داشتن دندان‌های صاف‌تر باعث تغییر چشمگیر لبخند شما و افزایش اعتماد به نفستان خواهد شد. این درمان می‌تواند نیازمند پول، انرژی و زمان زیادی باشد. هر ساله حدود 1میلیون بزرگسال، علاوه بر کودکان زیادی که این درمان را انجام داده‌اند تا دندان‌های صاف‌تری داشته باشند، تصمیم می‌گیرند که دندان‌هایشان را ارتودنسی کنند.
بهتر است قبل از تصمیم گرفتن در مورد استفاده از ارتودنسی، از معایب و عوارض این پروسه مطلع باشید تا بتوانید با اطلاعات کامل تصمیم‌گیری کنید.
معایب ارتودنسی
1.ارتودنسی گران است.
هزینه‌ی ارتودنسی برای بزرگسالان قبل از اینکه بیمه مقداری از این هزینه را پرداخت کند حدود 5000 دلار یا بیشتر خواهد بود. حتی اگر بیمه هم قسمتی از این هزینه را بپردازد، نهایتاً 20-40% هزینه را پرداخت خواهد کرد و این امر دلیلی است برای اینکه این روش، مخصوصاً برای خانواده‌هایی که درآمد کمی دارند به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود. به جز در مواردی که مشکل روی هم افتادگی یا شلوغی دندان باشد، استفاده از ارتودنسی درمانی زیبایی در نظر گرفته خواهد شد و حق بیمه‌ی کمتری به آن تعلق خواهد گرفت.
اگر به جای ارتودنسی فلزی، ارتودنسی سرامیکی را انتخاب کنید، باید 2000 دلار بیشتر بپردازید، اما نتایج این دو روش یکسان خواهند بود.
2.در زمان استفاده از ارتودنسی باید از مصرف برخی مواد غذایی اجتناب کرد.
در زمان شروع درمان ارتودنسی پزشک لیستی از غذاهایی که نباید مصرف کنید به شما خواهد داد. خوراکی‌های سفت مهم‌ترین مورد هستند و نباید آجیل یا سبزیجات سفت مانند هویج بخورید. احتمالاً به شما توصیه خواهد شد که در زمان استفاده از ارتودنسی خوراکی‌های چسبناک مانند آدامس و تافی هم مصرف نکنید. برای این درمان باید سبک زندگی‌تان را تغییر دهید، در نتیجه باید توانایی خود برای کنار آمدن و پذیرفتن را قبل از تصمیم‌گیری نهایی بسنجید.
3.احتمالاً باید دائماً از ریتینر استفاده کرد.
بعد از اینکه دندان جابه‌جا شد و در جای درست قرار گرفت، هیچ تضمینی وجود ندارد که در جای خود بماند. برخی از افراد بعد از اتمام دوره‌ی درمان با ارتودنسی متوجه جابه‌جا شدن دندان خواهند شد. دندانپزشک توصیه خواهد کرد که عصرها یا زمان‌های مشخصی از ریتینر استفاده شود تا لبخند بی‌نقص و زیبا بماند. همه‌ی انواع ارتودنسی که امروزه استفاده می‌شوند، از جمله قالب‌های ارتودنسی برندهایی مانند اینویزیلاین، این مشکل را دارند.
4.ممکن است استفاده از ارتودنسی درد داشته باشد.
ارتودنسی وقتی برای اولین بار باشد کمی دردناک خواهد بود؛ چون اجزایی دارد که باید مستقیماً روی سطح جلویی دندان چسبانده شوند. سفت کردن آن‌ها با کمک سیم‌ها به دندان فشار وارد خواهد کرد و به مرور زمان باعث تورم و ناراحتی خواهد شد. برخی از افراد عقیده دارند که ارتودنسی فلزی باعث زخم شدن زبان و لب‌هایشان خواهد شد. گاهی اوقات انتهای سیم‌های موجود در این روش ارتودنسی بیرون می‌زند و مانند این است که شیء تیزی به دهان بکوبد. اکثر این مشکلات در عرض 3-6 هفته برطرف خواهند شد و فرد به آن‌ها عادت خواهد کرد، اما در برخی از افرادی که از ارتودنسی استفاده می‌کنند ممکن است همچنان باقی بمانند.
5.برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان باید بیشتر وقت صرف کرد.
مراقبت‌های لازم برای تمیز کردن ارتودنسی کار ساده‌ای برای همه‌ی افراد در همه‌ی سنین نیست. استفاده از نخ دندان سخت‌ترین اقدام بهداشتی است چون باید نخ را از سیم‌ها رد کنید تا بتوانید بین دندان‌ها را تمیز کنید. البته نمی‌توان از این کار هم صرف نظر کرد. چون اگر ذرات غذا در این قسمت‌ها گیر کنند، باعث به خطر افتادن سلامت دهان و دندان، بوی بد دهان، التهاب لثه و پوسیدگی دندان خواهند شد.
