مینا نوعی پوشش سخت و لایه اصلی پوششی دندان است که از آن در برابر آسیب و پوسیدگی محافظت می‌کند. اسیدی شدن محیط دهان و ابتلا به برخی بیماری‌ها می‌تواند باعث فرسایش و از دست رفتن مینای دندان شود. فرسایش مینا به معنای پوسیدگی دندان نیست اما می‌تواند احتمال پوسیدگی دندان و شکستن آن را به طرز چشمگیری افزایش دهد. لذا در صورت احساس درد در دندان، زرد یا بی‌رنگ شدن دندان‌ها و مشاهده ترک بر روی آن‌ها حتما به پزشک مراجعه نمایید. از آنجایی که مینای دندان دارای بافت زنده نیست، به طور کامل نیز ترمیم نخواهد شد. ترمیم مینای دندان به کمک روش‌های مختلفی همچون فلورایدتراپی، ترمیم با سیلانت، ونیرهای کامپوزیتی یا سرامیکی انجام می‌شود. البته انتخاب روش مناسب به نظر دندانپزشک شما و میزان آسیب وارد شده به مینا بستگی دارد.
روش های ترمیم مینای دندان
اگر آسیب‌دیدگی مینای دندان تا حدی باشد که نتوان آن را ترمیم کرد، مینای دندان هرگز به طور طبیعی مجددا ساخته نخواهد شد. به همین دلیل است که رعایت بهداشت و دندان بسیار مهم است. لبخند درخشان شما بدون لایۀ محافظ مینا، در برابر لک شدن، حساسیت و پوسیدگی بسیار آسیب‌پذیر خواهد شد.
ترمیم با خمیردندان و دهانشویه
استفاده مداوم از خمیردندان و دهانشویه‌های حاوی فلوراید موجب ترمیم آسیب‌های خفیف مینا و تقویت آن می‌شود. دندانپزشک شما می‌تواند خمیردندان و دهانشویه مناسب را برایتان تجویز کند اما به خاطر داشته باشید که آسیب‌های شدید با این روش قابل ترمیم نخواهند بود و برای ساخت روکش یا ونیر باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
رعایت این نکات ساده می‌تواند آسیب‌های خفیف مینا را ترمیم نماید:
- دندان‌ها را روزی دو مرتبه با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- به توصیه‌های دندانپزشکان عمل کنید و دندان‌ها را در هر مرتبه مسواک زدن، به مدت دو دقیقه کاملا تمیز کنید.
- تا حد امکان سعی کنید دندان‌ها را بین دو وعده غذایی مسواک بزنید.
- دندان‌ها را حداقل یک مرتبه در روز با نخ دندان تمیز کنید.
- دهان خود را با دهانشویه حاوی فلوراید که به تشکیل مجدد مواد معدنی کمک می‌کند، با دقت شستشو دهید.
- ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی را فراموش نکنید.
- از مصرف خوراکی‌های نشاسته‌ای، چسبناک و حاوی مواد قندی خودداری کنید.
- آب موردنیاز بدن خود را تأمین کنید.
- رژیم غذایی متعادل سرشار از انواع پروتئین و سبزیجات داشته باشید.
ترمیم مینا با فلوراید تراپی
روش انجام فلورایدتراپی به این صورت است که دندانپزشک، نوعی از فلوراید را جهت مقاوم‌تر کردن دندان‌ها در برابر پوسیدگی به دندان‌ها اضافه می‌کند. فلوراید نوعی ماده معدنی است که برای تقویت دندان‌ها مفید است و با کمک به تشکیل مجدد مواد معدنی بر روی مینای دندان، از پوسیدگی جلوگیری می‌کند و مینا را در برابر حمله‌های اسیدی باکتری و پلاک مقاوم‌تر می‌سازد. فلورایدتراپی برای موارد خفیف ساییدگی مینای دندان مؤثرتر است.
دندانپزشک ممکن است وارنیش، فوم یا ژل حاوی غلظت بالای فلوراید را با استفاده از سواب (وسیله‌ای شبیه به گوش پاک‌کن)، قالب یا مسواک بر روی دندان‌ها قرار دهد. فلوراید مدت مشخصی روی دندان‌ها می‌ماند تا کاملا جذب شود و قدرت و مقاومت مینا را در برابر پوسیدگی افزایش دهد.
