لمینت دندان که با نام‌های ونیر پرسلان یا ونیر سرامیکی و لمینت سرامیکی نیز شناخته می‌شود، پوسته نازکی است که به‌طور سفارشی از مواد هم‌رنگ دندان ساخته می‌شود و با هدف زیباتر کردن دندان‌ها روی سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شود. لمینت دندان روی سطح جلویی دندان‌هایی چسبانده می‌شود که تغییر رنگ، شکل، اندازه یا طول داده‌اند. از لمینت دندان می‌توان برای درمان مشکلات زیبایی مختلف، مانند لب‌پر شدن، شکستگی، تغییررنگ یا کوچک‌تر از حد عادی بودن دندان‌ها استفاده کرد.
اگر یکی از دندان‌ها شکسته یا لب‌پر شده باشد، می‌توان لمینت را فقط بر روی یک دندان انجام داد، اما بسیاری از بیماران شش تا هشت دندان را لمینت می‌کنند تا لبخندی یک‌دست و متقارن با دندان‌های سپید و درخشان داشته باشند. لمینت هشت دندان جلوی بالا از بقیه متداول‌تر و پرطرفدارتر است.
انواع لمینت دندان
از چهار نوع ماده اصلی برای لمینت دندان استفاده می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه آنها را بیان خواهیم کرد.
لمینت دندانی سرامیکی (پرسلان)
پرسلان یا سرامیک زیباترین و کم‌ضررترین ماده برای ترمیم‌های دندانی است. به‌علاوه لمینت سرامیکی محکم‌ترین و بادوام‌ترین ماده‌ای است که برای ساخت لمینت دندان به کار برده می‌شود.
لمینت سرامیکی کاملاً زیست‌سازگار است، به این معنا که به ندرت به بافت‌های لثه و بافت‌های نرم پیرامونی دهان آسیب می‌زند. چون لمینت سرامیکی ظاهری کاملاً طبیعی دارد، لبخند را بسیار زیباتر می‌کند. لمینت سرامیکی راه‌حلی دائمی است و پیش از چسباندنش باید مقداری دندان‌ها را تراش داد.
مزایای لمینت دندانی سرامیکی
- هم‌رنگ بودن با دندان ها
- مقاوم در برابر لکه‌ها
- بسیار محکم و بادوام
- کمتر بودن احتمال شکستگی، لب‌پر شدن یا ترک خوردن
- بافت صاف و مانند دندان
- آسیب نزدن به لثه‌ها یا دندان‌های اطراف
- چنانچه بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود، تجمع پلاک اندک خواهد بود.
- لمینت سرامیکی بادوام است و معمولاً 8 تا 15 سال ماندگاری دارد.
معایب لمینت دندانی سرامیکی
درست است که لمینت سرامیکی بسیار بادوام است و ظاهری طبیعی دارد، اما لمینت سرامیکی گران‌تر است و به خمیر پولیش خاصی نیاز دارد. به‌علاوه اگر لمینت سرامیکی بشکند، نمی‌توان آن را ترمیم کرد و چاره‌ای جز تعویض کردنش وجود ندارد.
لمینت دندانی کامپوزیت
لمینت کامپوزیتی از رزین کامپوزیتی ساخته می‌شود که ترکیبی از مواد معدنی و آلی است. مواد طبیعی شامل آغازگر، رزین و عامل کوپلینگ می‌شود. فیلر یا پرکننده نیز ماده معدنی اصلی در رزین کامپوزیتی است.
ماده باندینگ مورداستفاده برای ساخت ونیرهای رزینی کامپوزیتی مانند ماده‌ای است که برای ترمیم‌های هم‌رنگ دندان به کار برده می‌شود. لمینت کامپوزیتی علی‌رغم محکم بودن به اندازه لمینت سرامیکی محکم نیست.
ونیر کامپوزیتی ارزان‌تر از سرامیکی است. بااین‌حال همخوانی خوبی با رنگ طبیعی دندان‌ها دارد. عیب لمینت کامپوزیتی این است که بیشتر مستعد لک شدن است و به اندازه ونیر سرامیکی بادوام نیست. لمینت کامپوزیتی راه‌حلی دائمی است و پیش از چسباندنش باید مقداری دندان‌ها را تراش داد.
مزایای لمینت دندانی کامپوزیت
- نسبتاً محکم و بادوام
- کم‌تهاجمی‌ترین بودن پروسه لمینت دندان: چسباندن لمینت کامپوزیتی با تراش دادن مقدار کمتری از مینای دندان انجام می‌شود.
- داشتن ظاهر طبیعی: هرچند لمینت کامپوزیتی به مرور زمان لک می‌شود.
