فلوراید ماده‌ای معدنی است که ثابت شده باعث مقاوم شدن مینای دندان کودکان در برابر پوسیدگی می‌شود. وقتی که روی مینای دندان قرار گیرد باعث بازگشت مواد معدنی (رمینرالیزاسیون) می‌شود. اثر رمینرالیزاسیون فلوراید هم می‌تواند باعث معکوس شدن روند پوسیدگی جدید شده و هم می‌تواند سطح دندان را در برابر پوسیدگی مقاوم‌تر کند.
فلوراید تراپی تخصصی برای تقویت دندان‌ها تجویز می‌شود و به صورت موضعی روی سطح دندان‌ها اعمال می‌شود. این کار را فقط متخصص دندان پزشکی انجام می‌دهد و مزایای بیشماری برای دندان‌ها دارد. در این مقاله به مزایا و روند اثرگذاری این درمان روی دندان‌ها اشاره می‌کنیم.
فلوراید تراپی چیست؟
فلوراید تراپی روشی است که در آن فلوراید غلیظ به شکل ژل یا وارنیش به صورت موضعی استفاده می‌شود.
فلوراید موجود در فلوراید تراپی در مقایسه با خمیر دندان‌های حاوی فلوراید بسیار غلیظ‌تر است.
فلوراید به دو روش کار می‌کند:
فلوراید موضعی
فلوراید موضعی وقتی که دندان‌ها بیرون آمده باشند با رسوخ کردن به لایه‌ی بیرونی مینای دندان باعث تقویت دندان‌ها شده و آن‌ها را در برابر پوسیدگی مقاوم‌تر می‌کند. ما با استفاده از محصولات مراقبت دندان حاوی فلوراید مانند: خمیردندان، دهانشویه، وارنیش و ژل فلوراید تراپی را انجام می‌دهیم. دندان پزشکان و بهداشت کاران دهان و دندان (دنتال هایژنیست) توصیه می‌کنند که کودکان سالی دو بار در جلسات معاینه‌ی دندان خود فلوراید تراپی تخصصی انجام دهند.
فلوراید سیستمیک
فلوراید سیستمیک دندان‌هایی که بیرون آمده‌اند و همینطور آن‌هایی که هنوز زیر لثه هستند را تقویت می‌کند. ما فلوراید سیستمیک را از طریق اکثر غذاها و آب شرب دریافت می‌کنیم. همچنین به صورت مکمل به شکل قطره و ژل نیز وجود دارد و می‌تواند توسط دندان پزشک یا پزشک تجویز شود.
مزایای فلورایدتراپی
وقتی که فلوراید به ساختار دندان شما اضافه شود:
- باعث بهبود جذب مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات برای ترمیم مینای دندان، که ممکن است توسط باکتری‌ها ضعیف یا فرسوده شده باشد می‌شود.
- باعث بازگشت مواد معدنی به سطح دندان‌ها می‌گردد.
- فلوراید تراپی از رشد باکتری‌ها در دهان در آینده و پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.
- این روش، روشی پیشگیرانه است و می‌تواند در دراز مدت به صرفه باشد.
- پوسیدگی در مراحل اولیه‌ی خود آسیب اولیه نامیده می‌شود. این پوسیدگی‌های جدید را می‌توان با فلوراید تراپی تخصصی و مراقبت درست دهان و دندان در خانه، متوقف کرد.
- فلوراید باعث بهبود مینرالیزاسیون سطح دندان‌ها می‌شود. افراد در همه‌ی سنین و نه فقط کودکی مستعد پوسیدگی دندان هستند. همه‌ی افرادی که احتمال پوسیدگی دندان در آن‌ها بالا است باید به طور مرتب فلوراید تراپی تخصصی انجام دهند.
- فلوراید علاوه بر مقابله با پوسیدگی، باعث کاهش حساسیت دندان نیز می‌شود. بسیاری از بزرگسالان برای بهبود ناراحتی حاصل از حساسیت دندان از فلوراید تراپی تخصصی کمک می‌گیرند.
فلوراید تراپی برای چه افرادی انجام می‌شود؟
فلوراید تراپی دندان کودکان
کودکان بالای 3 سال می‌توانند تحت درمان فلوراید تراپی قرار گیرند. پوسیدگی دندان یکی از رایج‌‌ترین بیماری‌های مزمن اطفال است. به همین دلیل توصیه می‌شود که کودکان بسته به میزان احتمال پوسیدگی، هر 3 تا 6 ماه یکبار برای فلوراید تراپی به دندان پزشک مراجعه کنند.
