از بریج دندان می‌توان در مواردی که یک یا چند دندان از دست رفته باشند استفاده کرد. رایج‌ترین دلایل از دست دادن دندان، خرابی و پوسیدگی دندان، بیماری لثه و آسیب است و یا حتی ممکن است شما به خاطر نقایص مادرزادی دندان یا دندان‌هایی نداشته باشید. برای نصب بریج یا پل دندان باید در دو طرف دندان از بین رفته دندان سالم داشته باشید.
بریج دندان چیست؟
اگر دندان‌هایتان از بین رفته‌اند، دندان‌پزشکتان می‌تواند این جای خالی در لبخندتان را با بریج دندان ببندد یا پل بزند. بریج دندان نوعی دندان مصنوعی (به نام پونتیک) است که روی دندان‌های پایه (اباتمنت) در دو طرف فضای خالی نصب می‌شود. اگرچه پونتیک می‌تواند از مواد مختلفی مانند طلا ساخته شود، اما معمولاً از جنس سرامیک است تا با دندان‌های دیگر شما هماهنگ باشد.
انواع بریج دندان
بریج دندان 4 نوع اصلی دارد:
- سنتی
- کانتی‌لور
- مری‌لند
- بر پایه‌ی ایمپلنت
بریج دندان سنتی
بریج دندان سنتی از یک یا چند دندان مصنوعی تشکیل شده که با کمک تاج دندان که به هریک از دندان‌های پایه در دو طرف چسبانده شده است در جای خود قرار خواهند گرفت. بریج دندان سنتی متداول‌ترین نوع بریج دندان است و می‌تواند زمانی استفاده شود که در دو طرف فضای خالی که به خاطر از دست رفتن دندان‌هایتان ایجاد شده، دندان‌های سالمی داشته باشید.
بریج کانتی‌لور (کنسولی)
اگرچه این نوع مانند بریج دندان سنتی است، اما پونتیک در بریج دندان کانتی‌لور با کمک تاج دندانی که تنها به یک دندان پایه (اباتمنت) چسبانده شده است نصب خواهد شد. برای بریج دندان کانتی‌لور یا کنسولی فقط یک دندان در کنار فضای خالی دندان از دست رفته لازم دارید.
بریج مری‌لند
نام‌گذاری بریج مری‌لند به این نام به خاطر دانشگاه مری‌لند است که این بریج ابتدا در آنجا توسعه پیدا کرد. همانند بریج سنتی، بریج دندان مری‌لند دو دندان طبیعی برای پایه در دو طرف فضای خالی نیاز دارد. با این حال، در حالیکه در بریج سنتی از تاج دندان روی دندان پایه استفاده می‌شود، بریج مری‌لند قاب فلزی یا سرامیکی دارد که به پشت دندان‌های پایه (اباتمنت) چسبانده خواهد شد.
بریج مری‌لند نیز مانند بریج سنتی تنها زمانی می‌تواند استفاده شود که در هر طرف جای خالی دندان یا دندان‌های از دست رفته، یک دندان طبیعی داشته باشید.
بریج بر پایه‌ی ایمپلنت
همانطور که از نام آن مشخص است، در بریج بر پایه‌ی ایمپلنت به جای قاب یا تاج از ایمپلنت استفاده می‌شود. معمولاً برای هر دندان از دست رفته یک ایمپلنت با کمک جراحی کاشته می‌شود و این ایمپلنت‌ها بریج را نگه می‌دارند. اگر نتوان برای هر دندان از دست رفته‌ای از یک ایمپلنت استفاده کرد، می‌توان پونتیک بریج را بین دو تاج بر پایه‌ی ایمپلنت قرار داد.
بریج بر پایه‌ی ایمپلنت، که محکم‌ترین و ماندگارترین روش است، معمولاً نیازمند دو جراحی می‌باشد:
- یکی برای نصب ایمپلنت‌ها در استخوان فک
- جراحی دوم برای نصب بریج
ممکن است چندین ماه زمان ببرد تا این روند کامل انجام شود.
مزایای بریج‌های دندان چیست؟
استفاده از بریج دندان مزایای زیادی دارد. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره شده است.
ترمیم لبخند
بریج دندان برای افرادی که دندان از دست رفته دارند و می‌خواهند لبخندشان را ترمیم کنند مناسب است. وقتی که از ظاهر لبخند خود راضی باشید، بیشتر لبخند خواهید زد و این امر کیفیت زندگی شما را بهتر خواهد کرد. این مورد یکی از موارد مهمی است که در زمانی که تصمیم می‌گیرید که بریج دندان برای شما مناسب است یا خیر باید در نظر داشته باشید.
