دنداندرد درد ضعیف تا شدیدی است که داخل دندان، بافت اطراف آن و فک را درگیر میکند و بیانگر بیماری و مشکل در دندان یا لثهها میباشد. درصورتیکه به دنداندرد دچار شدید بسیار مهم است که علت آن را متوجه شوید؛ چرا که از این طریق میتوانید بهترین روش برای کاهش درد، تورم و دیگر علائم این درد را پیدا کنید.
شستن دهان با آب و نمک و استفاده از کمپرس سرد میتواند دردهای خفیف را کاهش دهد؛ اما برای دردهای شدیدتر باید حتماً به دندانپزشک مراجعه نمود. همچنین قبل از استفاده از داروهای خانگی در صورت بارداری، شیردهی و یا داشتن هرگونه بیماری که ممکن است استفاده از داروهای گیاهی بر روی آن تأثیر بگذارد با پزشک خود صحبت نمایید.
درمانهای خانگی برای دندان درد
برای درمان و کاهش دندان درد روشهای متعددی وجود دارد از جمله:
داروها
برخی از داروهایی که بدون نسخه به فروش میرسند میتوانند به کاهش درد دندان کمک کنند و میتوان تا زمان رسیدن نوبت دندانپزشکی از آنها استفاده نمود. در ادامه به برخی از این داروها اشاره شده است.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن التهاب و درد را مورد هدف قرار میدهند و میتوانند باعث کاهش درد شوند.
بهخاطر داشته باشید مصرف بیش از اندازه ایبوپروفن در طولانیمدت ممکن است به کبد، کلیهها و معده آسیب برساند.
استامینوفن
درصورتیکه نمیتوانید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی استفاده کنید استامینوفن جایگزین مناسبی برای شماست که میتواند بهصورت موقت درد دندان را کاهش دهد. برای استفاده دُز مناسب حتماً دستور استفاده دارو را بادقت مطالعه نمایید. استفاده بیش از اندازه استامینوفن به کبد آسیب میرساند.
قطرهها و ژلهای مخصوص دندان درد
ژلها و قطرههای دارویی نیز میتوانند به کاهش دندان درد کمک کنند. این محصولات به طور معمول حاوی عناصری مانند بنزوکائین میباشند و وقتی بهصورت موضعی استفاده میشوند به بی حس شدن آن قسمت کمک میکنند.
شستن دهان با آبنمک
برای بسیاری از افراد شستوشوی دهان با آبنمک یک اقدام درمانی مؤثر است. آبنمک یک ضدعفونیکننده طبیعی است و باعث میشود تا ذرات و باقیمانده غذا از بین دندانها پاک شوند. درمان دنداندرد به کمک آبنمک باعث میشود تا التهاب آن کاسته شده و تمامی زخمهای دهان درمان شوند. برای انجام این کار یکدوم قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و دهان خود را با آن شستوشو دهید.
شستوشوی دهان با هیدروژن پراکسید
شستوشوی دهان با هیدروژن پراکسید میتواند به کاهش درد و التهاب دندان کمک کند. علاوه بر ازبینبردن باکتریها هیدروژن پراکسید در کاهش پلاک دندان و درمان خونریزی لثه نیز نقش مؤثری دارد. برای انجام این کار حتماً این ماده را رقیق کنید. برای رقیق کردن هیدروژن پراکسید 3% را با میزان برابر آب مخلوط کرده و سپس دهان خود را با آن بشویید. بههیچعنوان آن را قورت ندهید.
کمپرس سرد
به کمک کمپرس سرد میتوان هر دردی را کاهش داد مخصوصاً اگر درد ناشی از ضربه باشد. وقتی از کمپرس سرد استفاده میکنیم رگهای آن قسمت منقبض شده و درد کاهش مییابد. بهعلاوه سرما باعث کاهش تورم و التهاب نیز میشود. برای انجام این کار یک کیسه یخ را درون یک حوله بپیچید و آن را برای 20 دقیقه بر روی محل درد قرار دهید. میتوانید این کار را هرچند ساعت یکبار تکرار نمایید.
بالا نگهداشتن سر
سعی کنید هنگام خواب از چند بالش استفاده کنید. این کار از فشار ناشی از گردش خون در سر و دهان کم کرده و باعث کاهش تورم میشود.
داروهای طبیعی برای کاهش درد دندان
روشهای طبیعی زیادی برای کاهش درد دندان وجود دارند از جمله:
چای کیسهای نعنا فلفلی
از چای کیسهای نعنا فلفلی برای کاهش درد و تسکین دادن لثههای حساس استفاده میشود. اجازه دهید تا چای کیسهای استفاده شده کمی خنک شود سپس آن را بر روی منطقه دردناک قرار دهید. دقت داشته باشید که چای باید هنوز کمی گرما داشته باشد. همچنین میتوانید از این روش برای خنککردن این قسمت نیز استفاده کنید. برای این کار چای کیسهای استفاده شده را برای چند دقیقه درون فریزر قرار دهید تا سرد شود سپس آن را بر روی دندان خود بگذارید.