فلوراید تراپی دندان بزرگسالان
بزرگسالان: آن‌ها اغلب دچار تحلیل لثه و بیرون ماندن بیشتر سطح دندان و افزایش خطر پوسیدگی می‌شوند. معمولاً به بزرگسالانی که در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند توصیه می‌شود که سالی دوبار فلوراید تراپی انجام دهند.
فلوراید تراپی در دوران ارتودنسی
فضاهای ریز زیادی در بین ابزار ارتودنسی موجود است که نمی‌توان با مسواک به آن‌ها دسترسی پیدا کرد. این قسمت‌ها به مرور زمان و با تجمع پلاک باعث پوسیدگی خواهند شد. بنابراین افرادی که بریس یا ابزار ارتودنسی دیگر دارند می‌توانند برای محافظت از دندان‌هایشان در برابر پوسیدگی از فلوراید تراپی کمک بگیرند.
نحوه انجام فلوراید تراپی
معمولاً ابتدا چکاپ دندان‌ها، اسکیلینگ و پولیش و یا از بین بردن لکه‌های دندان با ایرفلو انجام می‌شود.
سپس قبل از استعمال فلوراید موضعی دندان‌هایتان خشک خواهند شد. اگر از وارنیش استفاده شود، مستقیماً با فرچه روی دندان‌هایتان مالیده خواهد شد.
اگر از ژل یا کف استفاده شود، چندین دقیقه با کمک یک قالب روی دندان‌هایتان قرار خواهد گرفت.
بعد از تکمیل شدن فلوراید تراپی موضعی، باید حداقل تا 30 دقیقه چیزی نخورید، نیاشامید و دهانتان را نشویید تا اثر محافظتی این درمان روی دندان‌ها بیشتر شود.
نهایتاً دندان پزشک به شما خواهد گفت که کی باید برای فلوراید تراپی مجدد مراجعه کنید.
وارنیش فلورایدی که دندان‌پزشک استفاده می‌کند برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان ایمن است. آن‌ها تنها از مقدار کمی فلوراید استفاده می‌کنند و احتمال قورت دادن فلوراید خیلی ناچیز است.
مراقبت‌های بعد از فلوراید تراپی
چندین مورد هست که افراد باید به عنوان مراقبت‌های بعد از فلوراید تراپی به آن‌ها توجه کنند تا فلوراید تراپی به طور کامل از مینای دندان محافظت کرده و نتایج مد نظر حاصل شود. در مراقبت‌های بعد از فلوراید تراپی فرد باید حدود 30 دقیقه الی یک ساعت بعد از فلوراید تراپی از خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن خودداری کند.
در صورت فلوراید تراپی وارنیش سطحی (فلوراید تراپی وارنیش سطحی حدود 4 تا 6 ساعت روی دندان‌ها خواهد ماند) لطفاً از دستورات زیر پیروی کنید:
- مسواک نزنید و نخ دندان نکشید.
- از مصرف محصولات الکلی خودداری کنید.
- از مصرف محصولات دیگر بدون نسخه حاوی فلوراید، مانند: خمیردندان، دهانشویه، شوینده و … خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای سفت و برشته خودداری کنید.
- از مصرف نوشیدنی‌های داغ خودداری کنید.
با این حال بعد از سپری شدن 6 ساعت، باید دندان‌ها را به طور کامل مسواک زده و نخ دندان بکشید. این کار باعث می‌شود که فلوراید باقی مانده از روی دندان‌هایتان پاک شود. همچنین بعد از 6 ساعت می‌توانید رژیم غذایی و زندگی عادی خود را داشته باشید. همچنین تا 3 روز بعد از این درمان نباید از داروهای تجویزی حاوی فلوراید استفاده کنید.
عوارض فلوراید تراپی
اگرچه باعث تقویت مینای دندان می‌شود، اما در برخی موارد نادر باعث سست شدن استخوان‌ها خواهد شد. استفاده‌ی بیش از حد از فلوراید باعث تغییر رنگ دندان‌ها شده یا رگه‌ها و لکه‌های سفید رنگ کوچکی در مینای دندان ایجاد خواهد کرد. ممکن است کمی پوستتان ملتهب شود و در دخترها باعث بلوغ زودرس گردد. گفته می‌شود که ممکن است باعث بروز برخی مشکلات قلبی_عروقی و حتی مشکلات نورولوژیک که ممکن است منجر به ADHD شوند گردد. باعث بروز مشکلاتی در غده‌ی تیروئید می‌شود و در صورتی که از مقدار زیادی فلوراید استفاده شود، فرد دچار دل درد، افزایش بزاق دهان، حالت تهوع و استفراغ خواهد شد.
هزینه فلورایدتراپی
قیمت فلوراید تراپی به نوع روش بستگی دارد، فلوراید تراپی با ژل، فوم و وارنیش هر کدام هزینه‌ای متفاوت دارند. علاوه بر این موارد موقعیت مکانی کلینیک دندان پزشکی و مهارت دندان پزشک بر هزینه نهایی موثر است.
