عصب کشی برای حذف باکتری ها از عصب عفونی، پیشگیری از عفونت مجدد دندان و حفظ دندان طبیعی طراحی شده است. وقتی یک نفر تحت عصب کشی قرار می‌گیرد، پالپ عفونی و ملتهب برداشته شده و درون دندان به دقت پاکسازی و عفونت زدایی شده و پر می‌شود.
عصب کشی دندان چه مزایایی دارد؟
در ادامه برخی از مزایای اصلی عصب کشی آورده شده است:
از افتادن دندان جلوگیری می کند
روشهای مختلفی برای پرداختن به پوسیدگی دندان یا مشکل حفره دندان وجود دارد. بعضی بیماران، کندن دندان را به عنوان راه حل رفع مشکل دندان خراب ترجیح می‌دهند. این راه حل یک گزینه دائمی برای پیشگیری از درد و عفونت بیشتر است، با این حال کندن دندان یک فضای خالی در میان دندان هایتان ایجاد خواهد کرد که می‌تواند مشکلات دیگری به همراه بیاورد. بیماران در استفاده از روش عصب کشی، نباید نگران افتادن دندان هایشان باشند و این موضوع حفظ ساختار طبیعی دندانی بیمار را به همراه می آورد.
از عفونت دندان های کناری جلوگیری می‌کند
عفونت پالپ معمولاً دلیل اصلی پوسیدگی دندان به شمار می رود. عفونت پالپ معمولاً در نتیجه تجمع باکتری در این ناحیه رخ می دهد؛ پالپ عفونی مقری برای چنین باکتریها تبدیل می شود و به سادگی به دندان‌های کناری نیز منتشر می شود.
از فرسودگی استخوان فک جلوگیری می کند
برخلاف کشیدن، دندان در عصب کشی دندان دست نخورده باقی می‌ماند و این درمان می‌تواند راه حلی برای کشیدن دندان باشد. استخوان فک در کشیدن دندان، با قرارگیری در معرض باکتری و موارد دیگر، به سادگی در طول زمان تحلیل می رود. عصب کشی به پیشگیری از بروز مشکلات آینده در استخوان فک نیز منجر می شود.
سلامت کلی دهان و دندان را افزایش می دهد
پوسیدگی شدید دندان و دندان دردهای طولانی مدت در میان کسانی که با مشکل دندان مواجه هستند از رواج زیادی برخوردار است. این مشکلات منجر به درد و در موارد شدید افتادن دندان می‌شود. عصب کشی به حفظ وضعیت مناسب دندان و پیشگیری از بروز موارد جدی مانند کشیدن دندان منجر می‌شود. عصب کشی غیر از حفظ سلامت مناسب دهان، با پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از ضعف سلامت دهان به افزایش سلامت کلی فرد منجر می شود. وجود مشکلات دهان و دندان می تواند منجر به بیماری قلبی، عفونت ریوی، دیابت و عفونت گوارشی شود.
چه زمانی عصب کشی دندان ضروری است؟
تنها راهی که می‌توانید بفهمید که حتماً به عصب کشی نیاز دارید، مراجعه به دندانپزشک است. اما علائم هشدار دهنده‌ای وجود دارد که باید مراقب آنها باشید. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، باید هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. هرچه زودتر مشکل دندانتان را حل کنید، به نتیجه بهتری دست خواهید یافت.
درد مداوم
درد مداوم دندان یکی از نشانه هایی است که لزوم عصب کشی در فرد را معین می کند. دندان درد ممکن است همیشه شما را اذیت کند یا گاهی اوقات در بیمار عود کند.
شاید درد عمیقی در مغز دندانتان و یا در صورت و فک و یا حتی دندان های دیگر حس کنید. اگر درد دندانتان پیوسته است، بهتر است به دیدن دندانپزشک بروید؛ تشخیص و درمان زودهنگام درد دندان معمولا به نتایج بهتری منجر می شود.
حساسیت دندان به گرما و سرما
حساسیت ممکن است به شکل درد خفیف یا شدید و تیز حس شود. اگر این درد برای طولانی مدت و حتی زمانی که چیزی نمی‌خورید یا نمی‌نوشید، باقی بماند شاید به عصب کشی نیاز داشته باشید. اگر در هنگام خوردن و نوشیدن چیز سرد یا گرم با درد دندان مواجه هستید، احتمالا عروق خونی و اعصاب دندانتان عفونی یا آسیب دیده است.