سیر
برای هزاران سال سیر به دلیل خواص دارویی آن شناخته شده و مورداستفاده قرار میگرفته است. این ماده دارای خاصیت آنتیباکتریال میباشد و نهتنها باکتریهایی که باعث پلاک دندانی میشوند را از بین میبرد بلکه به کاهش درد نیز کمک میکند. برای استفاده از سیر جهت درمان درد دندان، چند حبه از آن را له کرده تا به شکل خمیر در آیند سپس خمیر بهدستآمده را بر روی دندان دردناک قرار دهید. میتوانید کمی نمک نیز به آن اضافه کنید. همچنین میتوانید بهجای این کار یک حبه سیر تازه را بهآرامی بجوید.
عصاره وانیل
عصاره وانیل حاوی الکل میباشد که میتواند درد را از بین ببرد. همچنین خواص آنتیاکسیدانی آن باعث میشود تا دندان سریعتر درمان شود. فقط حتماً از اصل بودن وانیل اطمینان کنید. برای استفاده از این روش انگشت خود یا یک پنبه را به عصاره وانیل آغشته کنید و آن را چند بار در روز بر روی دندان دردناک قرار دهید.
میخک
در طول تاریخ همیشه از میخک برای درمان دندان درد استفاده شده است. روغن این ماده میتواند به طور مؤثری درد را از بین برده و التهاب دندان را کاهش دهد. این ماده حاوی اوژنول میباشد که یک ضدعفونیکننده طبیعی محسوب میشود. برای استفاده از این روش روغن میخک را با یک روغن حامل مانند روغن جوجوبا یا آفتابگردان رقیق کنید. برای هر 15 قطره روغن میخک از یک اونس روغن حامل استفاده نمایید. سپس یکتکه پنبه را به مقدار کمی از روغن رقیق شده آغشته کرده و چند بار در روز بر روی دندان دردناک قرار دهید. همچنین میتوانید یک قطره روغن میخک را به لیوان کوچکی آب اضافه کرده و سپس دهان خود را با آن شستوشو دهید.
برگ گواوا
برگ گواوا خاصیت ضدالتهابی دارد که میتواند به درمان زخمها کمک کند. همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضدمیکروبی آن در حفظ سلامت دهان نیز نقش مؤثری دارد. برای استفاده از این روش میتوانید برگ تازه گواوا را بجوید و یا آن را له کرده، به آب جوش اضافه کنید و دهان خود را با آن بشویید.
علف گندم
علف گندم حاوی خواص درمانی بینهایتی مانند خاصیت ضدالتهابی و تقویتکننده سیستم ایمنی میباشد. این ماده حاوی مواد مغذی زیادی مانند کلروفیل بالا است که میتواند باکتریها را از بین ببرد. شما میتوانید علف گندم را بنوشید و یا از آن برای شستن دهان خود استفاده نمایید.
آلوئهورا
آلوئهورا سرشار از مواد آنتیاکسیدان است و خاصیت ضدالتهابی بالایی دارد و میتواند به کاهش درد و التهاب دندان کمک کند. اما درصورتیکه به دیابت مبتلا هستید و یا برای کنترل قند خون خود از دارو استفاده مینمایید این ماده میتواند سطح گلوکز خون را تا میزان خطرناکی پایین بیاورد.
آویشن
آویشن نیز دارای خواص آنتیباکتریال و آنتیاکسیدان بالایی میباشد و میتواند به درمان دنداندرد کمک کند. همچنین در ازبینرفتن باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند نقش مؤثری دارد. برای استفاده از آویشن، روغن آن را با یک روغن حامل رقیق کرده و بر روی دندان آسیبدیده قرار دهید. همچنین میتوانید یک قطره روغن آویشن را به لیوان کوچکی آب اضافه کرده و سپس دهان خود را با آن شستوشو دهید.
گیاه دندان درد یا اسپیلانتس
این گیاه که بهدرستی گیاه دنداندرد نامیده شده در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری میروید و حاوی مقادیر زیادی اسپیلانتول میباشد که خاصیت ضدالتهابی دارد. همچنین در صورت جویدن خاصیت بیحسکننده نیز خواهد داشت. اگرچه این گیاه به طور معمول بیخطر محسوب میشود، اما در برخی شرایط که در ادامه به آن پرداخته شده نباید از آن استفاده نمود:
- داشتن حساسیت به گیاهان خانواده دیزی(آفتاب گردان)
- نوشیدن الکل
- استفاده از دیورتیکها
- داشتن سرطان پروستات
- بارداری
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه نمود؟
درصورتیکه درد دندان شدید و یا ناشی از مشکلات پیچیده دندانی باشد، باید حتماً به دندانپزشک مراجعه کرده تا بتوانید آن را بهخوبی درمان کنید. بسیاری از دردهای دندان نیازمند مراقبتهای پزشکی میباشند. میتوانید تا زمان رسیدن نوبت دندانپزشکتان از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن استفاده نمایید.