چگونه فلوراید تراپی به ترمیم مینای دندان کمک می‌کند؟
اگر زمانی که باکتری‌ها شروع به تولید اسید می‌کنند، فلوراید در مایع پلاک وجود داشته باشد، فلوراید همراه با اسیدها به سطح زیرین نفوذ می‌کند و فرآیند جذب سطحی آن بر روی سطح کریستال آپاتیت انجام می‌شود و به این ترتیب از حل شدن کریستال‌ها جلوگیری خواهد شد.
زمانی‌که مقدار pH دهان 5/5 یا بیشتر می‌شود، بزاق فوق‌اشباع‌شده با کلسیم و فسفات، مجددا مواد معدنی را به سمت دندان بازمی‌گرداند. جذب سطحی فلوراید بر روی سطح کریستال‌هایی که مواد معدنی‌شان تا حدی از بین رفته است، انجام می‌شود و فلوراید به یون‌های کلسیم حمله می‌کند. این پوشش سطحی جدید، فلوراید را به صورت گزینشی از محلول اطراف کریستال‌ها جذب کرده و کربنات را دفع می‌کند.
فلوراید رشد سطح جدید را با به هم رساندن یون‌های کلسیم و فسفات تسریع می‌بخشد و به صورت گزینشی در سطحی که مواد معدنی آن تجدید شده است، قرار داده می‌شود. در نهایت، سطحی ایجاد می‌شود که مقاومت بالاتری در برابر اسید دارد و به راحتی نیز ساییده نمی‌شود.
ترمیم مینای دندان با باندینگ
باندینگ دندان یا به عبارت ساده‌تر، باندینگ کامپوزیت یکی از روش‌های ترمیم مینای دندان است. دندانپزشک در این روش، رزین کامپوزیتی یا کامپوزیت دندان را بر روی دندان قرار می‌دهد تا ظاهر مینا مانند روز اول سفید و درخشان شود.
مشکلات حادتر یا پیشرفته باعث می‌شود دندانپزشک ترمیم مینا با باندینگ را توصیه کند. دندانپزشک، رزین هم‌رنگ دندان را با هدف محافظت از مینای آسیب‌دیده بر روی دندان قرار می‌دهد. سپس رزین کامپوزیتی با تابش نور از طریق دستگاه لایت کیور، سفت می‌شود و با سطح دندان «باند» یا پیوند تشکیل می‌دهد و کاملا به دندان می‌چسبد.
باندینگ دندان معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود. باندینگ از دیگر درمان‌های دندانپزشکی آسان‌تر و ارزان‌تر مینای دندان است. البته دوام مواد باندینگ از ونیر و روکش کمتر است و احتمال لب‌پر و لک شدن باندینگ کامپوزیتی نیز بیشتر است.
ترمیم مینا با سیلانت
سیلانت پوشش پلاستیکی نازکی است که شیارهای سطح جوندۀ دندان‌های خلفی را می‌پوشاند. سیلانت با ایجاد سطحی صاف که تمیز کردن آن آسان‌تر است، از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. سیلانت مینای دندان را می‌پوشاند و از آن محافظت می‌کند. سیلانت کردن دندان‌ها فقط چند دقیقه طول می‌کشد. سیلانت ماده‌ای ایمن است که به دلیل سفید یا شفاف بودن با رنگ سایر دندان‌ها مطابقت داشته و نتیجه درمان با سیلانت دارای ظاهری کاملا طبیعی است.
دندانپزشک، سیلانت را داخل شیارهای دندان قرار می‌دهد. سپس نور آبی مخصوصی را بر روی دندان درمان‌شده می‌تاباند تا سیلانت سخت شود. سیلانت علی‌رغم نازکی بودن، لایۀ محافظ بسیار مؤثری را در برابر آسیب‌دیدگی ایجاد می‌کند (منبع).
