جلو بودن فک پایین، در دندانپزشکی به عنوان آندربایت شناخته میشود. این عارضه، منجر به جلوتر رفتن فک پایین نسبت به دندانهای بالا میشود. درجه آندربایت از متوسط تا شدید متغیر است. آندربایت خفیف زمانی رخ میدهد که فک پایین با فک بالا همپوشانی داشته باشد، در حالی که آندربایت شدید، حالتی است که دندانها به دلیل زیاد بودن فاصله بین آنها با هم تماس نداشته باشند.
شما میتوانید که با عارضه آندربایت زندگی کنید. اما آندربایت درمان نشده، ممکن است که باعث درد، خجالت کشیدن و یا مشکلات غذا خوردن شود.
گزینههای درمانی شامل: هدگیر، بریس، الاینر و جراحی میباشد. درمان انتخابی که برای شما مناسب باشد، به شدت مشکل در گاز گرفتن و سلامت دهان شما بستگی دارد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از این مشکل رنج میبرید، این مقاله را تا انتها مطالعه نمائید.
جلو بودن فک بالا یا آندربایت
آندربایت، ناهماهنگی در فک است که باعث جلو آمدن دندانهای پایین از راستای دندانهای بالا میشود. آندربایت که به عنوان مال اکلوژن کلاس III یا «بایت معکوس» نیز شناخته میشود، تنها 5 تا 10 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار میدهد؛ برخلاف عارضه رایجتر جلو آمدگی فک بالا، که به آن «اوربایت» میگویند. شدت آندربایت، از موارد خفیف که تقریباً غیرقابل توجه است تا موارد شدید که در آن فک پایین بسیار بیشتر از فک بالا، جلو میآید، متغیر است.
با اینکه میتوانید با آندربایت خفیف زندگی کنید، موارد شدیدتر ممکن است که منجر به مشکلات جدیتر شود. این مشکلات، شامل مشکلات گفتاری، گاز گرفتن و جویدن، درد و ناراحتی در دهان و فک و سایش بیش از حد دندانها است. برخی از انواع آندربایت، میتوانند به مینای دندان آسیب برسانند و احتمال بریدگی و شکستگی دندانهای جلویی را افزایش دهند.
خبر خوب این است که درمان ارتودنسی برای اصلاح آندربایت بسیار موثر است و در بسیاری از موارد میتوان آندربایت را بدون جراحی برطرف کرد.
انواع جلو بودن فک پایین
دو نوع آندربایت وجود دارد:
- آندربایت دندانی. ناهماهنگی دندانها است که زمانی ایجاد میشود که کراس بایت در جلوی دهان به جای کنارهها ایجاد میشود. اگر چه دندانها کمی به جلو بیرون زدهاند، فک پایین بیرون نمیزند.
- آندربایت اسکلتی. به دلیل ناهنجاریهای استخوان فک اتفاق میافتد. این عارضه معمولاً ژنتیکی است.
علت جلو آمدن فک پایین
اگر آلبومهای خانوادگی را ورق بزنید و افراد زیادی را با دندانهای پایین جلو آمده، ببینید، احتمالاً با همین مشکل روبرو خواهید شد. بسیاری از موارد آندربایت، ژنتیکی است. اما انتخابهایی که در جوانی انجام دادهاید میتواند وضعیت را بدتر کند.
از نظر کارشناسان، ترکیبی از طبیعت فرد و نحوه پرورش او، علت اکثر موارد آندربایت است. شما ممکن است گرایش ژنتیکی برای این مشکل را داشته باشید و آن را با موارد زیر تشدید کنید:
- مکیدن شست. بیشتر نوزادان از مکیدن انگشتان دست، شست و پا لذت میبرند. این عادت، معمولاً زمانی که نوزادان شروع به خوردن غذاهای سفت میکنند از بین میرود. اما اگر با گذشت سالها به مکیدن انگشت شست خود ادامه دهند، ممکن است که الگوی رشد فک خود را تغییر دهند.
- ژنتیک. آیا میدانستید که آندربایت بیشتر به صورت ژنتیکی انتقال مییابد؟ ژنتیک، شکل و اندازه دندانها و فک شما را تعیین میکند، به این معنی که دندانهای شلوغ یا ناهماهنگ بودن فک، احتمالاً از سایر اعضای خانواده، به شما ارث رسیده است. اگر آندربایت شما به دلیل ژنتیک باشد، پیشگیری به طور کلی امکان پذیر نیست.
- فشار دادن با زبان. زبان شما یک عضله فوق العاده قوی است. در حالی که بیشتر مردم، با زبانشان به آرامی به دندانهایشان ضربه میزنند، اگر به دندانهای خود، با نیروی زیادی فشار وارد کنید، میتوانید نحوه رشد فک خود را تغییر دهید.