تغییر رنگ دندان
عفونت در پالپ دندان می تواند منجر به تغییر رنگ دندان شود. وارد شدن ضربه بر دندان یا تخریب بافت درونی، می تواند منجر به آسیب عصبی و طوسی شدن رنگ دندان شود. اگرچه تغییر رنگ دندان ممکن است عوامل مختلفی داشته باشد اما در صورتی که با تغییر رنگ دندان مواجه شدید، بهتر است با دندانپزشک دیدار داشته باشید.
تورم لثه
متورم شدن لثه در نزدیکی دندانی که درد دارد، می تواند نشانه‌ای از ضرورت عصب کشی باشد. این تورم ممکن است بروز کند و از بین برود و زمانی که آن را لمس می کنید، ممکن است حساس باشد و یا با لمس شدن دردی نداشته باشد. همچنین ممکن است با آبسه لثه مواجه شوید که امکان ترشح چرک از آن وجود دارد که طعم و بوی بدی به دهانتان می‌دهد.
درد در هنگام غذا خوردن و لمس دندان
اگر دندانتان به لمس یا غذا خوردن حساس است، می‌تواند نشان دهنده پوسیدگی شدید دندان یا آسیب عصبی باشد که ضرورت عصب کشی را نشان می‌دهد. بخصوص اگر حساسیت دندان در طول زمان برطرف نشود (حتی وقتی چیزی نمی‌خورید) باید برای عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کنید.
ترک یا لب پریدگی دندان
اگر دندانتان در حادثه، ورزش یا در اثر جویدن اجسام سخت لب پر شده باشد، به محلی برای تجمع باکتری و التهاب و عفونت تبدیل می شود.
حتی اگر در نتیجه آسیب وارده با ترک یا لب پر شدن دندان مواجه نشوید، باز هم ممکن است اعصاب دندانتان آسیب دیده باشد. عصب ممکن است ملتهب شده و با درد و حساسیتی مواجه شود که عصب کشی را ضروری کند.
حرکت دندان
زمانی که دندانتان عفونت کند، ممکن است لق شود؛ اگر بیش از یکی از دندان‌هایتان لق باشد، شاید دلیل آن چیزی بیش از مشکلی باشد که با عصب کشی رفع شود.
عدم انجام عصب کشی چه عوارضی به همراه دارد؟
اگر به عصب کشی نیاز داشته باشید، احتمالا درون دندانتان عفونی شده است. در صورتی که این عفونت درمان نشده بماند، ممکن است به لثه و استخوان فک در اطراف دندان پوسیده نیز منتشر شود. کلمه عفونت شاید به اندازه عصب کشی ترسناک نباشد، اما اگر عفونت شما جدی باشد می‌تواند منجر به افتادن دندان یا از بین رفتن بخشی از استخوان فک شود. عدم عصب کشی ممکن است منجر به آبسه دندانی یا حملات قلبی خطرناک، سکته یا سپسیس منجر شود و لازم به یادآوری نیست که با رسیدن عفونت به نقطه‌ای خاص، تحت درد شدیدی قرار خواهید گرفت.
معمولا زمانی که با گزینه عصب کشی از سوی پزشک مواجه می‌شوید، تنها گزینه دیگری که در دسترستان قرار دارد، کندن دندان است. البته اگرچه کشیدن دندان یک گزینه جایگزین برای عصب کشی است، اما بهترین گزینه همیشه نجات دندان طبیعی خواهد بود. کشیدن دندان همیشه آخرین گزینه هر کس است و تنها زمانی بکار گرفته می شود که عصب کشی موفق نباشد. برای مثال اگر دندانتان با شکستگی شدیدی مواجه باشد که تا زیر خط لثه ادامه پیدا می‌کند، کندن دندان تنها گزینه است. دندانپزشکتان در صورت لزوم کشیدن دندان، گزینه های ممکن برای جایگزینی آن را به شما اعلام خواهند کرد.
