اکثر ما در برههای از زندگی خود دندان درد را تجربه کردهایم. این درد میتواند شدید یا مبهم بوده و باعث ناراحتی ما و گاهی سردرد و درد فک شود. همچنین میتواند روی خواب و حالمان اثر بگذارد.
درد دندان عمدتاً ناشی از التهاب قسمت مرکزی دندان، که ریشههای عصبی بسیار حساسی دارد، میباشد. این التهاب میتواند ناشی از پوسیدگی، تحلیل یا شکستن دندان باشد. علتها و روشهای درمان دندان درد عصبی را در این مقاله بررسی میکنیم.
دندان درد عصبی چیست؟
دندان درد میتواند بنا به دلایل زیادی آزاردهنده باشد و نامهای زیادی برای انواع مختلف دندان درد وجود دارند. وقتی که آسیبی در دهان مدتی درمان نشده بماند، میتواند به ریشههای عصبی داخل دندان کشیده شده و باعث درد شدید شود و زندگی شما را مختل کند. دندان درد عصبی اصطلاحی برای این نوع دندان درد، فارغ از هر علتی، است.
این نوع درد معمولاً تیز و شدید و مکرر است و میتواند به قسمتهای دیگری به جز دندان نیز کشیده شود؛ زیرا شبکهی عصبی در کل صورت گسترده شده و درد میتواند در امتداد اعصاب حرکت کرده و منتقل شود.
وقتی که به این حالت دچار شوید، که با عنوان عصب در حال مرگ یا دندان در حال مرگ نیز شناخته میشود، معاینهی پزشکی و درمان لازم است، اما میتوانید درد را با برخی درمانها و مسکنها کنترل کنید که البته درمان دائمی تنها با مداخلات پزشکی حاصل خواهد شد.
علائم دندان درد عصبی
همیشه تشخیص دندان آسیبدیده با نگاه کردن به آن ممکن نیست. فقط یک متخصص دندانپزشکی میتواند آن را تشخیص دهد که همین امر دلیل نیاز به مراجعهی مرتب به دندانپزشک است.
با این حال عصب آسیبدیدهی دندان علائمی دارد که میتواند به تشخیص این مشکل توسط خود فرد کمک کند:
- درد: این علامت مهمترین نشانه برای این است که عصب دندان شما مشکلی دارد، درد شدیدی و ناگهانی خواهید داشت. این درد میتواند حاد بوده و یا در کل دندانها (و صورت) گسترده شود.
- تغییر رنگ: اگر مدتی به آسیب توجه نشود، دندان آسیبدیدهی شما یک دندان مرده خواهد شد و بدن آن را تغذیه نخواهد کرد؛ دندانتان آسیب خواهد دید و ممکن است بعد از مدتی دچار تغییر رنگ شود.
- حساسیت: آسیب به عصب دندانها میتواند باعث حساسیت به سرما و گرما شود؛ اگر حساسیت شدید دارید میتواند مربوط به اعصاب دهان (یا صورت) باشد.
- ناراحتی در زمان خوردن چیزی: با آسیب دیدن و حساس شدن اعصاب دندانها، حتی کارهای سادهای مانند غذا خوردن نیز میتواند دشوار شود.
اگر دردی در دندانهایتان احساس میکنید، باید به منظور جلوگیری از مشکلات جدیتر در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
دلایل دندان درد عصبی
دنداندرد عصبی میتواند دلایل زیادی داشته باشد:
تروما در اثر آسیب
آسیب عصبی میتواند ناشی از یک آسیب ناگهانی به فک و دندانها باشد. مثلاً برخورد فیزیکی در ورزشها رایجترین عامل ترومای دندان است. همچنین ممکن است این مشکل در اثر تصادفی که باعث ضربه به فک و دندانها شده باشد نیز رخ دهد. بلافاصله بعد از این مورد، باید مشخص شود که دندانی شکسته است یا ترک خورده است. درد نیز میتواند شدید باشد. در نتیجهی این عوامل اعصاب دندان در معرض عوامل بیرونی قرار خواهند گرفت و باید فوراً و اورژانسی درمان شوند.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان نتیجهی بهداشت نامناسب دهان و دندان یا مصرف داروهایی است که روی سلامت دهان و دندان اثر میگذارند. با پیشرفت پوسیدگی دندان، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا پوسیدگی میتواند باعث تحلیل رفتن عصب دندان شده و پالپ دندان در معرض آسیب قرار گیرد. این امر احتمال عفونت عصبی را افزایش داده و دچار حساسیت دندان، مخصوصاً در زمان خوردن و نوشیدن، خواهید شد.
