواند زمینه ساز بیماریهای لثه باشد. زیرا فضای بیشتری برای تجمع پلاکها وجود دارد و احتمال عفونت لثه افزایش مییابد.
سابقه بیماری خانوادگی
اگر در خانواده خود سابقه بیماری یا عفونت لثه را دارید؛ باید حتماً به دندانپزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است در این صورت خطر ابتلا به عفونت باکتریایی لثه افزایش یابد.
تشخیص عفونت لثه
در طی ویزیت دندانپزشکی، دندانپزشک اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
- لثههای شما را معاینه میکند و تمام علائم را در نظر میگیرد.
- همچنین دندانپزشک از یک خط کش کوچک به نام “پروب” برای بررسی و اندازهگیری عمق لبه لثه استفاده میکند. عمق لبه لثه در دهان سالم حدود 2 تا 3 میلی متر است. معاینه تعیین عمق لبه لثه معمولاً بدون درد است.
- دندانپزشک سابقه پزشکی شما را برای بررسی عواملی مثل دیابت و سیگار کشیدن، که ممکن است در عفونت لثه مؤثر باشند؛ بررسی میکند.
دندانپزشک همچنین ممکن است:
- برای بررسی وضعیت استخوان فک، از شما عکس رادیوگرافی تهیه کند.
- ممکن است دندانپزشک، شما را به یک پریودنتیست ارجاع دهد. پریودنتیست متخصص درمان و تشخیص بیماریهای لثه است و میتواند روشهای درمانی را به شما ارائه دهد.
درمان عفونت لثه
عفونت لثه برای جلوگیری از بروز عوارض جدی، باید سریع درمان شود.
CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها) خاطرنشان میکند که رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به موقع به دندانپزشک میتواند مراحل اولیه بیماری پریودنتال مثل ژنژیویت را کنترل و درمان کند.
اگر پلاک به جرم دندان تبدیل شود؛ فقط دندانپزشک میتواند آن را از روی دندان پاک کند. هنگامی که جرم سخت شده روی دندان، پاک شود؛ فرد میتواند با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، التهاب لثه را کنترل کند.
برای درمان عفونت لثه یا پریودنتیت ممکن است به تمیز کردن عمیق لبه لثه نیاز باشد. آبسههای موجود روی لثه هم باید تخلیه و پاکسازی شوند. در بعضی از موارد ممکن است دندانپزشک مجبور شود برای درمان عفونت، بخشی از لثه یا بافت اطراف را بردارد.
عفونتهای شدید و مزمن ممکن است به آنتیبیوتیک نیاز داشته باشند. در بعضی موارد ممکن است دندانپزشک آنتیبیوتیک را مستقیماً به ناحیه مورد نظر تزریق کند تا به رفع سریعتر عفونت کمک کند.
اگر عفونت لثه پیشرفته باشد، ممکن است به جراحی برای پیوند بافت یا استخوان، برای ترمیم و جلوگیری از آسیب بیشتر، نیاز باشد.
درمان خانگی عفونت لثه
دندانپزشکان معمولاً به عنوان بخشی از مراحل درمان، به بیماران توصیه میکنند که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند، تا از پیشرفت عفونت جلوگیری شود.
بهداشت دهان شامل موارد زیر است:
- حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
- استفاده از دهانشویه مناسب.
- نخ دندان کشیدن بعد از غذا.
- شستشوی دهان با آب تازه بعد از غذا.
- چرخاندن آب نمک گرم در دهان برای کمک به کاهش تورم و از بین بردن باکتریها.
جلوگیری از عفونت لثه
اگر بیماری لثه خفیف باشد، میتوان آن را با رعایت بهداشت دهان و دندان درمان کرد. برای این کار، شما باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و هر روز نخ دندان بکشید. همچنین باید به طور منظم برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندانپزشک میتواند دندانها را تمیز کند و تمام جرمها و پلاکها را از روی آن پاک کند. همچنین دندانپزشک میتواند به شما آموزش دهد که چگونه دندانهای خود را تمیز کنید که از تشکیل پلاک جلوگیری شود.
اگر عفوت لثه شدید باشد، شما حتماً به مراقبتهای دندانپزشکی نیاز خواهید داشت.
عوارض احتمالی عفونت لثه
عفونت لثه در صورتی که درمان نشود ممکن است به پریودنتیت تبدیل شود و در نتیجه عوارض بیشتری ایجاد شود. این عوارض عبارتند از:
- آبسه لثه (تجمع چرک در لثه).
- عقب رفتن لثه.
- لق شدن دندانها.
- افتادن دندانها.
کلام آخر
عفونت لثه میتواند دردناک باشد و زیبایی لبخند شما را تحت تأثیر قرار دهد. هر چه بیشتر درمان عفونت لثه را به تعویق بیندازید، احتمال بدتر شدن وضعیت و ایجاد مشکلات بیشتر وجود دارد.
باید در نظر داشته باشید که احتمال گسترش عفونت وجود دارد و حتی اگر عفونت گسترش نیابد هم ممکن است در اثر مزمن شدن عفونت، شما یک یا دو دندان خود را از دست بدهید. شما باید از ابتلا به عفونت لثه پیشگیری کنید و اگر به عفونت لثه دچار شدید، سریعاً باید برای درمان آن اقدام کنید. یک دندانپزشک حرفهای میتواند بهترین روشهای درمانی را به شما ارائه دهد.
سؤالات متداول
بیماری لثه چیست؟
در مرحله اول بیماری لثه یا ژنژیویت، لثههای قرمز و متورم شده و ممکن است خونریزی کنند. عفونت شدید لثه پریودنتیت نام دارد. در این صورت لثه از دندان جدا شده، استخوان از بین میرود و دندانها لق میشوند و حتی ممکن است دندان بیفتد. بیماری پریودنتال بیشتر در بزرگسالان دیده میشود.
آیا عفونت لثه دردناک است؟
علائم آبسه در دندان یا لثه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید و ضرباندار در دندان یا لثه آسیبدیده که ممکن است ناگهان ظاهر شود و به تدریج بدتر شود.
- دردی که به گوش، فک و گردن وارد میشود و در همان سمت دندان یا لثه آسیب دیده گسترش مییابد.
آیا عفونت لثه میتواند مشکلات دیگری ایجاد کند؟
لثهها مانند سدی از نفوذ باکتریها و التهاب جلوگیری میکنند و مانع آسیب رسیدن به بدن میشوند. در واقع، بیماری لثه با مشکلات سلامتی مانند دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی و زایمان زودرس یا تولد نوزادان کم وزن مرتبط است.
چه دارویی درد لثه را کاهش میهد؟
مسکنهای رایج ساده و NSAID ها، مانند آسپرین، استامینوفن (تیلنول) و ایبوپروفن (ادویل) میتوانند درد لثه را کاهش دهند.
چه مدت طول می کشد تا عفونت لثه درمان شود؟
اگر در مراحل اولیه بیماری لثه یا ژنژیویت به سر میبرید، معمولاً میتوانید انتظار داشته باشید که تا 14 روز بعد از تمیز کردن عمیق لثه، مصرف آنتیبیوتیکها و رعایت بهداشت دهان و دندان، بهبود پیدا کنید.
چه زمانی بیماری لثه برگشت ناپذیر است؟
بیماری لثه در مراحل دوم و سوم برگشت ناپذیر است؛ در نتیجه باید اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