بهبود صحبت کردن و جویدن
یکی دیگر از مزایای آن توانایی خوب جویدن و واضح صحبت کردن است. بعد از اینکه فردی یک یا چند دندان را از دست می‌دهد، جویدن برخی غذاها سخت و مشکل خواهد بود. همچنین ممکن است تلفظ برخی از کلمات نیز تحت تأثیر قرار گیرد. بریج دندان می‌تواند این مشکلات را برطرف کند.
حفظ شکل طبیعی صورت
اگر دندانی را از دست بدهید، استخوان فک در ناحیه‌ای که جای خالی وجود دارد شروع به تحلیل رفتن خواهد کرد. ریشه‌های دندان‌ها استخوان فک را تحریک می‌کنند تا سلول بسازد؛ پس باید توجه داشته باشید که لثه‌های موجود در قسمتی که دندان از دست رفته باید همچنان تحریک شوند.
جلوگیری از حرکت دندان‌ها
بریج دندان می‌تواند کمک کند تا دندان‌های طبیعی شما در جای خود بمانند. وقتی که جای خالی در خط لثه را با یک روش بازسازی مانند بریج دندان پر می‌کنید، دندان‌های طبیعی شما کمتر حرکت کرده و کمتر لق خواهند شد.
قیمت پل‌های دندان کمتر از ایمپلنت است
بریج دندان آمادگی زیادی لازم ندارد و جایگذاری آن به اندازه‌ی ایمپلنت تهاجمی نیست و این موارد باعث می‌شوند که ارزان‌تر از ایمپلنت باشد. قیمت یکی از دلایل اصلی انتخاب بریج به جای ایمپلنت است.
بدون نیاز به پیوند استخوان
اگر مدتی از از دست رفتن دندان گذشته باشد، استخوان فکی که دندان را نگه داشته بود ممکن است ضعیف شده یا تحلیل رفته باشد. پیوند استخوان نوعی عمل جراحی است که برای تقویت استخوان فک با قرار دادن استخوان مصنوعی یا جانوری در زیر لثه انجام می‌شود. این جراحی فقط برای ایمپلنت لازم است و برای بریج نیازی به آن نیست.
ثابت بودن بریج دندان
اغلب اگر فرد دندان سالم کافی داشته باشد، دندان‌پزشکان به جای دندان مصنوعی (دنچر)، پل یا بریج دندان را پیشنهاد خواهند کرد. دندان‌های سالم به عنوان انکر برای پل در نظر گرفته می‌شوند، اما دندان مصنوعی (دنچر) از لثه به عنوان انکر استفاده می‌کند و موقتاً چسبانده می‌شود که محکم نخواهد بود.
روند قرار دادن پل‌های دندان سریع‌تر از دیگر گزینه‌ها است
قرار دادن بریج، مخصوصاً چون نیازی به پیوند استخوان نیست، بسیار سریع‌تر از ایمپلنت انجام می‌شود. حتی اگر از چند ایمپلنت برای انکر بریج استفاده شود هم سریع‌تر از درمان با ایمپلنت خواهد بود.
مراحل نصب بریج دندان
ابتدا دندان‌پزشک دهان و دندان فرد را معاینه می‌کند تا مطمئن شود که هرگونه پوسیدگی دندان یا بیماری لثه درمان شده است. ممکن است با کمک اشعه‌ی ایکس عکس‌برداری کنند و از ابزاری برای بررسی دندان‌ها و دهان استفاده کنند.
به منظور آماده‌سازی برای پل دندان، معمولاً دندان‌پزشک دو دندان را که هرکدام در یک طرف جای خالی قرار دارند می‌تراشد. سپس برای ساخت بریج قالب‌گیری انجام می‌شود.
ممکن است بریج موقتی برای شما نصب شود تا بریج دائمی شما آماده شود. در اینصورت، بعد از اینکه بریج دائمی شما آماده شد، این بریج برداشته خواهد شد.
پل دائمی بعد از اینکه آماده شد در جای خود نصب خواهد شد و معمولاً با سیمان دندان‌پزشکی (dental cement) به دندان‌های سالم مجاور چسبانده می‌شود. یا اینکه ممکن است دندان‌پزشک از ایمپلنت به عنوان انکر استفاده کند، که با کمک جراحی در فک کاشته خواهد شد. دندان‌پزشک باید بررسی کند که آیا ایمپلنت دندان برای شما مناسب است یا خیر.
