کشیدن دندان یک پروسه دندانپزشکی است که در آن دندان به طور کامل از استخوان فک خارج میشود. گاهی بنا به دلایلی مانند آسیبدیدگی و پوسیدگی، کشیدن دندان ضروری میباشد. در این مقاله روشهای کشیدن دندان و هزینه آن را بررسی میکنیم.
دلایل کشیدن دندان
دندانپزشکان ترجیح میدهند تا حد امکان دندان طبیعی بیمار را حفظ نمایند. اما در برخی موارد، روشهای ترمیم و بازسازی دندان مانند پر کردن دندان و روکشهای دندانی دیگر نمیتوانند به حفظ دندان کمک کنند. درصورتیکه دندان بهاندازهای آسیبدیده باشد که نتوان آن را ترمیم نمود، باید آن را کشید. در صورت بروز موارد زیر دندانپزشک توصیه میکند تا دندان کشیده شود:
- پوسیدگی شدید دندان
- شکستگی دندان
- دندانهای نهفته
- دندانهای نامرتب و شلوغ
- بیماری شدید لثه
- ضربدیدگی و آسیب دندان
کشیدن دندان عقل
تحت برخی از شرایط، دندان عقل یا دندان مولار سوم که در عقبیترین قسمت دهان واقع شده است نیازی به کشیدهشدن ندارد. برخی از این دلایل به شرح زیر میباشند:
- سلامتی
- رشد کامل (بیرون آمدن کامل از لثه)
- داشتن جایگاه مناسب و صحیح
- حفظ بهداشت کامل آنها
برخی از دندانپزشکان توصیه میکنند تا دندانهای عقلی را که به طور کامل رشد نکردهاند، کشیده شوند. بسیاری از دندانپزشکان بر این عقیدهاند که دندان عقل را باید در سنین کم و قبل از این که ریشه و استخوانهای اطراف آن به طور کامل فرم بگیرند، کشید. به همین دلیل است که برخی جوانان قبل از این که این دندان باعث بروز مشکل شود، اقدام به کشیدن آن مینمایند.
در صورت بروز تغییرات در نواحی اطراف دندان عقل، باید فوراً این دندانها را کشید. برخی از این تغییرات شامل موارد زیر میشوند:
- درد
- عفونت مداوم بافت نرم در قسمت زیرین آخرین دندان
- کیستهای عفونی و چرکی
- تومور
- آسیبدیدگی دندانهای کناری
- بیماریهای لثه
- پوسیدگی شدید دندان
تصمیمگیری برای کشیدن دندان عقل همیشه واضح نیست. به همین دلیل، قبل از کشیدن آن در خصوص موقعیت این دندان و سلامت آن با دندانپزشک یا جراح دهان و دندان مشورت نمایید.
کشیدن دندان شیری
به طور معمول، دندانهای شیری کودکان فقط در صورت بروز آسیبدیدگیهای شدید؛ مانند ترک خوردن، لق شدن و نهفته بودن کشیده میشوند. همچنین دندان شیری که به طور کامل دچار پوسیدگی و عفونت شده باشد، باید کشیده شود. درصورتیکه نتوان دندان را با پر کردن و یا عصبکشی حفظ نمود، بهتر است کشیده شود چرا که از پخش شدن عفونت در دیگر قسمتهای دهان جلوگیری کرده و دنداندرد کودک را کاهش میدهد.
بهتر است تاحدامکان دندانهای شیری کودک را حفظ نمود، چرا که کشیدن این دندانها ممکن است در زمان در آمدن و جوانه زدن دندانهای دائمی باعث بروز برخی مشکلات شوند. دندانهای شیری با ایجاد یک مسیر به جوانه زدن و رشد دندانهای دائمی کمک میکنند.
کشیدن دندان بهتر است یا ترمیم دندان؟
در بیشتر موارد عصبکشی دندانهای آسیبدیده و عفونی بهتر از کشیدن آنها است. اما در برخی موارد استثنا مانند زمانی که دندان بیش از اندازه آسیبدیده باشد، باید آن را کشید. دندانپزشک قبل از هرگونه درمانی بهدقت سلامت دهان شما را بررسی مینماید.