ترمیم مینای دندان با ونیر کامپوزیت
در مواردی که آسیب وارد شده به دندان شدید باشد و تعداد بیشتری از دندان‌ها دچار فرسایش و ساییدگی مینا شده باشند، دندانپزشک به شما توصیه می‌کند تا از ونیرها برای ترمیم استفاده نمایید. ونیرهای کامپوزیتی یکی از انواع محبوب ونیرهای دندانی هستند.
ونیرهای کامپوزیتی طی یک جلسه درمان که حدودا 4 ساعت به طول می‌انجامد، به صورت تکی بر روی هر دندان قرار می‌گیرند و سپس پولیش و اصلاح می‌شوند. دندانپزشک ابتدا دندان‌های شما را آماده می‌کند، البته در صورت نیاز می‌توانید پیش از کامپوزیت، بلچینگ (نوعی روش برای سفید کردن دندان‌ها) نیز انجام دهید. پس از شستشو و تمیز کردن دندان‌ها، کامپوزیت بر روی سطح دندان‌ها قرار می‌گیرد.
ونیرهای کامپوزیتی در اغلب موارد نیازی به تراش دندان ندارند و یا ممکن است به تراش جزئی نیاز داشته باشند. رنگ ونیرهای کامپوزیتی نیز با توجه به رنگ طبیعی دندان‌های شما انتخاب خواهد شد. پس از پولیش نهایی، دندان‌ها به شکل دلخواه شما تبدیل می‌شوند و حدودا 5 تا 7 سال دوام خواهند داشت.
ترمیم مینای دندان با لمینت
ونیرهای سرامیکی یا لمینت‌ها یکی از انواع محبوب روکش‌های دندانی هستند که اغلب برای بازگرداندن زیبایی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. لمینت‌ها از جنس سرامیک با پرسلین هستند و برخلاف ونیرهای کامپوزیتی، مقاومت و دوام بالایی دارند و گاهی تا 15 سال نیز سالم می‌مانند. لمینت نیز با توجه به رنگ طبیعی دندان‌های شما انتخاب می‌شود.
لمینت برای فرسایش‌های شدیدتر مینای دندان مناسب‌تر است اما فرایند ساخت آن کمی زمان‌بر است. بنابراین از دندانپزشک خود بخواهید، یک ونیر موقتی در اختیارتان قرار دهد تا مینای دندان‌تان آسیب بیشتری نبیند. برای تهیه لمینت، ابتدا از دندان‌های شما قالب گرفته می‌شود و سپس باتوجه به قالب ونیر، لمینت مخصوص دندان‌های شما طراحی خواهد شد. دندانپزشک دندان‌ها را کمی تراش خواهد داد تا لمینت را نصب کند. لمینت دارای ماندگاری بالایی است اما برای حفظ شفافیت و زیبایی آن باید به خوبی از دندان‌های خود مراقبت کنید.
ترمیم مینای دندان با روکش
روکش دندان در صورت آسیب بسیار شدید به مینا و پوسیدگی قابل توجه دندان، انجام خواهد شد. همچنین اگر تنها یک یا دو دندان دچار آسیب شده باشد نیز می‌توانید از این روش استفاده کنید. در فرآیند ساخت روکش، پزشک ابتدا دندان آسیب دیده را ترمیم خواهد کرد و پایه‌ای برای نصب روکش خواهد ساخت. بعد از قالب‌گیری و ساخت روکش دندان، بر روی پایه نصب خواهد شد.
روکش یک راه حل موثر است که تا سال‌ها ( حتی تا 30 سال) ماندگار خواهد بود. رنگ روکش نیز بر اساس رنگ دندان‌های دیگر شما انتخاب خواهد شد. روکش همانند دندان خودتان است و مانند لمینت و کامپوزیت نیاز به مراقبت ندارد اما بهتر است برای حفظ دوام آن به نکات مراقبتی توجه داشته باشید.
علائم فرسایش مینای دندان
ساییدگی مینا گاهی به صورت آسیب فیزیکی دندان نمایان می‌شود. البته ساییدگی مینا معمولاً در ابتدا به صورت دندان درد یا حساسیت به برخی غذاها و نوشیدنی‌های داغ و یا سرد احساس می‌شود.