6.مشخص است که دندان‌ها ارتودنسی هستند.
اگر ظاهرتان برایتان مهم است، ارتودنسی فلزی گزینه‌ی مناسبی برای شما نخواهد بود. در زمان خندیدن و صحبت کردن افراد دیگر ارتودنسی شما را خواهند دید. اکثر افراد با درمان ارتودنسی آشنا هستند، اما ممکن است افراد نادانی هم باشند که شما را به خاطر استفاده از ارتودنسی مسخره کنند. افراد عادی، هم بزرگسال و هم کودک دلیل وجود ارتودنسی را می‌دانند.
7.برای رسیدن به نتایج مطلوب باید به ارتودنتیست معتبر و معروف مراجعه شود.
ارتودنسی فلزی می‌تواند در صورتی که توسط دندانپزشک ماهری انجام شود باعث زیباتر شدن لبخند شما و بهبود سلامت کلی دهان و دندان شما شود. باید مرتباً بررسی شوید تا مطمئن شوید که روند مرتب شدن دندان‌ها به همان صورتی است که می‌خواستید. می‌توانید برای تمیز کردن دندان‌هایتان نوبت بگیرید، اما برای اطمینان از درستی روند درمان هم باید مجدداً مراجعه کنید.
همچنین ممکن است در زمان استفاده از ارتودنسی وضعیت اورژانسی پیش آید چون احتمال بروز مشکل در صورت وجود ارتودنسی بیشتر از حالت عادی خواهد بود. ارتودنسی حتماً باید درست نصب شده باشد و با مشورت با افراد دیگری که تحت این درمان هستند از آن درست مراقبت شود.
8.برخی از روش‌ها زمان زیادی لازم دارند تا دندان‌ها را صاف کنند.
اگر به جای ارتودنسی فلزی از ارتودنسی سرامیکی استفاده کنید، 36 ماه طول خواهد کشید تا دندان‌هایتان مرتب شوند. حتی ارتودنسی فلزی نسبت به ارتودنسی نامرئی که حدود 12 ماه طول می‌کشد تا مشکلات جزئی را اصلاح کند و گران‌تر است هم سریع‌تر نتیجه خواهد داد. برای درمان مشکلاتی مانند مال‌اکلوژن و کجی دندان نمی‌توان از ارتودنسی نامرئی استفاده کرد، در نتیجه ارتودنتیست روش‌های مناسب را با توجه به نیازها و ترجیحات شما به شما معرفی خواهد کرد.
9.در برخی از روش‌های ارتودنسی لثه‌ها حساس می‌شوند.
اگر بخواهید از ارتودنسی سرامیکی استفاده کنید، براکت‌های آن در مقایسه با روش ارتودنسی با استیل ضدزنگ بزرگ‌تر خواهند بود؛ این امر به این معناست که تمیز کردن دور هر براکت بسیار سخت‌تر می‌باشد و منجر به تورم و تحلیل رفتن لثه خواهد شد. باید هربار که مسواک می‌زنید دقت کنید که مسواک به خط لثه و مینای دندان برسد تا از مشکلات ناشی از این ویژگی منفی ارتودنسی جلوگیری شود.
حتی در صورت مراقبت و رعایت همه‌ی موارد هم ممکن است اگر ارتودنسی سرامیکی را به جای ارتودنسی فلزی انتخاب کنید دوام کمتری داشته باشد. احتمال شکستن ارتودنسی‌های سرامیکی موجود دو برابر ارتودنسی فلزی است.
10.برخی از ارتودنسی‌ها حتی در صورت مراقبت صحیح هم باعث لک شدن دندان خواهند شد.
کش‌هایی که سیم‌ها را به براکت‌ها وصل می‌کنند راحت لک می‌شوند. در صورت بروز این مشکل، تنها راه درمان آن، برداشتن و تعویض این کش‌هاست.
رنگ حلقه‌های استفاده شده برای ثابت نگه داشتن ارتودنسی روی دندان‌ها هم به مرور زمان کدر خواهد شد و اگر نتوانید مینای دندان را کامل با مسواک تمیز کنید هم رنگ دندان‌هایتان به مرور زمان تغییر خواهد کرد. نیاز به ترمیم براکت‌های شکسته هم به این موارد اضافه شده و باعث طولانی شدن روند مرتب شدن دندان‌ها خواهد شد؛ در نتیجه مراقبت زیادی لازم است.