قبل از انجام عصب کشی دندان چه کار هایی انجام دهیم؟
لازم نیست برای آماده سازی فرایند از عصب کشی دندان کار خاصی بکنید. با توجه به ماده استفاده شده برای بیحسی، شاید لازم باشد قبل از جلسه چیزی نخورید و یا کسی برای رساندن شما به خانه بعد از جلسه حضور داشته باشد. اگر دارویی مصرف می‌کنید آن را با دندانپزشکتان در میان بگذارید؛ اکثر جلسات عصب کشی چیزی حدود یک ساعت و کمتر طول می کشد.
مراحل انجام عصب کشی دندان
چند ساعت با دهان باز روی صندلی می نشینید که البته برای اکثر افراد سخت است و برای پرت کردن حواستان از یک فایل صوتی استفاده خواهد شد. دندانپزشک در طول این فرایند، پالپ عفونی و ملتهب را از محل خود خارج می‌کند؛ سپس به دقت درون دندان پاکسازی و شکل دهی می شود و برای جلوگیری از نفوذ مجدد عفونت، درون دندان پر می شود.
بعد از آن باید برای نصب روکشی که بتوانید با آن غذا بخورید، به دندانپزشکتان مراجعه کنید. سپس دندانتان عملکردی مانند یک دندان طبیعی خواهد داشت که نگرانی خاصی برای استفاده از آن نخواهید داشت.
بعد از انجام عصب کشی دندان چه اتفاقی می افتد؟
بعد از تکمیل فرایند عصب کشی و با از بین رفتن اثر ماده بی حسی ممکن است دردی را تجربه کنید. استفاده از مسکن های بدون نسخه می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین برای کاهش درد و التهاب می توانید از اعمال بسته یخ بر روی گونه استفاده کنید. اگر از ماده آرامبخش خواب آور استفاده نکرده باشید، می‌توانید به کار خود بازگردید، اما بهتر است زمانی را به استراحت بگذرانید تا درد فرایند فروکش کند.
انواع عصب کشی دندان
عصب کشی بدون جراحی
این شکل از عصب کشی، شکل رایج انجام این فرایند است که در آن بافت عصبی درون دندان تخلیه شده و محفظه داخلی دندان پر می‌شود. بسته به افراد مختلف از روش های عصب کشی مختلفی میتوان استفاده کرد. هدف تمامی این روش ها یکی است و در صورت وجود پوسیدگی گسترده دندان که نتوان آن را با پر کردن ترمیم کرد، باید از عصب کشی برای رفع عفونت اعصاب دندان استفاده کرد. در هر صورت عصب کشی یک شکل مناسب برای درمان عفونت ریشه دندان محسوب می‌شود.
آپیکوکتومی
فرایند آپیکوکتومی در صورت عدم موفقیت روش عصب کشی سنتی و بدون جراحی به کار گرفته می‌شود. در این حالت ممکن است عفونت هنوز در دندان یا استخوان آلوئولار که استخوان تشکیل دهنده فک است، وجود داشته باشد.
در این فرآیند تنها از بیحسی موضوعی استفاده می‌شود و این شکل از درمان، یک فرایند میکروجراحی در نظر گرفته می‌شود. نوک ریشه دندان برداشته شده و کانال دندان پر می شود.
استخوان فک و عصب دندان در ماه‌های آتی بهبود می‌یابد. با این حال دوره ریکاوری زیاد طول نمی‌کشد – اکثر افراد، فردای عصب کشی به کار خود باز میگردند.
پالپوتومی و پالپکتومی
این فرایند معمولاً روی دندان کودک انجام می شود – یعنی به عصب کشی دندان کودکان اطلاق می‌شود. هر دوی این روشها برای حفظ ریشه طبیعی دندان کودک کمک می کند، اما فقط یک تفاوت دارند.
در پالپوتومی، پالپ متاثر شده محفظه دندان تخلیه می‌شود و پالپ سالم در ریشه دندان کودک باقی می‌ماند. تنها زمانی از پالپوتومی میتوان استفاده کرد که بخشی از بافت درونی دندان کودک تحت تاثیر قرار گرفته باشد.
کل پالپ در پالپکتومی تخلیه می شود و درون دندان پر می‌شود. این فرایند به طور کلی برای دندان‌هایی انجام می‌شود که بخاطر عفونت یا پوسیدگی گسترده، نمی‌توان با پالپکتومی آن را درمان کرد.