شایع‌ترین علائم ساییدگی مینای دندان شامل موارد زیر است:
- درد و حساسیت دندان
- تغییررنگ و زرد شدن دندان
- شفاف شدن دندان، به ویژه دور لبه‌های دندان‌های جلو
- ایجاد ترک یا فرورفتگی‌های کوچک بر روی سطح دندان
- گرد شدن غیرعادی دندان‌ها
- زبر شدن سطح دندان.
ساییدگی مینا و پوسیدگی دندان ناشی از آن مشکل بسیار رایجی است. بنابراین در صورت احساس درد یا حساسیت حتی بسیار خفیف، برای درمان هر چه سریع‌تر مشکل خود به دندانپزشک مراجعه کنید.
انواع آسیب و فرسایش مینای دندان
ساییدگی، فرسایش، وارد شدن فشار و خوردگی یا ترکیبی از این عوامل موجب از بین رفتن سطح دندان می‌شود. در این بخش با اصطلاحات پزشکی مربوط به ساییدگی و فرسایش دندان‌ها آشنا می‌شوید:
- اتریشن: اتریشن به معنای ساییدگی طبیعی دندان به دندان است که هنگام روی هم فشار دادن و ساییدن دندان‌ها، به عنوان مثال در زمان دندان قروچه رخ می‌دهد. اتریشن ناشی از دندان قروچه غیرعادی در هنگام خواب رخ می‌دهد.
- ابریژن: به فرسایش فیزیکی سطح دندان گفته می‌شود که به دلیل محکم مسواک زدن دندان‌ها، استفاده نامناسب از نخ دندان، جویدن اشیای سخت مانند ناخن، در بطری یا خودکار یا جویدن تنباکو رخ می‌دهد.
- ابفرکشن: ابفرکشن، پیامد شکستگی‌های استرسی دندان، به عنوان مثال ترک‌های ناشی از انحنا و خم شدن دندان است.
- اروژن: زمانی که مواد اسیدی به سطح دندان حمله می‌کنند، این نوع ساییدگی شیمیایی(اروژن) پیش می‌آید. این ماده اسیدی می‌تواند داروهای خاصی مانند قرص آسپرین یا ویتامین ث، خوراکی‌های بسیار ترش و اسیدی، رفلاکس معده به مری (GERD) و استفراغ مکرر ناشی از بولیمی (پرخوری عصبی) یا الکلیسم باشد.
علت از بین رفتن مینای دندان
ساییدگی مینای دندان دلایل بسیاری دارد. اسیدی بودن محیط دهان، چه بر اثر تغذیه و چه ابتلا به بیماری‌های نامرتبط، باعث نرم شدن مینای دندان‌ها می‌شود. وقتی مینای دندان نرم می‌شود، در برابر پوسیدگی بسیار آسیب‌پذیر خواهد شد. به همین دلیل است که مصرف خوراکی‌های قندی یکی از دلایل اصلی پوسیدگی دندان است. ساییدگی ناشی از ترکیب اسید و قند از ساییدگی مربوط به هر یک از این عوامل، شدیدتر و مخرب‌تر است.