هزینه کشیدن دندان بسیار کمتر از هزینه عصبکشی میباشد. بااینحال، برای جلوگیری از فاصله افتادن بین دندانها و زوال لثه، باید بعد از کشیدن دندان از ایمپلنت دندان استفاده نمود. ایمپلنتها یک جایگزین و درمان مناسب برای دندانهای ازدسترفته هستند؛ اما هزینه آنها بسیار بالا میباشد. به دلیل این که عصبکشی باعث حفظ دندان طبیعی میشود دیگر به ایمپلنت نیازی نخواهد بود و در درازمدت باعث صرفهجویی در هزینهها میشود.
آمادگیهای لازم قبل از کشیدن دندان
قبل از کشیدن دندان، باید حتماً سوابق پزشکی خود را با دندانپزشک در میان بگذارید. برخی از مواردی که باید به پزشک اطلاع دهید شامل موارد زیر میشوند:
- سابقه اندوکاردیت باکتریایی
- نقص مادرزادی قلب
- جراحی و تعویض دریچههای قلب
- بیماریهای کبدی
- تعویض مفاصل
- اختلال در سیستم ایمنی
این بیماریها فرد را بیش از قبل در معرض عفونت قرار میدهند.
روشهای مختلف کشیدن دندان
برای کشیدن دندانها دو روش اصلی وجود دارد: کشیدن ساده و کشیدن دندان به کمک جراحی. برای کشیدن دندانهای قابل رویت و دندانهایی که دسترسی به آنها راحت است، از روش ساده استفاده میشود. درحالیکه در روش جراحی برای دسترسی به دندان و کشیدن آن، باید در بافت همبند یک بریدگی ایجاد شود. در ادامه بهصورت کامل در خصوص این دو روش توضیح داده شده است.
کشیدن ساده دندان
کشیدن ساده دندان شامل کشیدن و خارجکردن دندانی میشود که میتوان آن را دید. دندانپزشکان به طور معمول این کار را در مطبهای دندانپزشکی و تحت بیحسی موضعی انجام میدهند. برای بالابردن و کشیدن دندان به تجهیزات مخصوصی مانند فورسپس دندان و الواتور نیاز است. از الواتور برای شل کردن دندان و از فورسپس برای گرفتن و کشیدن دندان استفاده میشود.
جراحی کشیدن دندان
برای کشیدن دندانهایی که دسترسی به آنها ساده نیست و نمیتوان آنها را دید از جراحی استفاده میشود. این دندانها معمولاً به طور کامل از فک خارج نشده و یا در زیر خط لثه دچار شکستگی شدهاند. در این موارد، برای دسترسی به دندان و کشیدن آن در بافت همبند یک بریدگی ایجاد میشود. برای مثال، ممکن است بافت نرمی که دندان را پوشانده، برداشته شده و یا در طول پروسه کشیدن دندان قسمتی از استخوان فک به کمک استئوتوم و یا دریل بریده شود.
در بسیاری از جراحیهای کشیدن دندان، برای خارجکردن کامل دندان باید آن را شکست و به چند قسمت تقسیم نمود. جراحی کشیدن دندان به دلیل پیچیده بودن و دردی که به همراه دارد، به طور معمول تحت بیهوشی کامل توسط جراح فک و دهان و در بیمارستان مخصوص دندان انجام میشود. اما در برخی موارد، ممکن است این جراحی توسط دندانپزشک عمومی انجام شود.
تراشیدن استخوان فک
تراشیدن استخوانهای اطراف دندان معمولاً با دو هدف مشترک انجام میشود:
- تغییر حالت کشیدن دندان: با برداشتن قسمتی از استخوانهایی که ریشه دندان را پوشاندهاند، دندانپزشک میتواند از میزان فشاری که برای لق کردن دندان و کشیدن آن لازم است بکاهد. این یک رویه مثبت است؛ چرا که پروسه کشیدن دندان را سادهتر و ایمنتر میکند. زمانی که برای کشیدن دندان فشار و نیروی زیادی استفاده شود، ممکن است استخوان و یا دندانهای مجاور شکسته و یا مفاصل آسیب ببینند.