آبسهی دندان
وقتی که فک یا صورت ورم کند، احتمالاً عصب دندان به دلیل آسیب یا پوسیدگی عفونت کرده است. این علامت، نشانهی آبسهی دندان است. آبسه به چرک (نوعی مایع) داخل دندان، لثهها و استخوان گفته میشود. این مورد نوعی عفونت باکتریایی است که باعث درد ضرباندار خواهد شد. این مورد نیز یکی دیگر از علائم آسیب عصبی دندان است.
حساسیت دنتینال (عاج دندان)
حساسیت دنتینال به دندان درد عصبی گفته میشود که گسترده است. این نوع درد عصبی، زمانی رخ میدهد که مینای دندان آسیب دیده یا فرسوده شده باشد و محرک خارجی مانند: گرما، سرما و اسید به ریشههای عصبی در لایهی دنتین (عاج دندان) برسند. دلایل حساسیت دنتینال عبارتند از: استفاده از محصولات سفید کنندهی دندان، تحلیل لثه (عقب رفتگی لثه) و پوسیدگی درمان نشده. علاوه بر این موارد، مسواک زدن دندانها با فشار زیاد و جراحی لثه که باعث قرار گرفتن ریشههای عصبی در معرض آسیب میشوند نیز میتوانند باعث دندان درد عصبی شوند.
دندان قروچه
در موارد شدید درمان نکردن دندان قروچه میتواند منجر به آسیب دیدن عصبها شود. همچنین ممکن است مینای دندان در اثر ساییدگی دندانها بر روی یکدیگر آسیب دیده یا از بین بروند.
به دلیل این که فشار ناشی از فشردن دندانها بر روی یکدیگر و دندان قروچه مینای دندان را از بین میبرد، بافت داخلی دندان و عصبهای اطراف آن به تدریج نمایان خواهند شد. بدون وجود لایه حفاظتی و عایق مینا، این عصبها ممکن است باعث حساسیت دندانی و درد در ناحیه صورت شوند.
علاوه بر این دندان قروچه میتواند باعث پیشرفت اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود، بیماری که منجر ایجاد انقباض و گرفتگی در عضلات فک میگردد. در افراد مبتلا به این اختلال عصب سه قلو تحریک شده و فرد دچار سر درد و درد شدید در مفاصل فک خواهد شد.
دردهای ارجاعی دندان
این دردها ممکن است پیغامی از دیگر قسمتهای بدن بوده و بیانگر این باشند که در یکی از اندامهای بدن مشکلی وجود دارد. در برخی موارد دردی که به نظر میرسد از سمت دندان است ممکن است نشانه مشکل دیگری باشد. برای مثال:
- نورالژی عصب سه قلو دردی شدید و ناگهانی در ناحیه صورت است. این درد در برخی موارد به دردی شدید شبیه به برق گرفتگی در فک، لثه و دندانها توصیف میشود.
- سردردهای میگرنی، خوشه ای و دیگر انواع سردردهای عصبی عروقی نیز ممکن است با دندان درد بروز پیدا کنند که در این موارد به آن دندان درد عصبی عروقی گفته میشود.
- در صورتی بروز درد در دندانهای بالایی و گرفتگی حفره بینی ممکن است درد دندان ناشی از سینوزیت باشد.
برخی از موارد دیگری که ممکن است باعث بروز دندان درد در شما شوند به شرح زیر میباشند.
اضطراب و استرس
استرس تاثیرات مخرب و پیچیده ای بر روی سیستم ایمنی بدن میگذارد. برای مثال توانایی بدن ما برای مبارزه با عفونتها میتواند در بیماران مستعد تبدیل به چرخه ای از بیماریهای لثه شود.