- احتمال این‌که لمینت کامپوزیتی به بافت لثه آسیب بزند، پایین است.
- در صورت شکستن یا لب‌پر شدن لمینت کامپوزیتی به راحتی می‌توان آن را ترمیم کرد.
- لمینت کامپوزیتی فقط در یک جلسه انجام می‌شود و به ترمیم موقتی نیاز ندارد.
- دوام لمینت کامپوزیتی 5 تا 7 سال است.
- لمینت کامپوزیتی ارزان‌تر از لمینت سرامیکی است.
معایب لمینت دندانی کامپوزیت
- لمینت دندان کامپوزیتی ضعیف‌تر از ونیر سرامیکی است و بیشتر مستعد لک شدن است.
- دوام لمینت کامپوزیتی به اندازه لمینت سرامیکی نیست.
- انجام لمینت دندان کامپوزیتی بیشتر طول می‌کشد.
لومینرها
لومینر یکی از برندهای لمینت است. لومینر از ماده لمینت سرامیکی بسیارنازکی ساخته می‌شود و چسباندن آن به حداقل آماده‌سازی نیاز دارد. برای چسباندن لومینر، برخلاف لمینت سرامیکی، مقدار کمتری از ساختار طبیعی دندان تراشیده می‌شود.
از لومینر عموماً برای درمان تغییررنگ و بدشکلی دندان استفاده می‌شود. لومینر صاف است و ظاهر و حسی طبیعی دارد.
مزایای لومینیرزها
- برگشت‌پذیر بودن
- نیاز کمتر به آماده‌سازی و تراش دندان مینای دندان
- کمی ارزان‌تر از لمینت سرامیکی
معایب لومینیرزها
- طول عمر کوتاه‌تر از لمینت‌های قدیمی
- کمتر از لمینت‌ها طبیعی به نظر رسیدن
- بیشتر مستعد شکستگی و آسیب‌دیدگی بودن
کدام یک از انواع لمینت‌های دندانی بهتر هستند؟
از کجا بفهمید که کدام نوع لمینت برایتان از همه بهتر است؟ برای انتخاب بهترین نوع لمینت دندان باید عامل‌های زیر را در نظر بگیرید:
- هزینه
- مدت زمان پروسه چسباندن لمینت
- ظاهر لمینت
- دوام لمینت
- توصیه‌های دندانپزشک
لمینت کردن دندان‌ها چه مزایایی دارد؟
لمینت دندان نسبت به دیگر عمل‌های دندانپزشکی زیبایی مزایایی دارد که در ادامه با مهم‌ترین آنها آشنا می‌شوید.
زیبایی دهان و دندان
بسیاری از ویژگی‌های سرامیک یا پرسلان مانند مینای دندان است و به همین دلیل در صورتی که برای جایگزینی مینای دندان به کار برده شود، طبیعی‌ترین ظاهر را ایجاد می‌کند. برای مثال مینا خاصیتی موسوم به شفافیت دارد؛ یعنی این‌که نور می‌تواند از آن عبور کند و منعکس شود. سرامیک نیز ویژگی یکسانی دارد و سرامیست ماهر می‌تواند به گونه‌ای آن را تغییر دهد که مانند دندان‌های مجاور شود.
دوام بالا
لمینت‌های دندانی ظاهر و حسی مانند دندان‌های طبیعی دارند. نتایج لمینت نیز سال‌ها ماندگاری دارد ـ لمینت سرامیکی اکثر بیماران 7 ـ 15 سال ماندگاری دارد، اگرچه عمر ترمیم‌های دندانی در بسیاری از موارد بسیار طولانی‌تر است. البته برای آن‌که لبخندتان همواره بهترین ظاهر را داشته باشد، دندانپزشکان توصیه می‌کنند که لمینت را هر 15 سال یک‌بار تعویض کنید.
استحکام مناسب
هرچند لمینت راه‌حلی برای زیباتر کردن دندان‌های تغییررنگ داده یا بدشکل است، بعضی انواع لمینت آن‌قدر قوی و محکم‌اند که می‌توان از آنها برای حمایت از دندان‌هایی استفاده کرد که کمی آسیب‌دیده‌اند. برای مثال لمینت سرامیکی فشرده جایگزینی محافظه‌کارانه برای روکش دندان است و آن‌قدر محکم است که ده‌ها سال ماندگاری دارد.
لک نگرفتن و تیره نشدن
لمینت‌های کامپوزیتی و سرامیکی در برابر لک شدن مقاوم‌اند، درنتیجه لمینت دندان در اثر مصرف قهوه، چای، آب میوه و دیگر غذاها و نوشیدنی‌های لک‌کننده تغییررنگ نمی‌دهد. ترکیبات لک‌کننده صرفاً از روی ونیر سرامیکی می‌لغزند و می‌روند یا روی سطح ونیر رزین کامپوزیتی می‌نشینند و به راحتی هنگام مسواک زدن پاک می‌شوند.