چه نوع ارتودنسی برای شما مناسب است؟
زیبایی ارتودنسی مشخص کننده‌ی این که کدام نوع ارتودنسی مناسب است نخواهد بود. چندین عامل وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کنید و عبارتند از: هزینه، بهداشت و مراقبت و نتیجه‌ی نهایی.
زیبایی
طبق تحقیقات برخی از افراد بدون هیچ دلیلی نگران ظاهر خود در زمان استفاده از ارتودنسی هستند. آن‌ها تا مدت‌ها بعد از اینکه بقیه فراموش کرده‌اند که دندان‌های فرد ارتودنسی بوده، همچنان نگران خواهند بود. با این حال اگر ظاهر ارتودنسی برایتان مهم است از ارتودنسی لینگوال یا ارتودنسی سرامیکی که نامرئی هستند استفاده کنید.
هزینه
برخی از روش‌ها گران‌تر هستند. اگر نمی‌خواهید پول زیادی برای این کار هزینه کنید، از استفاده از روش‌هایی که به علت گران‌تر بودن مناسب شما نیستند صرف نظر کنید.
به خاطر تکنولوژی مورد نیاز برای ساخت براکت‌ها و زمانی که برای ساخت براکت‌ها در آزمایشگاه صرف می‌شود، ارتودنسی لینگوال گران‌تر از انواع دیگر ارتودنسی است. ارتودنسی سرامیکی هم به خاطر جنس آن گران‌تر از ارتودنسی فلزی می‌باشد.
رعایت اصول بهداشتی
قبل از هر درمان ارتودنسی باید ببینید که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
همه‌ی روش‌های ارتودنسی نیازمند رعایت بیشتر بهداشت هستند. در زمان استفاده از ارتودنسی باید برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان بیشتر دقت شود تا روی دندان‌ها و دور براکت‌ها لکه ایجاد نشود. برخی از کودکان باید برای این درمان تا زمانی که بتوانند درست و مرتب مسواک بزنند صبر کنند.
اصول درمان با ارتودنسی
اگر می‌خواهید از اینویزیلاین استفاده کنید، باید ببینید که آیا می‌توانید اصول آن را رعایت کنید وهر روز حداقل 23 ساعت در روز از آن استفاده کنید یا خیر. هربار که بخواهید چیزی بخورید باید قالب‌های طراحی شده را از دهانتان خارج کرده و بلافاصله بعد از خوردن آن‌ها در دهانتان قرار دهید. هر قالبی باید بعد از دو هفته تعویض شود و اگر به اندازه‌ی کافی استفاده نشده باشد، درمان با مشکل مواجه خواهد شد.
در زمان استفاده از ارتودنسی باید از مصرف برخی از غذاها خودداری کرده و نحوه‌ی مصرف برخی دیگر را تغییر دهید. غذاهای سفت، برشته و چسبناک نباید در زمان استفاده از ارتودنسی مصرف شوند و برخی از غذاها هم در زمان استفاده از ارتودنسی باید به قطعات کوچک تقسیم شوند و مصرف شوند تا سیم ارتودنسی (آرچ وایر) پاره نشود. اگر این سیم پاره شود باید مدت درمان افزایش یابد تا نتایج مدنظر حاصل شود.
نتیجه‌گیری
دندانپزشک شما به شما خواهد گفت که آیا ارتودنسی برای شما مناسب است یا خیر. اگر دندان‌هایتان غیرعادی روی هم قرار می‌گیرند یا از هم فاصله دارند، دندانی در جای نادرستی قرار گرفته یا جایی برای در آمدن نداشته است، یا فک‌تان کج است یا صدا می‌دهد، باید از این درمان استفاده کنید. ممکن است درمان این مشکلات کمی هزینه‌بر باشد، اما باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها در درازمدت خواهد شد.
همچنین ممکن است مشکلاتی در جویدن غذا و نفس کشیدن از بینی داشته باشید. این مشکلات همیشه با ارتودنسی درمان نمی‌شوند، اما دندان‌پزشکتان به شما خواهد گفت که آیا این روش مؤثر خواهد بود یا خیر.
اگر می‌خواهید مزایا و معایب ارتودنسی را بدانید به دندانپزشک مراجعه کنید. به او بگویید که چه مشکلاتی با بهداشت دهان و دندانتان دارید. بعد از معاینه درمان پیشنهادی برای داشتن لبخندی زیبا که همیشه آرزوی شما بوده به شما توصیه خواهد شد.