همچنین اضطراب و استرس باعث بروز دندان قروچه و فشار بیش از حد میان فکها میشود که ممکن است شما را دچار دردهای عصبی مختلف نماید.
تشخیص دندان درد عصبی
تیم دندانپزشکی شما، در مطب سوابق پزشکی شما را بررسی خواهند کرد. همچنین معاینهی فیزیکی انجام خواهند داد. آنها دهان، دندانها، لثهها، فک، زبان، گلو، سینوسها، گوشها، بینی و گردنتان را معاینه خواهند کرد. احتمالاً تصویر اشعهی ایکسی از دهانتان گرفته خواهد شد تا دلیل دندان دردتان مشخص شود.
راههای درمان دندان درد عصبی
درمان دندان درد عصبی به علت آن بستگی دارد.
باید دندان در حال از بین رفتن یا آسیبدیده را فوراً درمان کنید. دلیل آن این است که اگر درمان نشود، باکتریهای دندان پخش خواهند شد و ممکن است باعث از دست رفتن دندانهای دیگر نیز شوند. همچنین میتواند استخوان فک و لثه را نیز درگیر کند.
دندانپزشکتان احتمالاً دندان آسیبدیده یا دندان در حال مرگ را با روشی به نام عصب کشی دندان درمان خواهد کرد. شاید هم نیاز باشد دندان را بکشد.
عصب کشی
با عصب کشی دندان، میتوانید دندانتان را حفظ کنید. در این روش، دندانپزشک حفرهای در دندان ایجاد میکند و سپس با استفاده از ابزار کوچکی پالپ را خارج کرده و عفونت را برطرف میکند. بعد از خارج کردن تمام عفونتها، دندانپزشک عصبها را مسدود خواهد کرد و حفرهی دندان را با پرکنندههای دائمی پر خواهد کرد.
در بسیاری از موارد، ممکن است بعد از عصبکشی، تاج دندان لازم داشته باشید. این گزینه در مواردی که مینای دندان آسیب دیده باشد و یا پر کنندهی دندان بزرگ و زیاد باشد، مناسب خواهد بود. به مرور زمان دندانی که عصب کشی شده است میتواند شکننده شود؛ به همین دلیل اغلب برای دندانهای عقبی (به خاطر جویدن و خرد کردن غذاها) توصیه میشود که از تاج دندان استفاده شود. تاج دندان روکشی است که روی دندان شما قرار خواهد گرفت. دندانپزشک قسمتهایی از دندان را میتراشد و تاج را روی دندان قرار میدهد. تاج دندان را میتوان همرنگ دندانهای دیگر ساخت تا مشخص نباشد.
اگر پزشکتان تشخیص دهد که نیازی به تاج دندان ندارید، میتوانید تغییر رنگ دندان درمان شده را با سفید کردن برطرف کنید. این مورد معمولاً در دندانهای جلویی مشهود است.
شاید هم دندانپزشکتان توصیه کند که روی دندان لمینت سرامیکی (ونیر پرسلین) قرار دهید. با پزشکتان دربارهی روشهای مختلف موجود برای زیبایی گفتوگو کنید.
خارج کردن یا کشیدن
اگر دندانتان شدیداً آسیب دیده باشد و نتوان آن را ترمیم کرد، ممکن است دندانپزشک کشیدن دندان مرده را پیشنهاد دهد. در این روش، دندانپزشک دندان را کامل خارج میکند. بعد از کشیدن دندان میتوانید از ایمپلنت، دنچر یا بریج استفاده کنید. با دندانپزشکتان دربارهی گزینههای موجود گفتوگو کنید.
درمان دارویی
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است برای تسکین درد، داروهای مسکن، ضد اضطراب و یا حتی داروهای شل کننده عضلات تجویز نماید. داروهای شل کننده عضلات میتوانید برای دردهای عصبی ناشی از دندان قروچه موثر باشد. همچنین مسکنها در از بین بردن دردهای ارجاعی فک، سینوس، گوش و میگرن موثر هستند.
تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که درد دندان به کمک دیگر روشهای درمانی کاهش پیدا نکرده باشد. به طور کلی دندان پزشک تزریق بوتاکس را برای درمان دندان قروچههای بسیار شدید توصیه میکند. در طول این روش بوتاکس به عضلات فک تزریق شده تا آنها را به صورت موقت فلج کرده و از فعالیت بیش از اندازه این عضلات جلوگیری نماید.
