ورم لثه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که در اکثر موارد ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. ورم لثه اغلب به دلیل التهاب لثه و عوامل دیگری مانند کمبود مواد مغذی، تغییرات هورمونی یا عفونت ایجاد میشود. با توجه به علت ورم لثه روش های درمانی مختلفی برای آن وجود دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب میتواند از ورم لثه پیشگیری کند.
لثه های متورم معمولاً قرمز، حساس یا دردناک هستند. در این شرایط ممکن است هنگام مسواک زدن لثههای شما به راحتی دچار خونریزی شوند. در صورت ابتلا به تورم لثه باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
علائم ورم لثه
در حالت عادی لثهها باید به رنگ صورتی باشند و به خوبی دور دندانها قرار بگیرند. اما در برخی موارد ممکن است لثهها از حالت طبیعی خارج شوند. ورم لثه معمولاً باعث ایجاد تغییرات زیر در امتداد خط لثه میشود:
- پُف کردن لثه
- تغییر رنگ لثه به قرمز تیره
- خونریزی بدون دلیل لثه
- بوی بد دهان
- لثه های عقب رفته یا حساس
علتهای ورم لثه
عوامل مختلفی باعث تورم و التهاب لثه میشوند از جمله:
ژنژیویت یا پریودنتیت
التهاب لثه شایع ترین علت تورم لثه است. اگر روی خط لثه و دندان پلاک ایجاد شود، به مرور زمان میتواند به جرم تبدیل شود و ممکن است منجر به التهاب لثه شود. اگر ژنژیویت درمان نشود به عفونتی جدیتر به نام بیماری های پریودنتال تبدیل میشود.
همچنین ممکن است ذرات غذا و پلاک زیر خط لثه گیر کنند و باعث عفونت یا التهاب لثه شوند.
بارداری
بارداری میتواند تغییرات قابل توجهی در سطح هورمونها ایجاد کند. این تغییرات ممکن است جریان خون را در لثه افزایش دهند و باعث تورم لثه شوند. تغییرات هورمونی همچنین میتواند توانایی بدن برای مبارزه با باکتریهایی که باعث التهاب لثه میشوند را کاهش دهد.
عفونت
عفونتهای دهانی ناشی از قارچها و ویروسها میتوانند باعث تورم لثه شوند. عوارض دندانهای عفونی مانند آبسه دندان هم ممکن است منجر به ورم لثه شود.
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با فشار زیاد
فشار اضافی دندان و لثهها را تمیزتر نمیکند، بلکه فقط باعث درد لثه میشود. هنگام مسواک زدن از حرکات نرم و دایره مانند استفاده کنید. هنگام استفاده از نخ دندان، نخ را به آرامی به سمت بالا و پایین هر دندان بلغزانید.
سایر علل احتمالی
ورم لثه میتواند دلایل دیگری هم داشته باشد. از جمله:
- عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی داروها
- سوء تغذیه
- حساسیت به محصولات خوراکی، مانند مواد موجود در خمیر دندان یا دهان شویه
- استفاده از نخ دندان نامناسب، روکش دندان یا سایر وسایل دندانی نامناسب
در همه موارد دندانپزشک با بررسی علائم بیمار و سابقه پزشکی او علت ورم لثه را تشخیص میدهد.
درمان ورم لثه
در صورت ابتلا به ورم لثه باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید. از مسواک، نخ دندان و دهانشویه استفاده کنید. در اکثر موارد ورم لثه با این اقدامات برطرف میشود در غیر این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
برنامه درمان التهاب لثه بعد از مراجعه به دندانپزشک احتمالاً شامل موارد زیر میشود:
- رادیوگرافی کامل دهان
- انجام آزمایش خون برای بررسی کمبود برخی مواد یا وجود عفونت
- تجویز دهانشویه یا آنتی بیوتیک
در بیشتر موارد این اقدامات برای تشخیص علت تورم و درمان آن کافی است. اما در برخی موارد که التهاب لثه شدید است ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
جراحی لثه خیلی تهاجمی نیست. دندانپزشک تمام التهاب لثه و جرم های موجود در عمق لثه را از بین میبرد.
مسکنهایی مانند استامینوفن (تیلنول) و ایبوپروفن (ادویل) میتوانند به کاهش ناراحتیهای دهان و دندان کمک کنند. معمولاً استفاده از مسکنهای بدون نسخه در کنار قر قره کردن محلول آب و نمک تا حد زیادی به بهبود وضعیت بیمار کمک میکند.
با این حال باید دقت کنید که مصرف مسکنها و درمانهای خانگی معمولاً یک راه حل موقت برای کاهش درد است و شما باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.
درمانهای خانگی ورم لثه
بهترین درمانهای خانگی برای کاهش ورم لثه عبارتند از:
مخلوط آب و نمک
شستشوی دهان با آب و نمک میتواند به بهداشت دهان و دندان کمک کند. این مخلوط به عنوان یک محلول ضد باکتری عمل میکند و باکتریهای داخل دهان را از بین میبرد. همچنین ممکن است به کاهش تورم کمک کند.
کمپرس گرم و سرد
کمپرس گرم و سرد میتواند درد و تورم لثهها را کاهش دهند. استفاده متناوب از کمپرسهای گرم و سرد یک روش مؤثر است.
