پرسلن یک ماده سرامیکی است که از مواد گرمایشی ساخته میشود. فرایند ساخت پرسلن، باعث بهتر شدن مواد از لحاظ ابعاد، استحکام و شفافیت در مقایسه با سایر مواد سرامیکی میشود. در نتیجه برای استفاده در درمانهای دندانپزشکی و ترمیمهایی مانند روکش های پرسلین، ونیرها و بریجها بسیار مناسب است.
پرسلن دندان چه کاربردهایی دارد؟
پرسلین به طور کلی برای روکشها، بریجها و ونیرها استفاده میشود.
روکش پرسلین
روکشهای پرسلن برای بازگرداندن ظاهر طبیعی دندانها طراحی شدهاند. روکشهای پرسلین برخلاف روکشهای فلزی بر زیبایی دندانها تمرکز دارند و نحوه طراحی آنها شبیه به دندانهای واقعی است. روکش پرسلن برای ترمیم دندانهای جلویی مناسب است.
روکشهای پرسلن عمدتا دو نوع دارند:
- روکش تمام پرسلن
- روکش پرسلن متصل به فلز
روکش تمام پرسلین
روکشهای پرسلن زمانی استفاده میشوند که بخش زیادی از ساختار دندان از بین رفته باشد. از دست دادن دندان میتواند به دلیل شکستگی، پوسیدگی دندان، عصب کشی یا عدم موفقیت پر کردن دندان به دلیل بزرگی حفره دندان باشد. برای دندانهای جلویی معمولا از روکشهای تمام پرسلن استفاده میشود چون به دلیل نداشتن فلز، ظاهر طبیعیتری دارند. روکشهای دندانی انواع مختلفی دارند که در شرایط مختلف بسته به نیاز بیمار استفاده میشوند.
روکش پرسلن متصل به فلز
قسمت داخلی این روکشها فلزی و قسمت بیرونی آنها پرسلن است. فلز باعث استحکام و پرسلن باعث زیبایی روکش میشود.
ونیر پرسلین
ونیرهای پرسلن، روکشهای نازکی هستند که روی سطح جلویی دندان قرار میگیرند. دندانپزشک برای قرار دادن این روکشهای نازک، مقدار کمی از مینای دندان را برمیدارد. دندانپزشک از ونیرها برای برخی درمانهای ترمیمی و زیبایی از جمله سفید کردن و اصلاح کجی دندانها استفاده میکند. با توجه به اینکه ونیرها از نظر ظاهری طبیعی هستند و میتوانند برای برخی درمانهای دندان استفاده شوند به عنوان مثال ونیرهای پرسلن یکی از محبوبترین روشهای دندانپزشکی شناخته میشوند.
بریج پرسلن
بریجهای ثابت پرسلین محبوبیت بالایی دارند، چون شبیه به دندانهای طبیعی هستند. این نوع بریج از دو تاج تشکیل شده است که روی دو دندان انکوریج (دندان تکیه گاه) قرار میگیرند و به پانتیکها (دندانهای مصنوعی) وصل میشوند و فضای ایجاد شده توسط یک یا چند دندان از دست رفته را پر میکنند.
مزایای استفاده از روکشهای پرسلین
روکشهای پرسلن در حال حاضر یک گزینه پرطرفدار برای کسانی است که نیاز به ترمیم دندانهایی دارند که در اثر پوسیدگی، لکههای شدید یا حتی ترک خوردگی آسیب دیدهاند. در ادامه به طور کامل مزایای روکشهای پرسلن را بررسی میکنیم.
ترمیم
روکشهای پرسلن درست مانند سایر روکشهای دندانی میتوانند دندان آسیب دیده را ترمیم کنند. مزیت اضافی این روکشها این است که روشی طبیعی برای ترمیم دندانها هستند.