مراقبت‌های پس از قرار دادن بریج دندان
در اینجا به مراقبت‌های بعد از درمان اشاره شده است:
- فرد نباید از کناره‌ها، که بریج در آنجا نصب شده غذاها را بجود.
- فرد باید در زمان تمیز کردن دندان‌ها و استفاده از نخ دندان بعد از درمان مراقب باشد.
- سیگار کشیدن و مصرف الکل باید ترک شود تا روند بهبودی تسریع شود.
- تمیز کردن مرتب دندان‌ها بعد از درمان‌های دندان‌پزشکی ضروری است و فرد هرگز نباید روتین تجویز شده و داروها را بعد از این درمان‌ها فراموش کند.
ماندگاری بریج دندان
ماندگاری پل دندان حدود 5 تا 15 سال یا حتی بیشتر خواهد بود. اگر بهداشت دهان و دندان رعایت شود و مرتباً به دندان‌پزشک برای چکاپ مراجعه شود، ممکن است که ماندگاری بریج ثابت بیش از 10 سال باشد.
تفاوت بین بریج‌های دندان و ایمپلنت
- ماندگاری: ماندگاری بریج دندان به طور متوسط 10 سال است، اما ایمپلنت دندان در صورت مراقبت درست دائمی خواهد بود.
- طول درمان: بریج دائمی تنها 2 هفته بعد از درمان اولیه جایگزین بریج موقتی خواهد شد. اما ایمپلنت از فلز تیتانیوم ساخته شده که باید به استخوان فک جوش بخورد؛ این امر زمان لازم دارد و معمولاً چندین ماه طول می‌کشد تا بهبودی کامل حاصل شود.
- حفظ استخوان: تحلیل استخوان هم در صورت از دست رفتن دندان و هم در صورت استفاده از پل رخ خواهد داد. ایمپلنت، تنها درمان بازسازی است که می‌تواند از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری کند.
- بهداشت: رعایت بهداشت دهان و دندان هم برای ایمپلنت و هم برای بریج ضروری است. دندان‌های مصنوعی متحرک و بریج برای جلوگیری از ایجاد پلاک نیازمند مراقبت ویژه هستند. ایمپلنت هم نیازمند مراقبت ویژه و چکاپ در ماه‌های بعد از نصب است.
- ثبات: برخی از انواع بریج‌های دندان محکم‌تر و استوارتر از برخی دیگر هستند. با این حال چون یک درمان دائمی نیستند، ثبات زیادی ندارند. ایمپلنت دندان بسیار استوار است و هرگز از جای خود خارج نمی‌شود.
معایب بریج دندان
وقتی که پل دندان را با سایر درمان‌ها برای جایگزینی دندان از دست رفته مقایسه می‌کنیم، معایبی نیز دارد.
- در بریج سنتی تاج باید روی دندان‌های کاملاً سالم قرار گیرد. دندان‌های سالم در دو طرف پل باید تراشیده شوند که باعث از بین رفتن مینای دندان سالم خواهد شد. این امر باعث افزایش احتمال آسیب دیدن دندانی خواهد شد که سالم بوده است.
- بریج مری‌لند نیز می‌تواند به دندان‌های موجود آسیب وارد کند و محکم هم نیست. چون در بریج مری‌لند فلزی به پشت دندان چسبانده می‌شود، می‌تواند باعث آسیب دیدن دائمی دندان‌های سالم شود. این نوع بریج در برابر فشار ناشی از جویدن هم به اندازه‌ی سایر بریج‌ها مقاوم نیست.
- بریج بر پایه‌ی ایمپلنت زمان و هزینه‌ی بیشتری لازم دارد. چون ابتدا باید ایمپلنت‌ها نصب شوند، ممکن است مخصوصاً اگر برای تقویت استخوان فک پیوند استخوان لازم باشد، چند ماه طول بکشد تا این روند تکمیل شود. هزینه‌ی دو ایمپلنتی که برای هر دو طرف پل لازم هستند، هزینه‌ی کلی را افزایش خواهد داد، اما همچنان ارزان‌تر از درمان ایمپلنت خواهد بود.
- بریج باعث ترمیم تحلیل استخوان فک نخواهد شد. وقتی که دندانی از دست می‌رود یا کشیده می‌شود، استخوان فکی که این دندان را نگه داشته بود شروع به جذب شدن یا تحلیل رفتن می‌کند. بریج‌ها بر خلاف ایمپلنت که ریشه‌ی مصنوعی دارد که در داخل استخوان فک پیچ می‌شود، بالای خط لثه قرار می‌گیرند و ریشه ندارند؛ بنابراین بریج‌ها نمی‌توانند از تحلیل استخوان مانند ایمپلنت جلوگیری کنند.