ژل زردچوبه
ژل زردچوبه حاوی کورکومین است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. ژل زردچوبه میتواند از ایجاد پلاک و التهاب لثه جلوگیری کند. ژنژیویت یکی از علل شایع تورم لثه است.
لثه های قرمز، دردناک یا متورم باید با آب و محلول پراکسید هیدروژن 3 درصد به طور کامل شستشو داده شوند.
جلوگیری از تورم لثه
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به درد و التهاب لثه در دراز مدت بسیار مهم است.
بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید
هر روز از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. حفظ بهداشت دهان و دندان از ابتلا به تورم لثه پیشگیری میکند.
از یک خمیر دندان ملایم استفاده کنید
برای جلوگیری از تحریک لثه باید خمیردندانی را انتخاب کنید که مناسب وضعیت شما باشد. شما میتوانید در این باره با دندانپزشکتان صحبت کنید.
از دهانشویه استفاده کنید
دهانشویه حاوی الکل میتواند التهاب را افزایش دهد. اما دهانشویههای غیر الکلی میتوانند باکتریهای داخل دهان را از بین ببرند و وضعیت بهداشت دهان شما را بهتر کنند.
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید
اگر به طور منظم برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید، میتوانید از التهاب لثه جلوگیری کنید. پزشک میتواند شما را از مشکلات پیش رو مطالع کند و اقدامات پیشگیرانه را به شما توصیه کند.
سیگار را ترک کنید
برای جلوگیری از تحریک بیشتر لثهها بهتر است سیگار را ترک کنید. این کار نه تنها به بهداشت دهان و دندان کمک میکند، بلکه برای قلب، ریهها و پوست شما هم مفید خواهد بود.
رژیم غذایی متعادلی داشته باشید
از مصرف بیش از حد مواد قندی اجتناب کنید و مطمئن شوید رژیم غذایی شما حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامت دندانها و لثهها است. یک رژیم غذایی متعادل و سالم باعث حفظ سلامت بدن از جمله دهان میشود.
نکات کلی
ورم لثه در برخی موارد ناشی از یک بیماری زمینهای است، در نتیجه اگر پس از مدت کوتاهی خود به خود و به کمک درمانهای خانگی برطرف نشود باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
ورم لثه ظاهری ترسناک دارد و ممکن است با درد و ناراحتی همراه باشد، اما وضعیتی قابل درمان است. نوع درمان به شدت بیماری بستگی دارد. روشهای درمانی ممکن است از قر قره کردن مخلوط آب و نمک تا مصرف آنتی بیوتیک یا در برخی موارد شدید، جراحی متفاوت باشد.
در هر صورت برای پیشگیری از این مشکل در وهله اول باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنید. اما در صورت ابتلا به ورم لثه نگران نباشید، چون یک مشکل قابل درمان است.
سؤالات پرتکرار
برای ورم لثه چه باید کرد؟
درمان فوری ورم لثه:
- به آرامی نخ دندان بکشید و مسواک بزنید تا ناحیه آسیب دیده تمیز شود.
- برای از بین بردن باکتریها دهان خود را با مخلوط آب و نمک بشویید.
- برای کاهش درد لثه از کمپرس گرم استفاده کنید.
- برای کاهش ورم لثه از کمپری سرد استفاده کنید.
- برای تحریک ترشح بزاق دهان آب فراوان بنوشید.
- اگر این درمانها به بهبود وضعیت شما کمک نکردند در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.
ورم لثه بعد از چند روز بهبود مییابد؟
ورم لثه یک مشکل شایع است و در بیشتر موارد جای نگرانی نیست. اما اگر ورم لثه بیشتر از 2 روز ادامه داشته باشد ممکن است ناشی از یک مشکل زمینهای مانند التهاب لثه، پریودنتیت یا آبسه دندان باشد.
چه چیزی ورم لثه را بدتر میکند؟
از مصرف الکل و تنباکو پرهیز کنید چون این محصولات میتوانند باعث تحریک لثه و افزایش تورم شوند.
چه چیزی باعث تورم لثه میشود؟
هر چه مدت زمان طولانیتری پلاکها روی دندان باقی بمانند بیشتر باعث تحریک و التهاب لثه میشوند. با گذشت زمان لثهها متورم میشوند و به راحتی خونریزی میکنند. این وضعیت همچنین ممکن است باعث پوسیدگی دندان شود.
آیا استرس میتواند باعث ورم لثه شود؟
تحقیقات ثابت کردهاند که استرس طولانی مدت سیستم ایمنی را ضعیف میکند. این وضعیت توان بدن برای مبارزه با عفونتها را کاهش میدهد. در نتیجه خطر ابتلا به مشکلاتی مانند خونریزی و التهاب لثه افزایش میابد.
آیا ورم لثه خود به خود بهبود مییابد؟
درد لثه معمولاً نشانه یک مشکل بزرگتر است و اگر بیشتر از چند روز طول نکشد ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی یا یک آفت ساده باشد.
چرا لثه در اطراف دندان متورم میشود؟
وقتی لثهی اطراف دندان متورم میشود معمولاً نشان دهندهی عفونت است. به این وضعیت آبسه دندان میگویند که ممکن است بسیار دردناک باشد. در صورت عدم درمان ممکن است عفونت پخش شود و مشکلات جدیتری را به وجود آورد.