- دسترسی بهتر: در زمان کشیدن دندانهای شکسته، با برداشتن قسمتی از استخوانها، بخشهای بیشتری از دندان نمایان میشود. این کار به دندانپزشک کمک میکند تا راحتتر دندان را خارج کند و پروسه کشیدن دندان سادهتر شود.
در خصوص دندانهای نهفته؛ مانند دندان عقل نهفته، برای دسترسی به دندان باید استخوانهایی که آن را پوشاندهاند، تراشیده و برداشته شوند. در طول پروسه تراشیدن استخوانها، هدف اصلی دندانپزشک این است که کمترین میزان استخوان تراشیده و خارج گردد.
تکهکردن دندان
تکه کردن و شکستن کنترل شده دندانها به کاهش پیچیدگی و سختی کشیدن دندان کمک میکند. با شکستن و تکه کردن دندان، پروسه پیچیده کشیدن دندان به یک پروسه ساده تبدیل میشود، چرا که میتوان هر تکه را بهصورت جداگانه کشید.
کشیدن دندان با لیزر
یکی از روشهای محبوب کشیدن دندان، کشیدن آن به کمک لیزر است. درست است که این پروسه ممکن است ترسناک به نظر برسد؛ اما بسیار سریعتر از روشهای سنتی انجام میشود و درد و خونریزی کمتری به همراه دارد.
مزایای کشیدن دندان به کمک لیزر بیشمار است. به کمک این روش نهتنها پروسه کشیدن دندان سریعتر و راحتتر است، بلکه دوران نقاهت آن نیز کوتاهتر میباشد. کشیدن دندان به کمک لیزر در مطب دندانپزشک انجام میشود.
این روش به دلیل استفاده نکردن از چاقوی جراحی و سوزن برای افرادی که نسبت به دندانپزشکی فوبیا دارند، مناسب میباشد. همچنین به دلیل این که سریع انجام میشود، میتوان بعد از یک روز دوباره به فعالیتهای روزانه خود ادامه داد.
برخی از مزایای کشیدن دندان به کمک لیزر به شرح زیر میباشند:
- پروسه بدون درد و خونریزی و ریکاوری سریع (احساس کمی درد بعد از کشیدن دندان طبیعی است.)
- ریسک کمتر عفونت بعد از کشیدن دندان
ارائه لیست کاملی از داروهایی که مصرف میکنید به دندانپزشک از اهمیت زیادی برخوردار است تا از تداخلات دارویی پرهیز شود. درصورتیکه از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنید، دندانپزشک توصیه میکند تا مصرف آنها را قبل از کشیدن دندان متوقف کنید تا احتمال خونریزی در طول کشیدن دندان کاهش یابد. علاوهبراین، داروهای رقیقکننده خون، روند بهبودی را کند مینمایند.
مراقبتهای لازم پس از کشیدن دندان
بعد از کشیدن دندان، دندانپزشک به شما دستورالعملهایی را در خصوص مراقبتهای بعد از جراحی خواهد داد. در ادامه به برخی راهنماییها برای بهبودی سریع اشاره شده است:
- تمیز نگهداشتن محل دندان کشیده شده: دو تا سه بار در روز محل دندان کشیده شده را با محلول دهانشویه بشویید. تا قبل از این که دندانپزشک اجازه دهد، از مسواک زدن مستقیم این قسمت خودداری کنید. اما میتوانید دیگر قسمتها را بهصورت نرمال مسواک زده و نخ دندان بکشید.
- مصرف داروهای تجویز شده طبق دستور پزشک: ممکن است دندانپزشک برای شما آنتیبیوتیک و مسکن تجویز نماید. باید حتماً این داروها را طبق دستور مصرف نمایید. همچنین میتوانید از مسکنهایی که بدون نسخه به فروش میرسند؛ مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید.
- تا حداقل 2 روز از انجام فعالیتهای سنگین خودداری نمایید: بالارفتن ضربان قلب میتواند درد و خونریزی بعد از کشیدن دندان را افزایش دهد. به همین دلیل تا 48 یا 72 ساعت بعد از کشیدن دندان، از رفتن به باشگاه خودداری نمایید. میتوانید از دندانپزشک در خصوص زمان بازگشت به فعالیتهای روزانه سؤال بپرسید.