- صدمه دیدن. آسیبهای جدی وارده به صورت، میتواند باعث ایجاد آسیب ماندگار به فک شود. در حالی که ترمیم استخوانهای شکسته فک، از طریق جراحی امکان پذیر است، ممکن است که دندانها، بعد از جراحی، هم راستا نباشند. این امر، به طور بالقوه میتواند منجر به آندربایت شود.
- استفاده از پستانک. اگر والدینتان در دوران کودکی و در زمان دندان درآوردن، به شما پستانک بدهند، میتواند رشد فک را کند و یا مسدود نماید. مکیدن پستانک، فشار زیادی بر عضلات فک، وارد میکند و شکل نهایی فک را تغییر میدهند.
- تومورها. اگرچه بسیار نادر است، اما تومورهای دهان یا استخوان فک میتوانند با تأثیر بر رشد یا تراز شدن فک، باعث ایجاد آندربایت شوند.
بعضی از نوزادان با آروارههایی به سمت جلو به دنیا میآیند. عادات آنها در دوران کودکی ممکن است که این مشکل را تشدید کند. اما بعضی از نوزادانی که با آروارههای مشبک به دنیا میآیند، در حین رشد، دچار آندربایت میشوند.
مشکلات و عوارض ناشی از جلو بودن فک پایین
فک هر شخصی متفاوت به نظر میرسد و آندربایت، ذاتاً زشت یا بد نیست. اما گاهی اوقات، وضعیت دندانها و فکهای شما میتواند منجر به بروز مشکلاتی شود.
به عنوان مثال، دندانهایی که روی هم قرار نمیگیرند، در هنگام گاز گرفتن یا جویدن، باعث درد شدید میشوند. فشار در امتداد فک، به صورت نامتعادل وارد میشود و به برخی از دندانهای شما، فشار بیشتری از بقیه وارد میشود. در پاسخ به این فشارها، پالپ حساس داخل دندانها، متورم میشود و این امر میتواند بسیار ناراحت کننده باشد.
همچنین ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوید:
- بروز مشکلات در صحبت كردن. ما برای بیان واضح کلمات، به حرکت دقیق فک، دندان و زبان خود تکیه میکنیم. اگر دندانها به درستی به هم نرسند، کلمات ممکن است نامفهوم یا غلط به نظر برسند.
- مشکلات سلامت دندان. سایش ناهماهنگ، باعث ساییدن دندانها میشود و به زودی مینای محافظی که دندانهای شما را میپوشاند نازک شده و از بین میرود. این امر، میتواند منجر به پوسیدگی و یا از دست دادن دندانها شود.
- بوی بد دهان. زمانی که فکها و دندانها درد میکنند و به درستی روی هم قرار نمیگیرند، تمیز کردن دندانها، سختتر است.
- خرناس کشیدن. هنگام خواب، موقعیت فک شما میتواند راه هوایی برای تنفس را مسدود کند. ممکن است در شب بیدار شوید و احساس کنید که هوای کافی دریافت نمیکنید.
بعضی افراد فکر میکنند که آندربایت زشت است. آنها نسبت به ظاهر خود، آگاهی دارند و از خندیدن یا لبخند زدن در جمع امتناع میکنند، زیرا نگران تمسخر کردن هستند.
تشخیص آندربایت
بارزترین نشانه آندربایت، ظاهر فیزیکی آن است. این امر، میتواند منجر به ظاهری “شبیه بولداگ” شود که اغلب بر عزت نفس کسانی که به این عارضه دچار هستند، تأثیر میگذارد. علاوه بر این، دندانپزشک شما برای اطمینان از موقعیت و شدت بیرون زدگی فک پایین، از شما میخواهد که عکس اشعه ایکس بگیرید.
درمان جلو بودن فک پایین یا آندربایت
بهتر است که، مشکلات آندربایت، در سنین پایین درمان شوند. هر چه زودتر بتوان دندانها را در یک موقعیت جویدن بهینه قرار داد، فرصت بیشتری برای رشد و تکامل مناسب خواهند داشت.
اصلاح جلو بودن فک پایین با ارتودنسی
درمان ارتودنسی برای آندربایت یکی از رایجترین درمانها است. بریسهای دندانی مشخص هستند و ممکن است هنگام صحبت کردن یا لبخند زدن، دیده شوند. بنابراین میتوانید از براکتهای سرامیکی استفاده کنید.
باید توجه داشته باشید که وسایل دیگری مانند چانه بند، در کنار ارتودنسی موثر بوده و پس از چندین ماه استفاده از آنها تاثیر خود را نشان میدهند.