محافظ
نقش مهمی که روکشهای دندانی به طور کلی ایفا میکنند، محافظت از دندانهای موجود در برابر آسیب بیشتر است. اغلب اوقات مردم از خود میپرسند که آیا درمانهای دندانپزشکی میتوانند علاوهبر متوقف کردن مشکل فعلی از بروز مشکلات جدید جلوگیری کنند؟ خوشبختانه روکشهای پرسلن میتوانند این کار را انجام دهند. آنها از دندانها در برابر سایش و شکستگی معمولی و همچنین آسیب بیشتر ناشی از ترکها، لکهها و پوسیدگی محافظت میکنند.
کاربردهای زیبایی
روکشهای دندانی معمولا در طولانی مدت هدف ترمیمی دارند. با این حال چون دندانپزشکی در همه زمینهها پیشرفت کرده است، اکنون شما میتوانید از روکشهای دندانی پرسلن حتی برای اهداف زیبایی بهرهمند شوید. آسیبهایی مانند لکههای شدید، ترکهای جزئی یا شکستگیهایی که مضر نیستند همگی دلایل زیبایی برای استفاده از روکش دندان هستند. روکش میتواند کاملا دندان را بپوشاند و از لکه شدن، ترک خوردن یا شکستگی بیشتر جلوگیری کند. مردم معمولا از لحاظ ظاهری برای استفاده از روکش های دندان نگران هستند. اما خوشبختانه یکی از مزایای روکش های پرسلین این است که به طور طبیعی سفید رنگ هستند بنابراین شما لبخندی زیبا خواهی داشت.
محکم و بادوام
روکش های پرسلن محکم هستند و تا زمانی که به خوبی از آنها مراقبت کنید دوام خواهند داشت. پرسلن دوام بالایی دارد و میتواند از آسیبهای بیشتر جلوگیری کند. با این حال دوام روکشها به نحوه مراقبت روزانه شما بستگی دارد.
روکشهای پرسلن متصل به فلز در مقایسه با روکشهای تمام پرسلن
همانطور که در بالا ذکر شد، ما نوعی روکش نیمه پرسلین به نام پرسلن متصل به فلز داریم. احتمالا به این فکر کنید که کدام برای شما مناسبتر است. در اینجا به برخی از تفاوتهای آنها میپردازیم.
زیبایی ظاهری
روکشهای تمام سرامیک در مقایسه با پرسلن متصل به فلز ظاهر طبیعی تری دارند. در ساختار فلزی داخل روکشهای پرسلن متصل به فلز باید از یک لایه پرسلین سفید و بسیار مات برای پوشاندن فلز استفاده شود. متاسفانه پرسلن مات شفافیت لازم برای ایجاد ظاهر دندان طبیعی را ندارد. علاوهبراین قسمت فلزی مایل به خاکستری روکش پرسلن متصل به فلز ممکن است در خط لثه قابل مشاهده باشد و با گذشت زمان مشخصتر میشود.
ضد حساسیت
استفاده از روشکهای تمام پرسلن برای کسانی که به فلز حساسیت دارند، مناسب است چون پرسلین متصل به فلز میتواند باعث تحریک و التهاب لثه آنها شود. این وضعیت با گذشت زمان باعث افزایش سرعت عقب نشینی لثه میشود.
سایش کمتر دندانهای طبیعی
مینای دندان طبیعی که به طور منظم با روکشهای پرسلین متصل به فلز تماس پیدا میکند یا حین جویدن یا فشردن میتواند سایش دندان را تا حد زیادی افزایش دهد. این سایش میتواند لثه را تحت تاثیر قرار دهد و دندانهای طبیعی را مستعد پوسیدگی و حساسیت کند. سطح صافتر روکشهای تمام پرسلن از بروز این نوع سایش رایج جلوگیری میکند.
طول عمر
در حالی که روکشهای تمام پرسلن و پرسلینهای متصل به فلز ممکن است با مراقبت مناسب تا 15 سال یا بیشتر دوام بیاورند، اما زیبایی روکشهای پرسلن متصل به فلز در حدود 10 سال کاهش مییابد. زیبایی روکشهای تمام پرسلن تا زمانی که روکش دوام داشته باشد، باقی میماند.