عوارض جانبی کشیدن دندان چه مواردی هستند؟
عوارض جانبی مانند خونریزی، درد و تورم بعد از کشیدن دندان طبیعی میباشند. دندانپزشک در خصوص روشهای بر طرف نمودن این عوارض شما را راهنمایی خواهد کرد.
چندین هفته بعد از کشیدن دندان، فرد احساس میکند که قسمت کوچکی از استخوان از لثه بیرونزده است. این قسمتی از استخوان جدا شده در فرایند کشیدن دندان است که دارد خود را ترمیم میکند. ممکن است در طول این پروسه، قسمتی از دندان شکسته و درون لثه باقی بماند. این قسمت ممکن است باعث خراشیدگی زبان شده و یا منجر به بروز عفونت لثه شود؛ به همین دلیل خارجکردن آن به سود بیمار است.
پروسه خارجکردن استخوان از درون لثه کمتهاجمی است و از بروز عفونت و پخش شدن آن در لثه جلوگیری میکند. همچنین ممکن است دندانپزشک برای جلوگیری از بیرون آمدن دیگر تکههای استخوان، این ناحیه را به طور کامل صاف نماید.
هزینه کشیدن دندان
مهمترین مسئله این است که بدانید کدام روش کشیدن دندان برای شما مناسب میباشد. در خصوص تمامی عواملی که بر روی هزینههای کشیدن دندان تأثیر میگذارند با دندانپزشک خود صحبت نمایید. برخی از این موارد به شرح زیر هستند:
- محل زندگی: شهری که در آن زندگی میکنید، بر روی هزینههای کشیدن دندان تأثیر میگذارد. چرا که این هزینهها در هر شهر و منطقه متفاوت میباشند.
- بیهوشی: نوع داروی بیحسی و یا بیهوشی موردنیاز نیز بر روی میزان هزینههای کشیدن دندان تأثیر میگذارد.
- میزان پیچیدگی پروسه: نوع پروسه موردنیاز برای کشیدن دندان نیز نقش مؤثری در تعیین میزان هزینهها ایفا میکند. برای مثال هزینههای کشیدن یک دندان نهفته بیشتر از هزینههای کشیدن دندان ساده است.
ایمپلنت پس از کشیدن دندان
ایمپلنتهای دندانی یکی از مؤثرترین روشها برای جایگزینی دندانهای کشیده شده محسوب میشوند. استفاده از ایمپلنت دندان کمک میکند تا افراد ظاهر و عملکردی را که قبل از کشیدن دندانها داشتند، دوباره به دست آورند. درصورتیکه در خصوص استفاده از ایمپلنت مطمئن نیستید، میتوانید با بررسی مزایا و معایب این روش بهترین تصمیمگیری را داشته باشید.
سوالات پرتکرار
آیا کشیدن دندان دردناک است؟
بله کشیدن دندان میتواند دردناک باشد. اما دندانپزشک برای کاهش درد در حین انجام پروسه از بیحسی موضعی استفاده میکند. همچنین بعد از اتمام آن، برای شما داروهای مسکن تجویز مینماید که به کمک آنها میتوانید درد را کاهش دهید.
آیا کشیدن دندان در دوران بارداری بیخطر است؟
بر اساس توصیههای انجمن دندانپزشکان امریکا و دیگر انجمنهای پزشکی، کشیدن دندان در دوران بارداری هیچ خطری ندارد.
آیا کشیدن دندان در دوران شیردهی بیخطر است؟
تا کنون هیچ شواهدی برای متوقف کردن شیردهی برای کشیدن دندان وجود نداشته است. درصورتیکه فرد نیاز به کشیدن دندان داشته باشد، فک و دندان وی از طریق بیحسی موضعی بیحس شده و بعد از کشیدن دندان نیز برای وی مسکن و آنتیبیوتیک تجویز میشود.