اکسپندر یا وسیع کننده کام ارتودنسی
دستگاهی به نام اکسپندر کام، بر روی سقف دهان قرار داده میشود و برای پیشرفت درمان، هر شب بازتر میشود. با گذشت زمان، این کار اندازه قوس دندانی را افزایش میدهد و فک بالا و پایین را در یک راستا قرار میدهد.
فیس ماسک یا هدگیر معکوس
این شبیه نوعی سرپوش است که ممکن است در افرادی که بریس دارند دیده باشید. این وسیله، دور سر پیچیده میشود و به نوارهای فلزی در پشت دندانهای بالا متصل میشود تا فک بالا را به سمت جلو بکشد تا در راستای فک پایین قرار بگیرد.
چانه بند ارتودنسی یا چین کپ
این دستگاه، دور چانه و فک پایین را میبندد، تا از رشد و گسترش بیشتر آن جلوگیری کند. این گزینه مناسبی برای کودکان یا نوجوانانی است که فکهایشان هنوز در حال شکلگیری است.
اصلاح جلو بودن فک پایین با ارتودنسی نامرئی
افراد مبتلا به آندربایت خفیف، میتوانند از درمان با الاینرهای شفاف یا ارتودنسی نامرئی بهره ببرند. این دستگاهها، روی دندانها میلغزند و بهطور دورهای تنظیم میشوند تا لبخند را در موقعیت مناسب ایجاد نمایند. با گسترش دندانهای بالا و حرکت آنها به سمت جلو، دندانهای پایین به عقب حرکت میکنند.
کشیدن دندان
کشیدن دندان میتواند شلوغی فک را از بین ببرد، به طوری که در هنگام گاز گرفتن، به طور طبیعی به هم برسند. کشیدن دندان، ممکن است برای کاهش فشار و کمک به قرارگیری فک، در موقعیت طبیعی خود ضروری باشد. بیشتر اوقات، این اولین قدم، قبل از استفاده از بریس یا سایر گزینههای درمانی است.
اصلاح فک پایین جلو آمده با ونیر کامپوزیت
تغییر دادن شکل دندان، یک گزینه دندانپزشکی زیبایی برای آندربایت است، که مشخصه آن، دندانهایی است که به درستی در دهان قرار نمیگیرند.
در این درمان، دندانهای پایین تراشیده میشوند و کمی تغییر شکل داده میشوند و روکشهایی روی دندانهای بالا قرار میگیرند. تغییر شکل دندان، میتواند نحوه قرار گرفتن فک بالا و پایین را با هم، دوباره تنظیم کند و برای برخی موارد خفیف آندربایت مناسب است. تغییر شکل دندانها نسبتاً بدون درد است، زیرا فقط مینای دندان را تغییر میدهند. همچنین ممکن است خطر پوسیدگی دندانها را کاهش دهد.
اصلاح آندربایت با جراحی فک
رویکرد درمانی بزرگسالان (۱۸ سال یا بالاتر) با آندربایت میتواند بسیار متفاوت باشد. اغلب، مشکلات بزرگسالان که خیلی شدید نباشند را میتوان با ارتودنسی معمولی درمان کرد. با این حال، بسیاری از موارد آندربایت بزرگسالان، به ویژه مواردی که عمدتاً ناشی از مشکلات فک است، تنها با ترکیبی از ارتودنسی و جراحی فک قابل درمان میباشند. ابتدا درمان ارتودنسی شروع میشود و سپس جراحی و سپس درمان با ارتودنسی نهایی تکمیل میشود. با این روش درمانی میتوان نتایج چشمگیری به دست آورد.
جراحی اصلاح آندربایت، شامل جدا کردن فک و برداشتن مقدار کمی استخوان است. سپس فک پائین، به عقب برمیگردد و در زیر فک بالا، قرار میگیرد. بهبودی ممکن است زمان زیادی طول بکشد، اما نتایج آن، دائمی هستند.
جلو بودن فک پایین در کودکان
به طور سنتی، کودکان مبتلا به آندربایت را تا سن 7 سالگی درمان نمیکنند. با این حال، ارزیابی ارتودنسی در سنین 2 تا 5 سالگی ممکن است به متخصص ارتودنسی کودک شما اجازه دهد تا مشکلات رشدی که باعث آندربایت میشود را قبل از نیاز به درمانهای جدیتر، برطرف کند.
اگر آندربایت در خوردن، صحبت کردن یا تنفس اختلال ایجاد کند، یا اگر فرزند شما با نقص مادرزادی متولد شده باشد، ممکن است زودتر از موعد، نیاز به جراحی داشته باشد.
از آنجایی که آندربایت، رعایت بهداشت دهان و دندان را دشوارتر میکند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کودک خود را کنترل کنید. مراقب علائم اولیه پوسیدگی و یا بیماری لثه مانند خونریزی لثه باشید.