سؤالات متداول
چه نوع ارتودنسی برای شما مناسب‌تر است؟
معمولاً افرادی که می‌خواهند از ارتودنسی استفاده کنند می‌گویند که استفاده از ارتودنسی سرامیکی راحت‌تر از ارتودنسی فلزی است. مواد باکیفیت فرسوده و ساییده نخواهند شد، در نتیجه باعث تحریک لثه‌ها و کناره‌های دهانتان نخواهند شد (این مشکل یکی از مشکلات رایج استفاده از ارتودنسی فلزی می‌باشد).
معایب استفاده از ارتودنسی چیست؟
معایب ارتودنسی عبارتند از:
- پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه.
- واکنش آلرژیک.
- آسیب به بافت نرم و زخم شدن دهان.
- خوردگی ریشه‌ی دندان.
- دکلسیفیکاسیون (از دست رفتن کلسیم) و پوسیدگی.
- انکیلوز.
- بازگشت مشکل.
- هنوز ارزشش را دارد!
آیا ارتودنسی دندان را ضعیف می‌کند؟
شاید یکی از رایج‌ترین سؤالات درباره‌ی ارتودنسی این است که آیا باعث ضعیف شدن مینای دندان می‌شود یا خیر. در واقع ارتودنسی در طول دوره‌ی درمان باعث جابه‌جا شدن دندان درون لثه می‌شود. جابه‌جا شدن دندان‌ها به معنای ضعیف شدن یا از دست رفتن حمایت آن‌ها نخواهد بود.
چگونه ارتودنسی مناسب برای دندان‌هایتان را انتخاب می‌کنید؟
از مراحل ساده‌ی زیر پیروی کنید تا بتوانید تصمیم بگیرید که چه ارتودنسی را انتخاب کنید:
- مرحله‌ی 1: نیاز خود را بدانید. در زمان انتخاب ارتودنسی سه عامل زیر را برای مشخص کردن نیازتان در نظر بگیرید:
- مرحله‌ی 2: مزایا و معایب این درمان را بسنجید.
- مرحله‌ی 3: دندانپزشک خوبی را انتخاب کنید.
- مرحله‌ی 4: ارتودنسی مناسب برای خود را انتخاب کنید.
چرا نباید از ارتودنسی استفاده کرد؟
ارتودنسی فلزی می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
ارتودنسی فلزی حتی با رعایت بهداشت مرتب و زیاد هم ممکن است باعث پوسیدگی دندان شود. وقتی که ارتودنسی باعث می‌شود غذاها مدت زمان طولانی به دندان بچسبند، دندان دچار دمینرالیزه شدن خواهد شد که وضعیتی است که در آن مینای دندان ضعیف می‌شود.
کوتاه‌ترین زمان استفاده از ارتودنسی چقدر است؟
ارتودنسی فلزی و ارتودنسی نامرئی
حداقل زمان لازم برای استفاده از ارتودنسی، هم در ارتودنسی فلزی و هم ارتودنسی سرامیکی چندین ماه برای درمان کجی دندان و 36 ماه برای درمان فاصله‌ی بین دندان‌ها می‌باشد.
آیا تفاوتی در سرعت عملکرد ارتودنسی فلزی و سرامیکی وجود دارد؟
ارتودنسی فلزی کمی سریع‌تر از ارتودنسی سرامیکی دندان‌ها را جابه‌جا می‌کند، اما ارتودنسی سرامیکی هم سریع‌تر از ارتودنسی نامرئی عمل می‌کند. قطعاً این بزرگ‌ترین تفاوت است. ارتودنسی سرامیکی به اندازه‌ی ارتودنسی فلزی دیده نمی‌شود.
کدام روش ارتودنسی دندان‌ها را زودتر صاف می‌کند؟
اگرچه مهم‌ترین عامل مؤثر در سرعت درمان میزان مشکلات دندان شماست، اما اکثر متخصصین معتقدند که استفاده از الاینرهای شفاف سریع‌ترین روش برای صاف کردن دندان است.
ارتودنسی فلزی بهتر است یا نامرئی؟
ارتودنسی فلزی ارزان‌ترین روش ارتودنسی است و این امر باعث می‌شود که برای اکثر افراد مناسب‌تر و به‌صرفه باشد. همچنین نسبت به انواع دیگر ارتودنسی مؤثرتر بوده و دندان‌ها را سریع‌تر مرتب کرده و مشکلات بایت و فاصله‌ی دندان‌ها را نیز سریع‌تر درمان می‌کند.
انواع ارتودنسی‌های موجود کدامند؟
امروزه 5 نوع ارتودنسی وجود دارند که عبارتند از:
- ارتودنسی فلزی
- ارتودنسی سرامیکی
- ارتودنسی دیمون (سلف لیگیت)
- ارتودنسی لینگوال
- الاینرهای شفاف مانند اینویزیلاین