مراحل قرار دادن روکشهای پرسلن چگونه است؟
مراحل قرار دادن روکش دندان بسیار ساده است. فقط دو نوبت برای گذاشتن روکش دندان و به دست آوردن لبخندی زیبا لازم است. کل مراحل بسته به کلینیک و آزمایشگاه دندانپزشکی از یک تا سه هفته طول میکشد.
مرحله1: اولین جلسه درمان
مشاوره: در جلسه مشاوره دندانپزشک درباره نیازهای بیمار، اهداف درمان، عادتهای بیمار، سابقه پزشکی و مشکلات دندانی بیمار با او صحبت میکند. پزشک باید اطلاعات کاملی از سابقه پزشکی، دندانپزشکی و زندگی بیمار داشته باشد. در جلسه مشاوره درباره بیماریها، آلرژیها (برای جلوگیری از حساسیت)، عادات (مصرف دخانیات، جویدن اجسام سخت) و دندان قروچه صحبت میشود و حتی ممکن است در مورد نوع روکش یا انواع روکشهایی که برای شما مناسبتر است صحبت شود.
تغییر شکل
دندانپزشک بیحسی موضعی را تزریق میکند و منتظر بیحس شدن ناحیه مورد نظر میماند. بعد از بیحسی، درمان شروع میشود. دندانپزشک برای تغییر شکل دندان، آن را میتراشد. دندان شما برای ایجاد فضایی برای قرار گفتن روکش و سیمان باید کوچکتر شود. دندان در بالا و کنارهها تراشیده میشود. استفاده از داروی بیحسی باعث میشود شما درد را احساس نکنید.
قالب
پزشک پس از تراشیدن دندانها، از دندانها و دندانهای مجاور قالب گیری میکند. این قالب برای ساخت روکش خاص هر بیمار در آزمایشگاه لازم است. قالبها بلافاصله به آزمایشگاه فرستاده میشوند تا مرحله ساخت روکش شروع شود. روکشها باید با دندانهای اطراف هماهنگ باشند. در مطب یک راهنمای سایه برای روکشها وجود دارد. این راهنما کمک میکند تا روکشها، ظاهری طبیعی داشته باشند. انتخاب سایه مورد نظر باید با دندانهای طبیعی بیمار کاملا مطابقت داشته باشد. نباید هیچگونه ناهماهنگی وجود داشته باشد، در غیر این صورت روکشها غیر طبیعی به نظر میرسند.
روکش موقت
در مرحله بعد، دندانپزشک از روکشهای موقت استفاده میکند. این روکشها از دندان تراشیده شده محافظت میکنند و فضای خالی را میپوشانند. هنگامی که روکشهای دائمی آماده شدند، روکشهای موقت برداشته میشوند.
مرحله اول انجام شد. ویزیت دندانپزشک و مرحله اول روکش دندان اکنون به پایان رسیده است. دندانپزشک توصیههای لازم درباره برخی ناراحتیهای بعد از عمل و روکش دندان را به بیمار میگوید. همچنین دندانپزشک درباره نحوه مراقبت از روکشهای موقت نکاتی را ارائه میدهد.
احتمال تجربه عوارض جانبی وجود دارد، اما خوشبختانه موقتی است. مراقب روکشهای موقت و بهداشت دهان و دندان خود باشید. از خوردن غذای سفت، غذای سرد و غذای داغ خودداری کنید. اجسام سفت را نجوید و به توصیههای دکتر درباره مراقبت از دندانها عمل کنید.
مرحله 2: دومین جلسه درمان
هنگامی که روکشهای دائمی آماده شد، باید به مطب دندانپزشک مراجعه کنید. در این مرحله، روکش دائمی روی دندان قرار میگیرد. در ادامه به توضیح این مرحله میپردازیم:
مناسب بودن
پس از آماده شدن روکشهای دائمی، دندانپزشک آنها را بررسی میکند. روکشها باید از نظر رنگ و شکل کاملا هماهنگ باشند، در غیر اینصورت بازگردانده میشوند. اگر آنها برای شما مناسب باشند، روی دندانها قرار میگیرند اما قبل از این کار دندانپزشک روکش موقت را برمیدارد.