نحوه انجام لمینت دندانی
پس از آن‌که درباره نوع لمینت دندان به توافق رسیدید، دندانپزشک از دندان‌های‌تان قالب می‌گیرد و مدل را برای تهیه لمینت سفارشی به لابراتوار می‌فرستد. ونیر موقتی پس از قالب‌گیری روی دندان‌ها گذاشته می‌شود. وقت بعدی پس از چسباندن لمینت موقتی برایتان تعیین می‌شود. دندانپزشک شکل، اندازه بودن و رنگ لمینت‌ها را در جلسه بعدی ارزیابی می‌کند تا مطمئن شود که لمینت‌ها کاملاً اندازه و مناسب‌اند.
سپس لمینت موقتی برداشته می‌شود و جرم‌گیری گسترده دندان‌ها با آب و پودر پامیس (Pumice) انجام می‌شود. پاکسازی دندان‌ها برای جلوگیری از گیر افتادن باکتری‌ها زیر لمینیت ضروری است، درغیر این صورت ممکن است مشکل پوسیدگی دندان‌ها پیش بیاید. سپس دندانپزشک از چسب استفاده می‌کند و لمینت را روی دندان می‌زند و مطمئن می‌شود که لمینت کاملاً اندازه است. در مرحله بعد دندانپزشک نور لیزر را برای خشک کردن چسب دندان و محکم کردن لمینت به مدت تقریباً 60 ثانیه روی دندان می‌تاباند، به‌این‌ترتیب اطمینان حاصل می‌شود که تمام سطوح کاملاً محکم به ساختار دندان چسبیده است. در پایان نیز دندانپزشک مواد اضافی را برمی‌دارد و حاشیه‌های ونیر را پولیش می‌زند.
چه کسانی نمی‌توانند دندان های خود را لمینت کنند؟
اگرچه اکثر افراد دچار بدشکلی، نامنظمی، تغییررنگ و آسیب جزئی دندان می‌توانند از درمان لمینت استفاده کنند، لمینت کردن دندان‌ها در شرایط زیر مناسب نیست:
- محدود بودن لایه دندان: چنانچه مینای کافی برای چسباندن لمینت وجود نداشته باشد یا مینا کیفیت خوبی نداشته باشد.
- دندان قروچه: دندان قروچه کردن و به هم فشار دادن فک‌ها می‌تواند باعث لب‌پر شدن، شکستن و جدا شدن لمینت از دندان شود.
- داشتن ترمیم‌های بزرگ: اگر دندان قبلاً چند بار ترمیم شده باشد، روکش راه‌حل بهتری خواهد بود.
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان: کوتاهی در رعایت بهداشت موجب بروز مشکلاتی جدی می‌شود و لمینت را بی‌فایده می‌کند.
- بیماری شدید لثه: هرگونه مشکل لثه را باید پیش از لمینت دندان‌ها درمان کرد.
دندانپزشک انواع لمینت دندان و روش‌های مختلف زیباسازی دندان‌ها را در جلسه مشاوره اولیه برایتان توضیح می‌دهد. برخورداری از سلامت کامل لثه و دهان و دندان پیش از لمینت کردن دندان‌ها لازم است و مؤثر بودن و دوام لمینت را تضمین می‌کند.
چگونه از لمینت دندان محافظت کنیم؟
نگهداری از لمینت دندان بسیار ساده است و به جز رعایت بهداشت دهان و دندان به نگهداری خاص دیگری نیاز نیست. دندانپزشکان توصیه می‌کنند که اقدامات زیر را برای نگهداری از لمینت دندان و افزایش طول عمرش انجام بدهید.
تمیز کردن روزانه دندان‌ها
مسواک زدن و نخ کشیدن روزانه دندان‌ها از بروز مشکلات دهان و دندان جلوگیری می‌کند. مطمئن باشید که نخ کشیدن یا مسواک زدن به لمینت آسیب نمی‌زند. هر خمیردندان خوبی قابل‌قبول است. داشتن برنامه روزانه مناسب برای مراقبت از دندان‌ها موفقیت ترمیم‌های لمینت را برای سال‌های سال تضمین می‌کند.