پلاکهای محافظتی دندان
پلاک محافظتی دندان با ایجاد یک لایه حفاظتی بین دندانهای بالا و پایین از بروز دندان قروچه و آسیبهای ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی جلوگیری میکند. استفاده از پلاکهای محافظتی دهان و اسپلینتها رایج ترین روش درمان دندان قروچه محسوب میشوند چرا که بسیار موثر میباشند، هزینه ی کمی دارند و نوعی درمان غیر تهاجمی به حساب میآیند.
مراجعه به روانشناس
در صورتی که منشا درد دندان شما به مسائل و مشکلاتی روحی و فردی مرتبط است، بهترین اقدام مراجعه به روانشناس یا روانپزشک برای از بین بردن علت درد عصبی دندان میباشد. با از بین بردن منشا اصلی اضطراب و استرس خود، درد عصبی دندان نیز به مرور کاهش مییابد.
مراقبتهای بعد از درمان دندان درد عصبی
هم عصبکشی و هم کشیدن دندان درمانهای تهاجمی هستند؛ این درمانها نیازمند مراقبت بعد از درمان و کمی استراحت هستند. اقداماتی هست که میتواند بعد از درمان به بهبودی شما کمک کند که عبارتند از:
- مصرف مسکن طبق نسخه
- نگه داشتن گاز روی محل درمان تا 3 یا 4 ساعت بعد از درمان
- قرار دادن کیسه یخ بلافاصله بعد از درمان، البته فقط هربار به مدت چند دقیقه. قرار دادن کیسه یخ به مدت طولانی باعث آسیب بافت خواهد شد.
- 24 ساعت بعد از درمان استراحت کنید و از چند روز فعالیت خود را محدود کنید.
- برای جلوگیری از جابهجا شدن لختهی خون تا 24 ساعت بعد از درمان از شستن دهان، تف کردن و استفاده از نی خودداری کنید.
- بعد از 24 ساعت دهانتان را با محلول آب و نمک بشویید و این محلول را با نصف قاشق چایخوری نمک و حدود 237 میلیلیتر (8 اونس) آب گرم تهیه کنید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
- در زمان خوابیدن، با کمک بالشت سرتان را کمی بالاتر از بدن قرار دهید زیرا عدم انجام این کار باعث طولانی شدن دوران نقاهت خواهد شد.
- برای جلوگیری از عفونت دندانهایتان را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید، البته در مورد ناحیهی درمان صبر کنید تا دندانپزشکتان اجازهی این کار را بدهد.
درمانهای خانگی دندان درد عصبی
اگر این روشها را درمان خانگی بنامیم کمی اغراق است، چون این روشها نمیتوانند مشکلات شما را درمان کنند؛ اما این روشها میتوانند برای تحمل درد استفاده شوند (و در صورتی که دندانپزشکتان تأیید کند به عنوان درمان تکمیلی استفاده شوند). موارد زیر درمانهای خانگی برای دندان درد عصبی هستند:
دهانشویهی آب و نمک
برای بسیاری از افراد دهانشویهی آب و نمک اولین گزینهی درمان است. آب نمک یک ضدعفونی کنندهی طبیعی است و میتواند ذرات غذایی که بین دندانهایتان باقی مانده را شل کند و آنها را بشوید. درمان دندان درد با آب و نمک میتواند به کاهش التهاب و درمان زخمهای دهان نیز کمک کند.
دهانشویهی هیدروژن پراکسید
دهانشویهی هیدروژن پراکسید هم میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. هیدروژن پراکسید علاوه بر کشتن باکتریها، میتواند پلاک را کاهش داده و خونریزی لثه را درمان کند.
سیر
هزاران سال است که خواص دارویی سیر شناخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین خواص آنتیباکتریایی نیز دارد. نه تنها باعث کشتن باکتریهای مضری که باعث ایجاد پلاک دندان میشوند خواهد شد، بلکه همانند مسکن نیز عمل خواهد کرد.