هزینه درمان و ارتودنسی جلو بودن فک پایین
هزینه نهایی درمان جلو بودن فک پایین به عوامل متعددی از جمله روش درمان و طول مدت درمان وابسته است. همچنین موقعیت مکانی، اعتبار و شهرت کلینیک و سابقه دندانپزشک و متخصص ارتودنسی نیز بر قیمت نهایی موثر است.
نتیجه گیری
برخی از بیماران جلو آمدگی فک پایین و دندانهای نامرتب را دوست ندارند. بعضی دیگر نمیتوانند عملکرد طبیعی داشته باشند، درد TMJ، مانند سردرد دارند و نمیتوانند با دندانهای جلویی خود ساندویچ را گاز بگیرند. بسیاری از بیماران، ظاهر آندربایت را دوست ندارند، بنابراین دچار مشکلات اعتماد به نفس میشوند. برخی دیگر، درگیر با ترکیبی از مشکلات فیزیکی و زیبایی هستند. همه این دلایل، ممکن است شما را در جهت انتخاب درمانی برای آندربایت هدایت کند، بنابراین اگر به دنبال راه حلی هستید، لطفاً از دندانپزشکان حرفهای کلینیکما وقت بگیرید، مطمئناً آنها به شما در حل این مشکل کمک میکنند.
سوالات متداول
آیا دندان عقل میتواند باعث آندربایت شود؟
در یک کلمه، خیر. آندربایت (و اوربایت) بیشتر به دلیل ناهماهنگی ژنتیکی فک ایجاد میشود، به این معنی که دندان عقل شما منجر به آندربایت نمیشود. با اینکه آندربایت ممکن است با شروع نوجوانی و پس از دوران نوجوانی، همزمان با رویش دندان عقل شما، بدتر شود، این دو عارضه در واقع با یکدیگر مرتبط نیستند.
چه سنی باید آندربایت را بررسی و رفع کنیم؟
هر چه زودتر بهتر. در بسیاری از موارد، درمان ارتودنسی برای اصلاح آندربایت باید از دوران کودکی شروع شود، زیرا استخوانهای فک، هنوز شکلپذیر هستند و ممکن است راحتتر با هم تراز شوند. تشخیص زودهنگام با کمک متخصص ارتودنسی میتواند اطلاعات مناسب و بهترین توصیه را برای مدیریت مشکل آندربایت ارائه دهد.
آیا باید آندربایت خود را درمان کنم حتی اگر مشکلی ایجاد نکند؟
بله، شما باید آندربایت خود را حتی بدون مشکل آشکار برطرف کنید. آندربایت اغلب منجر به مشکلات عمده در سراسر بدن، حتی سردرد و سوء هاضمه میگردد. این درمانی فراتر از یک عمل زیبایی است، سلامت دهان و دندان شما بر سلامت کلی و کیفیت زندگی شما تأثیر میگذارد.
آیا درمان آندربایت تحت پوشش بیمه است؟
درمان آندربایت معمولاً تحت پوشش بیمه دندانپزشکی است، اگر شرکت بیمه معتقد باشد که درمان از نظر پزشکی ضروری است. اگر شرکت بیمه (یا دندانپزشک شما) تشخیص دهد که درمان آندربایت شما زیبایی است، بعید است که هزینه آن توسط بیمه پوشش داده شود.
آیا آندربایت با افزایش سن بدتر میشود؟
بله، با افزایش سن، میتواند بدتر شود، بهویژه اگر این وضعیت قبل از جهش رشد کودک در سالهای نوجوانی اصلاح نشود. پس از این جهش رشد، رشد فک متوقف میشود و آندربایت میتواند شدیدتر شود.
آیا آندربایت روی فک تاثیر میگذارد؟
هنگامی که مشکلات ارتودنسی مانند اوربایت، آندربایت یا کراس بایت دارید، ممکن است متوجه شوید که بستن کامل دهان غیرممکن میشود. این عوارض، باعث ایجاد مشکلاتی در شکل لبها و خط فک شما میشود و احتمالاً ظاهری غیر طبیعی به چهره شما میدهد.
جراحی آندربایت چقدر دردناک است؟
در هنگام جراحی فک، کاملاً بیهوش میشوید، بنابراین درد زیادی ندارید. با این وجود، فک، بلافاصله متورم میشود و مقداری سفتی در فک ایجاد میشود که باید انتظارش را داشته باشید. مقداری درد، ناشی از لوله تنفسی، که متخصص بیهوشی آن را قرار میدهد، وجود دارد؛ و این درد نیز با گذشت زمان، برطرف میشود.