ضد عفونی
دندانپزشک ناحیه مورد نظر را کاملا ضدعفونی میکند تا از تجمع هر گونه باکتری که باعث پوسیدگی دندان، حفره، آسیب و... میشود، جلوگیری کند. این یک کار بسیار ضروری است. دندانپزشک از محلول ضدعفونی استفاده میکند که برای دندانها و لثههای طبیعی ساخته شده است.
قرار دادن روکش روی دندان
سیمان دندان به عنوان یک عامل اتصال بین دندان طبیعی و روکش دائمی عمل میکند. یک پرتو نور خاص فرابنفش سیمان را به سرعت خشک میکند. به این ترتیب، روکشها محکم به دندان میچسبند. در این مرحله، دندانپزشک باید دقت بالایی داشته تا از چسباندن نادرست روکش یا سیمان جلوگیری کند.
تغییر شکل لبخند
مراحل روکش دندان به پایان رسیده است و شما میتوانید به خانه بازگردید.
نکات مراقبتی پس از قرار دادن روکش پرسلین
با توجه به اینکه دو نوع روکش داریم، بهتر است مشخص کنیم که برای هر کدام چه باید کرد.
مراقبت از روکش موقت
از آنجایی که روکش موقت نسبت به روکش دائم شکنندهتر است، به مراقبت بیشتری هم نیاز دارد. به طور کلی بیماران میتوانند به خوردن و مسواک زدن به طور معمول ادامه دهند. اما داشتن رژیم غذایی مناسب و رعایت نکات مراقبتی زیر ضروری است:
- از خوردن غذاهای چسبناک یا جویدنی که ممکن است روکش موقت را از جای خود خارج کنند، خودداری کنید.
- از خوردن غذاهای سفت پرهیز کنید چون ممکن است روکش موقت را بشکند.
- سعی کنید بیشتر غذاها را در طرف مقابل دهان بجوید.
- از کشیدن نخ دندان در کنار روکش موقت خودداری کنید یا مراقبت باشید که نخ دندان را به جای بلند کردن بکشید.
مراقبت از روکشهای دائمی
مراقبت از روکشهای دائمی بلافاصله بعد از نصب آنها شروع میشود. در 24 تا 48 باید طوری از روکشها مراقبت کنید که انگار موقتی هستند. از خوردن غذاهای چسبناک و جویدنی و سایر اقداماتی که ممکن است به روکش آسیب بزنند، خودداری کنید. پس از این زمان روکش در جای خود چسبیده است و مانند دندانهای طبیعی از آن استفاده کنید. ممکن است هنوز مقداری حساسیت در لثه اطراف روکش وجود داشته باشد، اما این حساسیت معمولا در چند هفته اول برطرف میشود. اگر ناراحتی طولانی مدتی را تجربه کردید که با گذشت زمان بهبودی نمییابد با دندانپزشک خود صحبت کنید.
دوام روکشهای پرسلین
روکشهای پرسلن میتوانند حداقل 10 سال دوام بیاورند. طول عمر روکش توسط عوامل مختلفی از جمله میزان ساییدگی، شکستگی روی روکش، اقدامات دهانی بیمار و معاینات مکرر دندان تعیین میشود.
معایب روکشهای پرسلن
روکشهای پرسلن در صورت جویده شدن میتوانند دچار شکستگی یا ترک شوند. اگر چه مردم معمولا روکشهای تمام پرسلن را برای دندانهای عقبی انتخاب نمیکنند اما آگاهی به این مسئله ضروری است. یکی از کارهایی که برای آماده سازی دندان برای نصب روکش انجام میشود، تراشیدن دندان است. برای روکشهای پرسلن، لازم است دندان بیشتر از سایر گزینهها تراشیده شود. با توجه به اینکه قسمت بیشتری از دندان تراشیده میشود، حساسیت به سرما و گرما بیشتر میشود.