رژیم غذایی
مراقب باشید که ضربه و فشار شدیدی به لمینت‌ها وارد نشود ـ به‌هیچ‌وجه ناخن نجوید یا نخ و نوارچسب را با دندان‌های جلویی پاره نکنید. مواد سختی مانند یخ یا سر مداد را نجوید و گاز نگیرید. شکلات را در یخچال نگذارید، هسته میوه‌ها را دربیاورید و میوه‌های سفت را خرد کنید؛ محکم خوردن هسته میوه به ونیر می‌تواند باعث شکستنش شود. رژیم غذایی معمول آسیبی به لمینت نمی‌زند. از خوردن غذاهایی که ممکن است باعث خم شدن یا تاب برداشتن لمینت شود، خودداری کنید.
دندان قروچه کردن
اگر دندان قروچه می‌کنید، بهتر است برای تهیه محافظ شبانه (نایت گارد) سرمایه‌گذاری کنید، چون آسیب دیدن لمینت به دلیل دندان قروچه تقریباً اجتناب‌ناپذیر است و ترمیم یا تعویض لمینت می‌تواند بسیار پرهزینه باشد. اگر سابقه دندان قروچه یا به هم فشار دادن فک‌ها را دارید، حتماً موضوع را به دندانپزشک معالجتان اطلاع بدهید. توصیه می‌کنیم نایت گارد نرمی تهیه کنید تا فشار وارد بر دندان‌ها حین خواب به حداقل برسد. هرچند ساخت نایت گارد هزینه دیگری است، اما مطمئن باشید ارزشش را دارد.
لمینت کردن دندان‌ها چه معایبی دارد؟
هرچند لمینت کردن دندان‌ها مزایای متعددی، مانند زیباتر شدن لبخند با صرف تلاش جزئی دارد، اما نباید معایب لمینت دندان را نادیده گرفت. البته مزایای لمینت دندان برای اکثر بیماران بر معایب آن می‌چربد.
دائمی بودن لمینت
برای چسباندن لمینت دندانی لازم است که لایه نازکی از مینا تراشیده شود تا فضای بیشتری برای چسباندن لمینت ایجاد شود. این عمل برگشت‌ناپذیر است، چون هیچ راهی برای برگرداندن مینای تراشیده‌شده وجود ندارد.
حساس شدن دندان
مینا در برابر سرما و گرما از دندان‌ها محافظت می‌کند؛ بنابراین تراش دادن مینا دندان‌ها را در برابر تغییرات دمایی حساس‌تر می‌کند.
عمر نسبتاً کوتاه در مقایسه با سایر خدمات دندانپزشکی
طول عمر لمینت از بریج و روکش کمتر است.
هزینه بالاتر به نسبت سفید کردن دندان ها
بهترین لمینت‌ها از سفید کردن دندان‌ها و دیگر درمان‌های زیبایی گران‌تراند.
پرسش‌های متداول
ممکن است لمینت از روی دندان جدا شود و بیفتد؟
چون لمینت با سیمان مخصوص روی دندان چسبانده می‌شود، معمولاً نمی‌افتد. البته اگر لمینت به درستی چسبانده نشده باشد یا کیفیت ساخت پایینی داشته باشد، ممکن است از دندان جدا شود. احتمال لب‌پر شدن یا شکستگی لمینت کامپوزیتی در صورت گاز زدن مواد سفت بیشتر از لمینت سرامیکی است.
آیا لمینت به راحتی می‌شکند؟
لمینت ترمیم دندانی بادوام و ماندگاری است. بااین‌حال لمینت نیز مانند دندان طبیعی گاهی می‌شکند یا لب‌پر می‌شود. خوشبختانه این مشکل به راحتی قابل‌درمان است.
عادت کردن به لمینت و جا افتادن آن چقدر طول می‌کشد؟
اکثر بیماران گزارش می‌دهند که ظرف دو هفته به لمینت سرامیکی عادت کردند. انتظار می‌رود بیماران پس از دو یا سه هفته به حس و عملکرد ونیر عادت کنند.
می‌توانم دندان‌ها را پس از لمینت کردن مسواک بزنم؟
اگر پیش از لمینت کردن دندان‌ها هم در رعایت بهداشت دهان و دندان کوشا بوده باشید، احتمالاً نیازی نیست که در برنامه مراقبت از دندان‌ها تغییری ایجاد کنید. فقط کافی است مسواک بزنید، نخ بکشید و از دهانشویه استفاده کنید. نکته مهم درباره مسواک زدن این است که از خمیردندان غیرساینده استفاده کنید و دندان‌ها را حداقل دو بار در روز با مسواک دستی یا برقی تمیز کنید. حالت ایده‌آل این است که دندان‌ها را بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
دندان‌ها زیر لمینت می‌پوسند و از بین می‌روند؟
خیر، دندان‌ها در شرایط عادی زیر لمینت نمی‌پوسند. چنانچه لمینت به درستی ساخته و چسبانده شود و به خوبی از آن مراقبت کنید، از دندان‌های‌تان محافظت خواهد کرد.