به منظور استفاده از سیر برای دنداندرد، یک حبه سیر را له کنید تا خمیر مانند شود و آن را روی محل مورد نظر قرار دهید. ممکن است بخواهید مقدار کمی نمک هم اضافه کنید. همچنین میتوانید یک حبه سیر تازه را بجوید.
عصارهی وانیل
عصارهی وانیل حاوی الکل بوده که به تسکین درد کمک میکند. خواص آنتیاکسیدانی اثباتشدهی آن نیز باعث شده که برای درمان مؤثر باشد. فقط باید توجه داشته باشید که به جای وانیل مصنوعی حتماً از وانیل طبیعی استفاده کنید.
به منظور استفاده از این درمان، مقداری عصارهی وانیل را روی انگشت یا پنبه بریزید. روزی چندبار مستقیماً آن را روی دندان آسیبدیده بمالید.
گیاه دندان درد
این گیاه که گیاه دندان درد نامیده شده است، گیاهی گلدار میباشد که در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری (ساب تروپیکال) رشد میکند. طبق تحقیقی در سال 2021، ترکیب فعال آن، به نام اسپیلانتول، خواص ضد التهابی دارد. همچنین وقتی جویده شود باعث بیحسی خواهد شد.
میخک
در طول تاریخ از میخک برای درمان دندان درد استفاده شده است. روغن آن میتواند بیحسی ایجاد کند و التهاب را کاهش دهد. میخک حاوی اوژنول است که یک ضدعفونی کنندهی طبیعی میباشد.
پیشگیری از دندان درد عصبی
اگرچه دندان درد عصبی به طور کامل قابل پیشگیری نیست و ممکن است در هر صورت رخ دهد، دو روش وجود دارد که میتواند از دندان درد عصبی جلوگیری کند. یکی از آنها مراقبت فیزیکی است؛ این مورد شامل استفاده از گارد دهانی در زمان حضور در محیطهای پرخطر مانند زمان ورزش کردن، اجتناب از مصرف نوشیدنیها و غذاهای داغ و یخ، اجتناب از مصرف غذاهای سفت (مانند شکستن آجیل با دندان) و اجتناب از عادات مضر مانند سیگار کشیدن است.
راه دیگر برای کمک به دندانهایتان (به روشی بسیار موثر)، بهبود سلامت دهان و دندان و داشتن برنامهی منظم برای تمیزی دهان و دندان است. باید هر روز با خمیر دندان و مسواک مناسب دندانهایتان را مسواک بزنید، بعد از آن از نخ دندان استفاده کنید و در صورتی که دندانپزشکتان منع نکرده باشد برای اینکه بهترین نتیجه را بگیرید از دهانشویه نیز استفاده کنید. حفظ سلامت دهان تاثیر شگرفی در جلوگیری از آسیبهای عصبی و بسیاری از بیماریهای دیگر دارد.
عوارض جانبی و مشکلات احتمالی دندان درد عصبی
همانند هر جراحی دیگر، کشیدن دندان نیز خطراتی دارد. این خطرات عبارتند از:
- عفونت بعد از جراحی
- حفرهی خشک
- آسیب عصبی
- سوراخ شدن سینوس ماگزیلاری
- تاخیر در بهبودی
همچنین در عصبکشی دندان هم گاهی اوقات آسیب بسیار عمیق و یا مینای دندان بسیار آسیبپذیر است و دندان نمیتواند درمان را تحمل کند. این عوامل میتواند باعث از دست دادن دندان شوند.
خطر دیگر این است که اگر مقداری از عفونت باقی بماند یا آنتیبیوتیکها مؤثر نباشند، در قسمت ریشهی دندان آبسه ایجاد خواهد شد.
هزینهی درمان دندان درد عصبی
عامل اصلی تعیین کنندهی هزینه، روشی است که دندانپزشک برای درمان شما انتخاب خواهد کرد. همچنین دندانپزشک مجرب و کلینیک مجهز نیز گرانتر خواهد بود، که با توجه به خدمات بهتری که دریافت خواهید کرد منطقی است. محل زندگی شما نیز میتواند عاملی تأثیر گذار باشد و محلههای بهتر در شهرهای بهتر گرانتر خواهند بود.