- ماندگاری بریج به اندازه‌ی ایمپلنت نیست. بریج‌ها دائمی نیستند، اما ایمپلنت دائمی است. به خاطر آسیبی که بریج به دندان‌های پایه خواهد زد، نمی‌توانند دائمی باشند.
قیمت بریج دندان چقدر است؟
عواملی وجود دارند که قیمت بریج دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- تعداد دندان‌های لازم برای پر کردن جای خالی
- مواد استفاده شده مانند: رزین، زیرکونیا یا آلیاژ فلز پوشیده شده با رزین
- پیچیدگی یا سختی نصب
- درمان‌های دیگر برای مشکلات دندانی دیگر مانند بیماری لثه
- موقعیت جغرافیایی مطب
سؤالات پرتکرار
آیا غذا خوردن با بریج دندان سخت است؟
جایگزین کردن دندان از دست رفته با بریج باید باعث تسهیل غذا خوردن شود. تا زمانی که به پل عادت کنید، غذاهای نرمی بخورید که تکه‌تکه شده‌اند.
آیا بریج دندان نحوه‌ی صحبت کردن من را تغییر خواهد داد؟
ممکن است در صورت از دست رفتن دندان‌ها واضح صحبت کردن دشوار باشد. بریج دندانی که متناسب با دندان‌های مجاور باشد باعث می‌شود که بتوانید واضح‌تر صحبت کنید.
چند دندان می‌توان روی بریج قرار داد؟
تعداد دندان‌هایی که می‌توان روی یک بریج قرار داد، به عوامل متعددی بستگی دارد:
- به شرایط فردی بیمار، تعداد دندان‌های از دست رفته و وضعیت کلی دندان‌های پایه و سایر دندان‌ها و لثه‌ها
- فشار جویدن (مثلاً کم یا زیاد)
- محل و زاویه‌ی دندان
- موارد دیگری که دندان‌پزشک تشخیص می‌دهد.
به طور کلی بیشترین تعداد دندانی که می‌تواند بین دو پایه (دندان پایه یا ایمپلنت) با بریج قرار داده شود، 4 دندان است. با این حال، معمولاً یک دندان از دست رفته با بریج بازسازی خواهد شد.
تفاوت بین بریج و دنچر چیست؟
پاسخی ساده برای این سؤال این است که بریج ثابت است، اما دنچر تکه‌ای متحرک است.
کدام یک بهتر است بریج یا ایمپلنت؟
انتخاب ایمپلنت به جای بریج سخت است، چون ایمپلنت نیازمند جراحی بوده و در برخی موارد گران خواهد بود. با این حال ایمپلنت دندان در طولانی‌مدت بهتر و مؤثرتر از بریج بوده و برای سلامت دهان و دندان نیز مناسب‌تر هستند. ماندگاری بیشتر آن‌ها نسبت به بریج نیز باعث گران‌تر بودن جراحی ایمپلنت خواهد شد. یکی دیگر از دلایلی که باعث برتری ایمپلنت نسبت به بریج می‌شود ظاهر آن است که دقیقاً شبیه به دندان طبیعی خواهد بود.
نصب بریج روی دندان‌ها چقدر درد دارد؟
روند قرار دادن بریج در داخل دهان شما تقریباً راحت و بدون درد است. قبل از این روند، دندان‌پزشک از نووکائین یا بی‌حس کننده‌های دیگر استفاده خواهد کرد تا حین درمان هیچ دردی حس نکنید.
آیا بریج مری‌لند گزینه‌ی خوبی است؟
طبق تحقیقی که در Australian Dental Journal منتشر شد، بریج‌هایی مانند بریج مری‌لند که با رزین چسبانده می‌شوند، 12 تا 21 سال در جلوی دندان خواهند ماند و میزان موفقیت آن‌ها نیز 95.1% خواهد بود. در حالی که ممکن است بریج مری‌لند بسیار موفقیت‌آمیز باشد، اما عالی نیست.
بریج بر پایه‌ی ایمپلنت چند دندان را پوشش می‌دهد؟
تعداد ایمپلنت‌های لازم برای نصب بریج بسته به شرایط بیمار متفاوت خواهد بود، اما معمولاً از دو ایمپلنت برای نصب 3 دندان استفاده می‌شود که دو عدد از آن‌ها دندان کپ یا کلاهک در دو طرف هستند که با یک دندانی که در بینشان قرار دارد پل را تشکیل می‌دهند.