اسیدی شدن دهان در اثر تغذیه
تغذیه نقش انکارناپذیری در ساییدگی مزمن مینای دندان‌های کودکان و بزرگسالان دارد. مواد غذایی زیر خوراکی‌های متداولی هستند که موجب ساییدگی مینای دندان‌ها می‌شوند:
- مشروبات الکلی: مشروبات الکلی هم باعث کم‌آبی بدن می‌شوند هم سرشار از قند هستند. به‌ویژه شراب بسیار اسیدی است و دهان را خشک می‌کند؛
- آب‌میوه: اغلب افراد تصور می‌کنند که آب‌میوه نوشیدنی سالمی است، اما بعضی آب‌میوه‌ها از نظر قدرت اسیدی دست‌کمی از اسید باتری ندارند. آب لیمو، پرتقال، گریپ فروت، کرن‌بری و سیب قدرت اسیدی بالایی دارند و به همین دلیل مینای دندان‌ها را ضعیف می‌کنند؛
- مرکبات: مصرف مرکبات تازه مانند پرتقال و لیمو نیز منجر به ساییدگی دندان‌ها می‌شود. گوجه‌فرنگی نیز اگرچه جزء مرکبات نیست، اما بسیار اسیدی است؛
- آب‌نبات ترش: قدرت اسیدی این آب‌نبات‌ها مینای دندان را ضعیف می‌کند و در نتیجه قند آب‌نبات بسیار راحت‌تر به دندان می‌چسبد. اگر آب‌نبات ترش چسبنده و آدامسی هم باشد، احتمالاً یکی از آسیب‌زننده‌ترین آب‌نبات‌ها را وارد دهانتان می‌کنید؛
- نوشیدنی‌های کربناته یا گازدار: وقتی بحث محافظت از مینای دندان‌ها مطرح می‌شود، سودا یکی از بدترین نوشیدنی‌هاست. سودا سرشار از قند است، به‌علاوه کربناته شدن و گازدار بودن این نوشیدنی‌ها باعث می‌شود قدرت اسیدی بالایی هم داشته باشند. بنابراین نوشابۀ کربناتۀ رژیمی و بدون‌قندتان هم می‌تواند موجب ساییدگی مینا شود و
- نوشابه‌های ورزشی: نوشابه‌های ورزشی به دلیل غلظت بالای قند، تقریباً به اندازۀ سودا مضراند. به‌علاوه نوشابه‌های ورزشی افزودنی‌هایی با ماهیت اسیدی، مانند اسید سیتریک و فسفریک دارند.
ساده‌ترین راه برای این که به خاطر بسپارید چه خوراکی‌ها یا نوشیدنی‌هایی باعث ساییدگی مینای دندان می‌شود، این است که از خودتان بپرسید آیا مادۀ غذایی موردنظر مرکبات، الکلی، کربناته یا ترش است یا خیر.
اسیدی شدن دهان بر اثر بیماری
بیماری‌های مختلف، به‌ویژه بیماری‌های دستگاه گوارش، نیز می‌توانند علت ساییدگی مینای دندان‌ها باشند. بیماری‌های شایعی که در ساییدگی مینای دندان نقش دارند، عبارت‌اند از:
- رفلاکس اسید (رفلاکس معده به مری): دندانپزشکان غالباً بدون اطلاع دادن بیماران متوجه مبتلا بودنشان به بیماری رفلاکس اسید معده می‌شوند. رفلاکس مزمن اسید و GERD موجب ساییدگی شدید مینا، به‌ویژه مینای دندان‌های عقب دهان می‌شود؛
- اختلال‌های غذایی: بولیمی (پرخوری عصبی) و آنورکسی (بی‌اشتهایی عصبی) آسیبی دائمی را، البته به روش‌های مختلف، به مینای دندان‌ها وارد می‌کنند. ساییدگی مینای ناشی از بولیمی پیامد تماس دندان‌ها با اسید معده هنگام استفراغ کردن است. اما ساییدگی مینای ناشی از آنورکسی به تحلیل رفتن ذخیرۀ مواد معدنی بدن، به‌ویژه کلسیم، مربوط می‌شود.
دیابت
دیابت نوعی بیمای التهابی است که کل بدن را درگیر می‌کند. ابتلا به دیابت مشکلات متعدد دهان و دندان، مانند ساییدگی مینا، پوسیدگی دندان، لق شدن و از دست رفتن دندان و بیماری لثه را به دنبال دارد.
TMD (اختلال‌های گیجگاهی ـ فکی)
اختلال‌های گیجگاهی ـ فکی یا TMD به مشکلات درگیرکنندۀ مفصل‌های فک و عضله‌های این ناحیه مربوط می‌شود. از علائم TMD می‌توان به دندان قروچه، روی هم فشار دادن دندان‌ها و فک‌ها و جویدن غیرعادی اشاره کرد. این اختلال می‌تواند آسیب فیزیکی لایۀ مینای دندان را به دنبال داشته باشد و باعث ساییدگی شدید، لب‌پر شدن و حتی ترک خوردن دندان‌ها شود.