این مشکل پزشکی معمولاً تحت پوشش بیمه است، پس باید قبل از شروع درمان از شرکت بیمهی خود سؤال کنید تا خیالتان راحت باشد و هزینهی اضافی نپردازید.
سخن پایانی
دندان درد میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ با این حال در برخی از موارد مشکل مربوط به عصب دندان است که ممکن است آسیب دیده یا حساس شده باشد. وقتی که این مشکل رخ دهد با درد شدید و حساسیت همراه خواهد بود و کارهای ساده و عادی مانند غذا خوردن نیز سخت و دردناک خواهد شد.
باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر آسیب به عصب دندان رسیده باشد، یا درمان عصبکشی انجام خواهد شد و یا در صورتی که درمان دیگر وجود نداشته باشد، دندان کشیده خواهد شد.
سؤالات متداول
چه چیزی باعث بدتر شدن دندان درد عصبی میشود؟
دلایل دندان درد عصبی که پالپ را نیز درگیر خواهد کرد عبارتند از: ترک خوردن یا لبپر شدن و یا شکسته شدن دندان، پوسیدگی یا عفونت دندان، پر کردن دندان و فشار ناشی از فشردن دندانها به هم یا دندانقروچه.
آسیب عصبی دندان چقدر دردناک است؟
دندان درد عصبی میتواند به صورت دردی شدید و ناگهانی و یا دردی مبهم باشد. اگر عصب دندان در معرض عوامل بیرونی قرار گرفته باشد، برخی از غذاها و نوشیدنیها باعث بدتر شدن درد خواهند شد.
دندان درد عصبی چقدر طول میکشد؟
به طور متوسط، دندان درد عصبی میتواند به کوتاهی چند روز بوده و یا 4 الی 6 هفته و یا حتی در برخی موارد بیشتر از این مدت نیز طول بکشد. با توجه به درد شدید و بیحسی که دندان درد عصبی به همراه خواهد داشت، باید هرکاری که میتوانید انجام دهید تا هرچه زودتر از درد را تسکین دهید.
آیا دندان درد عصبی قابل درمان است؟
میتوانید با دو روش درد را برطرف کنید؛ یا دندانپزشک دندانتان را عصبکشی خواهد کرد و یا اینکه اگر دندانتان قابل درمان نباشد، دندانتان را خواهد کشید. در هر صورت دردتان بعد از درمان برطرف خواهد شد.
آیا عصب کشی و کشیدن دندان، ایمن و بیخطر هستند؟
اگرچه درمانهای ترسناکی به نظر میرسند، اما ایمن هستند. با این حال این درمانها، عوارض جانبی و خطرات احتمالی دارند که میتوان با مراقبتهای بعد از درمان از بروز آنها جلوگیری کرد.
آیا کشیدن دندان و عصب کشی دردناک هستند؟
از بیحس کنندههای قوی استفاده میشود تا دردی در طول درمان احساس نکنید. با این حال ممکن است بعد از درمان کمی تورم ایجاد شود، که میتوانید با مصرف مسکنهایی که پزشک برایتان تجویز کرده آن را کنترل کنید.
آیا استرس میتواند باعث بروز درد در عصبهای دندان شود؟
استرس میتواند باعث شود تا دندان قروچه کرده و فک و دندانهای خود را بر روی یکدیگر فشار داده و بسایید. این عارضهها منجر به دندان درد و اختلال مفصل گیجگاهی فکی خواهند شد.
چرا دندان درد در طول شب شدیدتر میشود؟
زمانی که برای خوابیدن دراز میکشید خون بیشتری به سمت مغز حرکت میکند. چرخش خون بهتر به معنای دندان درد شدیدتر میباشد چرا که با شدت یافتن جریان خون فشار وارده بر دندان نیز افزایش خواهد یافت.
چگونه متوجه شویم دردی که تجربه میکنیم ناشی از دندان است یا گوش؟
برای تشخیص گوش درد و دندان درد چند راهکار وجود دارد: اگر درد با سرماخوردگی و آنفلونزا همراه بود، ناشی از درد گوش یا نوعی عفونت سینوسی میباشد. اما وجود سردرد در اکثر موارد بیانگر وجود دندان درد است.