سخن پایانی
خواه احتمال پوسیدگی دندان در شما بالا باشد یا دندان‌هایتان حساس باشند، فلوراید تراپی تخصصی می‌تواند به شما کمک کند. درباره‌ی مزایای فلوراید تراپی از دندان پزشک خود سوال کنید و روند بهداشت دهان و دندان روزانه خود را داشته باشید. این روش‌ها هر دو برای داشتن لبخندی سالم و مقاوم مؤثرند. لطفاً همین امروز برای فلوراید تراپی با ما تماس بگیرید.
سؤالات متداول
فلوراید تراپی در افرادی که دچار حساسیت دندان هستند چگونه عمل می‌کند؟
فرسودگی و تحلیل روزانه ناشی از غذاها و نوشیدنی‌ها و رژیم غذایی پر از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های اسیدی باعث می‌شود که پلاک‌ها مینای دندان را دمینرالیزه کنند. وقتی که مینای دندان ضعیف شود، دندان نسبت به محرک‌های خارجی حساس خواهد شد.
فلوراید به بازگرداندن این مواد معدنی (کلسیم، فسفات و فلوراید) به مینای دندان کمک می‌کند. مینای دندان رمینرالیزه شده می‌تواند از دندان‌هایتان محافظت کرده و حساسیت دندان را کاهش دهد.
اثرات اوردوز (مصرف بیش از حد) فلوراید چیست؟
اوردوز فلوراید باعث تهوع، اسهال یا خستگی می‌شود.
کودکان زیر 6 سال باید از مصرف خمیردندان حاوی فلوراید خودداری کنند، زیرا آن‌ها هنوز یاد نگرفته‌اند که چطور باید کامل تف کنند. فلوراید باقی مانده در دهانشان جمع شده و باعث فلوروزیس خواهد شد.
فلوروزیس باعث ایجاد قسمت‌های نازک و شکننده در دندان‌ها می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث شود که دندان به راحتی بشکند که باعث افزایش احتمال عفونت دهان و دندان در کودکان خواهد شد.
ماندگاری نتایج فلوراید تراپی چقدر است؟
نتایج این درمان هم فوری و هم طولانی مدت هستند.
بسته به سلامت دهان و دندان شما، ممکن است دندان پزشک در صورت لزوم فلوراید تراپی منظم را به شما توصیه کند. فاصله‌ی درمان‌ها می‌تواند 3 ماه، 6 ماه یا 12 ماه باشد.
آیا می‌توان فلوراید تراپی را در خانه انجام داد؟
دو نوع فلوراید تراپی در خانه وجود دارد. در روش اول نیازی به تجویز پزشک ندارد و همه می‌توانند آن را انجام دهند؛ در این روش تنها باید دو بار در روز از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کرد. علاوه بر این می‌توانید از دهان شویه‌ی حاوی فلوراید نیز استفاده کنید. این دو کار می‌توانند فلوراید مورد نیاز دندان‌ها در فاصله‌ی مراجعات منظم دندان پزشکی را فراهم کنند.
آیا خمیردندان کودک باید فلوراید داشته باشد؟
ممکن است کودکان به خاطر طعم و مزه‌ی خمیر دندان، حین مسواک زدن آن را قورت دهند؛ بنابراین مصرف خمیر دندان‌های بزرگسالان برای کودکان ممنوع است. کودکان زیر 4 سال نیازی به استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید ندارند. خمیر دندان کودکان باید 500ppm فلورايد داشته باشد. با این حال کودکان زیر 8 سال باید با نظارت والدین مسواک بزنند. افراد بالای 13 سال می‌توانند از خمیر دندان بزرگسالان استفاده کنند.
آیا فلوراید تراپی ضروری است؟
بله، فلوراید تراپی تخصصی بسیاری ضروری است و افراد باید حداقل سالی یکبار این درمان را انجام دهند.
هر چند وقت یکبار باید فلوراید تراپی انجام دهم؟
بسته به سابقه‌ی سلامت شما، فلوراید تراپی می‌تواند هر 3، 6 یا دوازده ماه انجام شود. ما توصیه می‌کنیم که در جلسات معاینه‌ی دندان پزشکی خود که سالی دوبار است، فلوراید تراپی انجام دهید تا دندان‌هایتان دچار پوسیدگی نشوند.
آیا فلوراید دندان‌ها را مقاوم‌تر می‌کند؟
فلوراید ماده‌ای طبیعی است که باعث تقویت دندان‌ها شده و از فرسودگی آن‌ها پیشگیری می‌کند.