برای انجام عصب کشی دندان به چه کسی مراجعه کنیم؟
نیاز به عصب کشی در شما تشخیص داده شده است اما مطمئن نیستید که برای عصب کشی به چه کسی مراجعه کنید؟ آیا بهتر است که به اندودونتیست مراجعه کنید؟ این تصمیم در نهایت به شما و دندانپزشکتان بستگی دارد، اما نوع دندانی که عفونی شده و شکل ریشه آن می تواند فاکتورهای مهمی در تعیین فرد باشد.
ریسک ها و عوارض عصب کشی دندان
دوره ریکاوری بعد از عصب کشی معمولا در اکثر مواقع سریع خواهد بود. اگر به عصب کشی نیاز دارید، باید بدانید که معمولا در یک جلسه انجام خواهد شد که در مواردی به جلسه دوم برای نصب روکش دندان نیاز خواهد بود. بعد از انجام فرایند، طبیعی است که تا چند ساعت یا چند روز با دندان درد مواجه باشید، اما این موضوع به سرعت از بین می رود و نباید روی فعالیت های روزانه شما تاثیر منفی بگذارد. با این حال مشکلاتی نیز وجود دارد که به ندرت در بعضی از بیماران رخ می‌دهد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ادامه عفونت در صورتی که تمام باکتری موجود در دندان پاکسازی نشده باشد
- ناقص بودن پر کردن دندان که به تدریج تخریب شده و از بین میرود
- وجود ترک هایی در ریشه دندان که شناسایی نشده بود
هزینه عصب کشی دندان چقدر است؟
هزینه عصب کشی به پیچیدگی مشکل بیمار و اینکه کدام دندانتان عفونی شده باشد بستگی دارد. درمان دندان های آسیاب سخت تر است و در نتیجه هزینه آن نیز بالاتر خواهد بود. اکثر بیمه های دندانپزشکی بخشی از درمان عصب کشی را پوشش می‌دهد. به طور کلی درمان عصب کشی و حفظ دندان طبیعی در مقایسه با روشهای دیگر جایگزین کشیدن دندان، ارزان تر است. جای خالی دندان کشیده شده را باید با ایمپلنت یا بریج جایگزین کرد تا توان جویدنی بیمار بازیابی شده و از جابجایی دندان های مجاور جلوگیری شود. هزینه این روش ها در مقایسه با عصب کشی و رستوریشن های دیگر بالاتر خواهد بود.
سوالات متداول
آیا عصب کشی دردناک است؟
با توجه به تزریق ماده بی حسی به بیمار، نمی‌توان درد عصب کشی را در مقایسه با فرآیندهای دیگر دندانی مانند پر کردن یا کشیدن دندان عقل، خیلی زیاد دانست. و حتی ممکن است تا چند روز با درد خفیفی مواجه باشید.
آیا بعد از عصب کشی می‌توانم به کار یا مدرسه برگردم؟
اگرچه ممکن است تا دو یا چهار ساعت بعد از فرایند، بی‌حس باشید، اکثر بیماران قادر به بازگشت به کار و مدرسه خواهند بود. با این حال توصیه می شود که تا رفع کامل بیحسی، چیزی نخورید.
آیا باید نگران عفونت ریشه بعد از عصب کشی باشم؟
متخصص ریشه به دقت مراقب بروز مجدد عفونت دندان است. لازم است تا مراقب بروز نشانه‌های عفونت مانند موارد زیر باشید:
- درد یا فشار شدیدی که بیش از چند روز باقی بماند
- تورم مشهود در درون یا بیرون دهان
- نشانه های اصلی بازگشت عفونت
آیا به یک متخصص عصب کشی نیاز دارم؟
بسته به شدت عفونت عصب ممکن است از سوی دندانپزشک به یک متخصص عصب ارجاع داده شوید که تخصص درمان عصب دارد. متخصص عصب، دندانپزشکی است که سالهای بیشتری را روی آموزش متمرکز بر تشخیص درد دندان و اجرای عصب کشی و فعالیت های دیگر در درون دهان گذرانده است.
آیا همیشه به دو جلسه برای عصب کشی نیاز است؟
روند استاندارد تکمیل فرآیند عصب کشی معمولا دو جلسه یا بیشتر است. در صورتی که دو جلسه کافی باشد، باید انتظار داشت که جلسه اول به ایجاد بازشو در تاج دندان برای دسترسی به ریشه و پاکسازی و عفونت زدایی کانال برای خلاص شدن از شر عفونت اختصاص دارد.