در صورت بروز هرگونه علائم زیر باید به دندانپزشک مراجعه نمایید:
- تب.
- مشکل در تنفس و بلع.
- دردی که بیش از یک تا دو روز ادامه داشته باشد.
- تورم.
- درد در هنگام گازگرفتن.
- قرمزی غیرطبیعی لثهها.
- چرک و ترشحات بد بو.
چگونه از دندان درد جلوگیری کنیم؟
شما میتوانید با رعایت بهداشت دهان تا حدود زیادی از بروز دنداندرد جلوگیری کنید. حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید و دو بار در روز، هر بار به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید. همچنین میتوانید از دهانشویهها نیز استفاده کنید.
بهعلاوه برای چک کردن سلامت دندانها در سال دو بار به دندانپزشک مراجعه نمایید.
برخی از غذا میتوانند باعث تجمع پلاک در دندانها شوند:
- مرکبات
- نان
- آبنباتهای ترش
- چیپس سیبزمینی
- میوه خشک
- نوشیدنیهای گازدار
- الکل
- یخ
بعد از مصرف این مواد حتماً از نخ دندان و مسواک استفاده کنید تا از تجمع پلاک جلوگیری شود. همچنین تلاش نمایید تا از این مواد در رژیم غذایی خود کمتر استفاده کنید.
خلاصه
دنداندرد میتواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. درحالیکه باید برای ریشهیابی درد دندان به دندانپزشک مراجعه نمود، اما میتوان از برخی درمانهای خانگی مانند کمپرس سرد و آبنمک برای کاهش درد استفاده نمود.
سؤالات متداول
چگونه در عرض 5 دقیقه دنداندرد را درمان نماییم؟
میتوانید با شستوشوی دهان خود با هیدروژن پراکسید، آبنمک و علف گندم در عرض 5 دقیقه از شر دنداندرد خلاص شوید. بعد از این میتوانید از روغن میخک، عصاره وانیل و سیر له شده بر روی دندان خود استفاده نمایید و در آخر کمپرس سرد را بر روی دندان خود بگذارید. درصورتیکه درد شدید بود و یا کاهش نیافت به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.
چگونه میتوان بدون استفاده از دارو از شر دنداندرد خلاص شد؟
بسته به علت ایجاد دنداندرد در برخی موارد نمیتوان بدون استفاده از دارو از شر دندان درد خلاص شد. اما میتوانید با استفاده از نخ دندان، مسواک زدن، دهانشویه، آبنمک، هیدروژن پراکسید تا حدودی از درد دندان بکاهید. همچنین میتوانید از کمپرس سرد، روغنهای درمانی و سیر نیز استفاده کنید. درصورتیکه درد دندان شدید بود و یا برای مدت طولانی ادامه داشت حتماً به دندانپزشک مراجعه نمایید.
چگونه میتوان درد عصبهای دندان را از بین برد؟
با استفاده از خمیر دندانهای ضد حساسیت و مسواک نرم دو بار در روز و شستن دهان با فلوراید میتوانید تا حدودی از درد عصبهای دندان جلوگیری کنید. درصورتیکه استفاده از خمیر دندانهای ضد حساسیت تأثیری بر روی درد شما نداشت دیگر از این خمیر دندانها استفاده نکنید.
آیا نمک به کاهش درد دندان کمک میکند؟
استفاده از آبنمک یک درمان رایج برای کاهش درد دندان میباشد. آبنمک یک ماده آنتیباکتریال طبیعی میباشد و از التهاب دندان جلوگیری میکند.
دنداندرد چقدر میتواند ادامه داشته باشد؟
درصورتیکه دنداندرد شما بیش از 2 روز ادامه داشت به دندانپزشک مراجعه کنید. تا رسیدن نوبت دندانپزشکی میتوانید از درمانهای خانگی برای کاهش درد خود استفاده نمایید.
آیا دنداندرد خودبهخود درمان میشود؟
گاهی درد دندان ناشی از بافت اطراف آن است نه خود دندان و بدون نیاز به مراجعه به دندانپزشک درمان میشود. درد حساسیت موقت لثهها ظرف چند روز از بین خواهد رفت. در طی مدت سعی کنید با دندانهای اطراف بافت آسیبدیده غذا نجوید.
آیا میتوان از خمیردندان بر روی دندانی که درد میکند استفاده نمود؟
خمیر دندانهای ضد حساسیت برای کاهش درد عمومی دندان طراحی شدهاند و میتوان از آنها برای درمان دنداندرد استفاده نمود. دندانپزشک توصیه میکند بعد از اتمام مسواک زدن یک مقدار کمی از خمیردندان ضد حساسیت را به دندان دردناک بمالید.
در صورت نادیدهگرفتن دنداندرد چه اتفاقی رخ میدهد؟
در بیشتر موارد دنداندرد یک مسئله جدی است و باید به آن توجه شود. در صورت نادیدهگرفتن این بیماری عفونت این شدیدتر شده و بیماری جدی تری با هزینههای درمانی بیشتری در پی خواهد داشت.