آیا برای ارتودنسی نیازی به کشیدن دندان هست؟
در برخی موارد، شلوغی و نامرتب بودن دندانها باعث رشد باکتریها و تجمع پلاک دندانی میشود و دندانها پوسیده شده و آسیب میبینند. در این شرایط، قبل از انجام ارتودنسی، دندان آسیبدیده باید کشیده شود. در شرایطی که پوسیدگی دندان بسیار شدید است، بهتر است تا دندان کشیده شده و دیگر دندانها با استفاده از بریس مرتب شوند و در جای خود قرار گیرند. همچنین در مواردی که نتایج ارتودنسی بدون کشیدن دندان ناپایدار خواهد بود و در آینده باعث تغییر و جابهجایی دیگر دندانها خواهد شد، کشیدن دندان بسیار ضروری میباشد. در این موارد بهتر است برای رسیدن به نتیجه دلخواه و دائمی و حفظ سلامت دندانها، قبل از شروع ارتودنسی، دندان موردنظر را کشید.
در صورت بارداری چه زمانی میتوان دندان آسیبدیده را کشید؟
زمانبندی برای کشیدن دندان در دوران بارداری بسیار مهم است. بر اساس توصیههای انجمن بارداری آمریکا، هرگونه پروسه ضروری دندانپزشکی را میتوان تا سه ماهه دوم بارداری انجام داد و در صورت غیرضروری بودن پروسه دندانپزشکی بهتر است تا بعد از زایمان صبر نمود.
بعد از کشیدن دندان چه غذاهایی میتوان خورد؟
از خوردن غذاهای سفت و ترد در روز اول خودداری کنید. یخچال و کابینتهای خود را با مواد خوراکی نرم مانند برنج، پاستا، تخممرغ، ماست و پوره سیب پر کنید. همچنین بهتر است از نوشیدن به کمک نی خودداری نمایید، چرا که باعث جابهجاشدن لختههای خون و آسیبدیدن جای دندان میشود.
آیا کشیدن دندان با وجود دیابت ممکن است؟
با دوهفته مصرف دارو و زمانی که بیماران مبتلا به دیابت از سطح قند خون خود مطلع هستند و میتوانند همه چیز را به طور کامل تحت کنترل بگیرند، میتوانند بهسادگی دندان خود را بکشند.
چه مدت بعد از کشیدن دندان میتوان به سرکار یا مدرسه بازگشت؟
بیشتر افراد بعد از 1 تا 2 روز قادر هستند به محل کار یا مدرسه بازگردند. اما درصورتیکه کار شما شامل فعالیتهای فیزیکی سنگین میشود، بهتر است چند روز بیشتر مرخصی بگیرید.
بهبودی بعد از کشیدن دندان چقدر طول خواهد کشید؟
این مورد بهشدت پیچیده بودن پروسه کشیدن دندان بستگی دارد. اما در بیشتر موارد، افراد بعد از چند روز میتوانند فعالیت خود را آغاز کنند. درحالیکه شما بعد از 48 تا 72 ساعت میتوانید فعالیتهای روزانه خود را از سر بگیرید، اما درمان و بهبودی استخوان فک چندین هفته طول خواهد کشید.
در زمان کشیدن دندان چه احساسی خواهیم داشت؟
داروی بیحسی به طور موقت عصبهایی را که باعث انتقال پیام درد میشوند، از کار میاندازد. بااینحال، باعث نمیشوند تا فشار وارده به دندانها را احساس نکنید.
چگونه بعد از کشیدن دندان میتوان خوابید؟
بعد از هرگونه جراحی فک و دهان مانند جراحی کشیدن دندان باید برای 2 تا 3 شب بهصورت نیمه نشسته خوابید. این کار باعث میشود تا از میزان مایعات در محل جراحی کاسته شود. درصورتیکه بعد از کشیدن دندان بهصورت مستقیم و بر روی کمر خود دراز بکشید، میزان تورم بیشتر خواهد شد.
چگونه میتوان روند بهبودی بعد از کشیدن دندان را سریعتر کرد؟
- استراحت: داشتن استراحت کافی بعد از کشیدن دندان ضروری است.
- خوردن غذاهای نرم
- پرهیز از سیگار کشیدن و نوشیدن مایعات با نی
- تراپی سرد
- استفاده از داروهای بدون نسخه
- رعایت کامل بهداشت دهان