هزینه روکش پرسلن
روکش دندان هزینه زیادی دارد، اما نمیتوان این هزینه را به طور دقیق پیشبینی کرد. با این حال ما سعی میکنیم عوامل موثر بر هزینه را به شما معرفی کنیم:
- درمانهایی که قبل از گذاشتن روکش دندان انجام میشوند.
- نوع روکش و تجربه دندانپزشک
- محل مطب دندانپزشکی
- بیمه دندانپزشکی
سوالات پرتکرار
کدام روکش ماندگاری بیشتری دارد؟ روکش تمام پرسلن یا پرسلن متصل به فلز؟
برخی از روکشها به دلیل مواد سازنده خود، ممکن است بیشتر از بقیه عمر کنند. به عنوان مثال روکشهای فلزی معمولا بیشتر از روکشهای پرسلن دوام میآورند؛ چون فلز ماندگاری بیشتری نسبت به پرسلن دارد. با این حال برخی بیماران روکشهای تمام پرسلن را ترجیح میدهند؛ چون با رنگ دندانهای طبیعی مطابقت دارند. روکشهای پرسلن متصل به فلز گزینهای مناسب برای کسانی است که به دنبال روکشی بادوام و در عین حال با ظاهری طبیعی هستند.
آیا روکشهای پرسلن به راحتی ترک میخورند؟
روکشهای پرسلن متصل به فلز هرگز ترک نمیخورند. روکشهای تمام پرسلن برای دندانهای جلویی به اندازه کافی محکم هستند، اما گاهی اوقات در صورت استفاده برای دندانهای آسیاب ممکن است ترک بخورند.
آیا دندان های زیر روکشهای پرسلن پوسیده میشوند؟
متاسفانه دندانهای زیر روکش ممکن است به دلیل وجود باکتریها آسیب ببینند و دچار حفره و پوسیدگی شوند. در نتیجه حتی با داشتن روکش دندان، حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای جرمگیری و معاینه ضروری است.
چگونه از پوسیدگی دندان زیر روکش پرسلین جلوگیری کنم؟
جلوگیری از پوسیدگی دندان زیر روکش بسیار ساده است چون تنها کاری که باید انجام دهید این است که بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. علاوه بر مسواک و نخ دندان کشیدن میزان مواد قندی که در طول روز میخورید را به حداقل برسانید. اگر مواد قندی داخل دهان وجود نداشته باشد منبع تغذیه باکتری های از بین میرود در نتیجه از پوسیدگی دندان جلوگیری میشود.
آیا میشود با روکش دندانهای جلو گاز بگیرید؟
روکشها باید به اندازه دندان های طبیعی محکم باشند، در نتیجه گاز گرفتن با روکش امکان پذیر است. اما در چند روز اول بعد از درمان از این کار خودداری کنید.
آیا میتوان روکش پرسلن را تغییر شکل داد؟
دندانپزشک میتواند روکشهای پرسلن را تغییر شکل دهد اما سطح صاف هرگز لعابی مانند لعاب اصلی را نخواهد داشت و ممکن است سطح روکش زبر بدون لعاب را دوست نداشته باشید.
آیا ممکن است غذا زیر روکش برود؟
اگر روکش دندان به درستی ساخته نشده باشد و آنطور که باید در کنار دندانهای مجاور قرار نگیرد، یک فضای خالی ایجاد میشود که میتواند به راحتی باعث تجمع مواد غذایی شود.
آیا میتوانم بعد از نصب روکش دائمی قهوه بنوشم؟
خوراکیهای داغ مانند قهوه، پیتزا یا سوپ به روکش آسیب میزنند. بنابراین در صورت احساس ناراحتی، شاید بهتر باشد از خوردن آنها خودداری کنید. گاهی اوقات این غذاهای گرم ممکن است باعث ایجاد حساسیت در اطراف روکش شوند. دندانپزشک به شما توصیه میکند که رژیم غذایی خود را بعد از نصب روکش تغییر دهید چون مصرف برخی غذاها مضر است.