خشکی مزمن دهان
آب دهان به تجزیۀ غذا کمک می‌کند تا هضم آن را برای دستگاه گوارش راحت‌تر سازد. زمانی که بدن نتواند میزان کافی بزاق تولید کند، دندان‌ها در معرض غلظت بالاتری از مواد اسیدی قرار می‌گیرند و در نتیجه مینای دندان‌ها آسیب می‌بیند.
ژنتیک
مینای دندان برخی افراد به‌طور طبیعی نازک‌تر است و به همین دلیل بیشتر مستعد ساییدگی مینای دندان و ابتلا به عوارض احتمالی ناشی از آن هستند.
جویدن نامنظم
اگر عمل جویدن به طور منظم انجام نشود و دندان‌ها به خوبی بر روی هم قرار نگیرند، به مرور و به صورت غیریکنواخت روی هم ساییده می‌شوند. در نتیجه مینای دندان‌ها تحلیل می‌رود، حفره‌های عمیقی بر روی سطوح دندان‌ها ایجاد می‌شود و حتی عملکرد مفصل فک نیز مختل می‌شود. با انجام ارتودنسی یا سایر راهکارهای منظم‌کنند جویدن می‌توان از ساییدگی مستمر دندان‌ها جلوگیری کرد.
دندان قروچه و روی هم فشار دادن دندان‌ها
به عمل روی هم فشار دادن و ساییدن دندان‌ها، دندان‌قروچه یا براکسیسم گفته می‌شود. دندان قروچه عادت ناخودآگاهی است که فشار شدیدی را به سطوح جوند دندان‌ها وارد می‌کند و در صورت عدم درمان، منجر به ساییدگی مینا و دندان‌ها خواهد شد.
کوتاهی در رعایت بهداشت دهان و دندان
دندانپزشکان توصیه می‌کنند که دندان‌ها را هر روز مسواک بزنید، از نخ استفاده کنید، سالی دو مرتبه به منظور پیشگیری و درمان زودهنگام به دندانپزشک مراجعه کنید، از محافظ دهان برای محافظت از دندان‌های خود در برابر آسیب‌دیدگی استفاده کنید و عادت‌های دندانی مضر مانند جویدن اشیای سفت را ترک کنید. اگر این توصیه‌ها را رعایت نکنید، مینای دندان‌هایتان از بین می‌رود و خطر آسیب‌دیدگی و پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا می‌کند.
پیری
با افزایش سن، دندان‌ها طی فرآیندی طبیعی و به دلیل استفاد مادام‌العمر روزمره ساییده می‌شوند. بهبود بهداشت دهان و دندان‌ها و تأکید بیشتر بر عمل‌های پیشگیرانه دندانپزشکی کمک می‌کند تا دندان‌ها مدت طولانی‌تری سالم بمانند. با این وجود، ساییدگی طبیعی در نهایت زیبایی لبخندتان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تغذیه نامناسب
اگر مواد مغذی ضروری برای ساخت و حفظ سلول‌های سالم را به انداز کافی از رژیم غذایی خود دریافت نکنید، هم مینای دندان‌هایتان ساییده می‌شود هم سلامت عمومی‌تان به خطر می‌افتد. ساییدگی مینا ناشی از تغذیه نامناسب، گاهی به دلیل عدم مصرف غذاهای سرشار از مواد مغذی اتفاق می‌افتد.
داروهای تجویزی یا بدون نسخه خاص
داروهای ضدحساسیت، حتی آسپرین و بعضی داروهای تجویزی منجر به کاهش ترشح تولید بزاق می‌شوند و در نتیجه احتمال ساییدگی دندان‌ها به دلیل خشکی دهان افزایش پیدا می‌کند.
محافظت از ساییدگی و از بین رفتن مینای دندان
رعایت توصیه‌های زیر برای پیشگیری از ساییدگی مینای دندان‌ها مفید است:
- مصرف مواد غذایی اسیدی و قندی را کاهش دهید: مقدار مصرف خوراکی‌های قندی و ترش مانند آب نبات، آب گازدار، مرکبات و آب‌میوه را محدود کنید. در صورت مصرف این خوراکی‌ها نیز سریعا دهان خود را با آب کاملا بشویید.
- از نی استفاده کنید: آیا می‌دانستید که نوشیدن با نی باعث می‌شود مایعات به عقب دهان نرسد و در نتیجه دندان‌های خلفی از خطر پوسیدگی در امان بماند؟ استفاده از نی، روش فوق‌العاده‌ای برای مصرف نوشیدنی‌های قندی یا ترش است.
- به میزان مصرف تنقلات دقت کنید: به میزان مصرف تنقلات خود در طول روز توجه داشته باشید. ضمنا بهترین کار این است که دهانتان را پس از مصرف تنقلات بشویید.
- تغذیه سالم و متعادل داشته باشید: دقت کنید که مصرف مقدار کافی از غذاهای مناسب را در برنامه غذایی خود قرار دهید. به این ترتیب اطمینان حاصل می‌کنید که ویتامین‌ها و مواد معدنی مهمی که برای سلامت بدن ضروری هستند را به مقدار کافی دریافت خواهید کرد.
- بیماری رفلاکس را درمان کنید: اگر دچار رفلاکس مداوم هستید، بهتر است به متخصص گوارش یا حتی پزشک عمومی مراجعه کنید، زیرا رفلاکس آسیب شدیدی به مینای دندان‌ها وارد می‌کند.
- آدامس بدون قند بجوید: جویدن آدامس بدون قند به افزایش جریان بزاق کمک بسیاری می‌کند. بزاق، دهان را مرطوب نگه می‌دارد، از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند، ذرات باقی‌مانده غذا و اسید اضافی را از بین می‌برد و حاوی عوامل ضدمیکروبی است که برای مقابله با باکتری‌های مضر مفید هستند.
- مصرف خمیردندان حاوی فلوراید: خمیردندان دارای فلوراید به محافظت از مینا کمک می‌کند. علاوه بر این، فلوراید دندان‌ها را تقویت می‌کند و آن‌ها را در برابر حملات اسیدی مقاوم‌تر می‌سازد.
- از مسواک نرم استفاده کنید: آیا می‌دانستید که مسواک‌های ارزان قیمت و دارای برس سخت، مینای دندان‌ها را خراش می‌دهند؟ پس بهترین کار این است که برای تمیز کردن دندان‌های خود از مسواک نرم استفاده کنید.
- آب بنوشید: میزان آب برای بدن بسیار مهم است و دهان را مرطوب نگه می‌دارد.
اگر گاهی مواقع، اسید بسیار قوی مصرف کردید و دندان‌هایتان در تماس با اسید غلیظ قرار گرفت، دهان خود را با دهانشویه حاوی فلوراید شستشو بدهید و برای خنثی کردن اسید نیز مقداری لبنیات مصرف کنید.
نتیجه گیری
اگرچه هیچ راه قطعی و مسلمی برای جایگزینی مینای تخریب‌شده وجود ندارد، اما مطمئن هستیم که می‌توانیم در حفظ باقی‌مانده مینا به شما کمک کنیم تا لبخندتان سالم و درخشان بماند. اگر فکر می‌کنید مینای دندان‌هایتان ساییده شده است یا دچار مشکلاتی مانند حساسیت دندانی هستید، بهترین کار این است که به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر پوسیدگی در دهان د دندان گسترش پیدا کند و به عفونت منجر شود، چنانچه آسیب‌دیدگی قابل‌ترمیم نباشد، ممکن است مجبور به کشیدن دندان خود شوید. اگر مینای دندان‌ها آسیب دیده باشد، پیش از آن‌که آسیب برگشت‌ناپذیر شود، می‌توان مینای دندان‌ها را با چند جلسه درمان در مطب دندانپزشکی تقویت کرده و زیبایی لبخند شما را حفظ نماییم.
پرسش‌های پرتکرار
1- آیا رنگ مینای دندان نشان‌دهنده نیاز آن به ترمیم است؟
افراد بسیاری به دلیل رنگ مینای دندان‌ها فکر می‌کنند که مینای دندان‌هایشان ساییده شده است. اما قرار نیست که رنگ دندان‌ها الزاما سفید درخشان باشد. دندان‌های سالم دارای رنگ سفید درخشان، سفید مایل به زرد یا سایه‌های روشنی از رنگ زرد هستند. علاوه بر این، دندان‌های اکثر افراد به‌طور طبیعی و در گذر زمان تا حدی تغییر رنگ می‌دهد.
2ـ اگر ترمیم مینای دندان را به تأخیر بیندازم، چه اتفاقی می‌افتد؟
شاید ساییدگی مینای دندان مشکلی فوری به نظر نرسد، اما باید در اولین فرصت با دندانپزشک مشورت کنید تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نمایید.
3ـ ترمیم مینای دندان چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً سه تا چهار ماه طول می‌کشد تا اثرگذاری فرآیند تجدید مواد معدنی مشخص شود. البته پس از شروع تقویت مینای دندان، متوجه تقویت دندان‌ها، کاهش حساسیت و حتی درخشان‌تر شدن لبخندتان خواهید شد.
4- اگر ترمیم مینا انجام ندهم و مینای دندان به کلی از بین برود، چه خواهد شد؟
بخش حساس دندان پس از ساییدگی کامل مینا معمولا بدون محافظ می‌شود. در نتیجه بخش بدون مینا در برابر مواد مخرب به شدت آسیب‌پذیر شده و بسیار بیشتر از قبل مستعد شکستگی می‌شود. از بین رفتن مینا موجب ایجاد حساسیت و درد شدید دندان خواهد شد
5ـ سریع‌ترین راه برای ترمیم مینای دندان چیست؟
اگر ساییدگی مینا خفیف باشد، فلوراید بهترین ماده برای تقویت و ترمیم مینا است. در این صورت می‌توانید فلورایدتراپی انجام بدهید و یا از محصولات حاوی فلوراید استفاده کنید. ونیر بهترین گزینه برای ترمیم ساییدگی شدید مینای دندان است.
6ـ می‌توانم بدون مینای دندان زندگی کنم؟
خیر، بدون مینای دندان، درد و اضطراب ناشی از آسیب به دندان‌ها بسیار زیاد خواهد بود؛ به گونه‌ای که هر گاز زدن و یا جویدن ممکن است خطرناک باشد.
7ـ بدن می‌تواند آسیب مینای دندان را معکوس کند؟
مینای دندان می‌تواند خود را با استفاده از مواد معدنی موجود در بزاق و فلوراید موجود در خمیردندان یا منابع دیگر ترمیم کند. اما اگر فرآیند پوسیدگی دندان ادامه پیدا کند، مواد معدنی بیشتری از دست می‌رود. در نتیجه مینا به مرور زمان ضعیف و تخریب شده و دندان شما پوسیده و سوراخ می‌شود.
8ـ چرا دندان‌هایم نیمه‌شفاف شده است؟
نیمه‌شفاف شدن دندان‌ها نشانه این است که بخشی از مینای پوشش‌دهند سطح دندان از بین رفته است و عاج زیر مینا نمایان شده است. مینای ساییده‌شده نمی‌تواند مجددا رشد کند و دندانپزشک نیز قادر به فعال سازی مجدد رشد مینا نیست.
9ـ عمر مینای دندان چقدر است؟
این پوسته بیرونی بسیار سخت و مقاوم دندان‌ها به محافظت از آن‌ها در برابر پوسیدگی و عفونت کمک می‌کند. اگر به خوبی از مینای دندان‌ها محافظت کنید، مینا ساختار لبخندتان را حفظ کرده و می‌تواند مادام‌العمر بدون آسیب باقی بماند.
10- ایا ارتودنسی دندان به جلوگیری از ساییش و فرسایش مینای دندان کمک می‌کند؟
بله دندان‌های نامرتب بیشتر دچار آسیب و ساییدگی می‌شوند و در معرض آسیب مینا قرار دارند. بنابراین ارتودنسی دندان می‌تواند به جلوگیری از آسیب به مینا کمک کند.
11- آیا می‌توان با پرکردن دندان، مینای از بین رفته را ترمیم کرد؟
خیر برای ترمیم مینای از دست رفته، پر کردن دندان روش مناسبی نیست، زیرا آسیب مینا در سطح دندان است اما مواد پرکردن برای ترمیم آسیب‌های داخلی دندان طراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
