در دهان دو دندان نیش فوقانی و دو دندان نیش تحتانی وجود دارد. دندان‌های نیش دارای ریشه‌های ضخیم‌تر از دندان‌های پیشین هستند و اتصال آن‌ها با فک محکم می‌باشد. دندان نیش نهفته در واقع به طور کامل رویش نکرده است. احتمال این که دندان‌های نیش به صورت نهفته رشد کنند، بیشتر از دندان‌های دیگر می‌باشد. دندان‌های نهفته به صورت جزئی و یا کامل در اثر مسدود شدن مسیر رشد، زیر لثه‌ها نهفته می‌باشند. احتمال عفونت در دندان‌های نهفته بیشتر است و در صورت عدم درمان، امکان دارد در لثه گیر کنند. متخصصین ارتودنسی می‌توانند از بروز این عارضه جلوگیری کرده و آن را درمان کنند. در این مقاله اطلاعات کامل در ارتباط با درمان دندان نیش نهفته ارائه شده است.
دندان نیش نهفته چیست؟
دو عدد دندان نیش در فک بالا و دو عدد نیز در فک پایین وجود دارند. امکان دارد این دندانها به صورت نهفته رشد کنند. در این حالت، این دندانها در استخوان فک زیر لثه‌ها نهفته می‌مانند. رشد کامل دندان‌های نیش پس از دیگر دندانها صورت می‌گیرد. در نتیجه احتمال نهفته ماندن این دندانها در لثه بیشتر می‌باشد.
دندان‌هایش نیش در فک فوقانی معمولاً در سقف دهان نهفته می‌مانند. اگرچه دندان‌های عقل در صورت نهفته بودن، بایستی کشیده شوند، دندان‌های نیش در ارتباط با وضعیت قرارگیری دندانها از لحاظ عملکرد و همچنین از لحاظ ظاهری از اهمیت برخوردار هستند. در نتیجه رشد مناسب این دندانها برای حفظ بهداشت دهان و دندان بسیار الزامی است.
علت بروز دندان نیش نهفته
معمولاً دندانپزشک علت بروز دندان نیش نهفته را تشخیص داده و شخص را به متخصص ارتودنسی یا جراح دهان و دندان معرفی می‌کند. دلایل بروز این عارضه شامل:
- در صورت وجود دندان‌های اضافی، امکان دارد جلوی رشد طبیعی دندان نیش گرفته شود. وجود دندان اضافی می‌تواند از روند رشد دندان نیش جلوگیری کند. همچنین در اثر نامرتب بودن دندانها نیز ممکن است فضای کافی برای رشد دندان نیش وجود نداشته باشد.
- راستای غیر طبیعی دندان‌های جلو می‌تواند سبب نامرتب شدن دندانها شود. در این حالت امکان دارد فضای کافی برای دندانها وجود نداشته باشد و در نتیجه در عملکرد دندان‌های نیش اختلال ایجاد خواهد شد.
- وجود کیست یا دیگر ساختارهای غیر طبیعی می‌توانند مسیر رشد دندان را مسدود کنند.
- عدم افتادن دندان‌های شیری در زمان مناسب می‌تواند سبب بروز دندان نیش نهفته شود.
- به ندرت امکان دارد که رشد غیر طبیعی در بافت‌های نرم لثه از رشد دندان نیش جلوگیری کرده و سبب بروز دندان نیش نهفته شود.
درمان‌های دندان نیش نهفته
پیش از انجام هر گونه جراحی، دندانپزشک در جهت انتخاب بهترین گزینه‌های درمانی شخص را راهنمایی می‌کند. درمان دندان نیش نهفته به علت بروز این عارضه و مرحله رشد دندانها بستگی دارد.
در صورتی که دندان‌های مجاور، مسیر دندان مورد نظر را مسدود کرده باشند، در برخی از مواقع از روش ارتودنسی دندان نیش نهفته استفاده می‌شود. با رفع این مشکل توسط ارتودنسی دندان نیش نهفته، دندان مورد نظر به خودی خود روند رشد طبیعی خود را ادامه خواهد داد.
اگر دندان‌های دائمی برای مدت طولانی در لثه گیر کرده باشند، احتمال دارد که برای رشد با مشکل مواجه شوند. ریشه دندانها با گذشت زمان به استخوان متصل شده و در جای خود تثبیت می‌شوند. در چنین مواردی، امکان دارد با استفاده از اکسپوز و باندینگ بتوان از دندانها محافظت کرد. جراح دهان و دندان به دندان نهفته زیر لثه دسترسی پیدا کرده و یک براکت کوچک یا زنجیر (chain) را به هر دندان متصل می‌کند. سپس متخصص ارتودنسی از زنجیر کوچک و بریس استفاده می‌کند تا دندان به آرامی در وضعیت مورد نظر قرار داده شود.
کشیدن دندان نیش نهفته: درمانی مناسب کودکان
تاخیر در رشد دندان‌های شیری می‌تواند در روند رشد طبیعی دندان‌های دائمی اختلال ایجاد کند. کشیدن دندان شیری می‌تواند به رشد دندان دائمی کمک کند.
در مورد افراد بزرگسال، کشیدن دندان معمولاً به عنوان اولین گزینه استفاده نمی‌شود. در صورت وجود درد شدید در قسمت دندان نهفته و یا تاثیر منفی بر دندان‌های دیگر (مانند نامرتب شدن دندانها یا رشد غیر منظم) امکان دارد به کشیدن دندان نیش نهفته از طریق جراحی نیاز باشد.
ایمپلنت دندان نیش نهفته
در بزرگسالانی که بر اثر مشکلات و یا پوسیدگی احتمالی مجبور به کشیدن دندان نیش نهفته خود شده‌اند، فاصله‌ای میان دندانها به وجود می‌آید که ممکن است با نظر پزشک و ارتودنسی این فاصله رفع شود و یا ایمپلنت دندان صورت گیرد.
ارتودنسی دندان نیش نهفته
در صورتی که فرد در سنینی باشد که دندانها، دهان و فک همچنان در حال رشد باشند، امکان دارد از بریس برای درمان استفاده شود. متخصص ارتودنسی با تجربه در مورد ضرورت استفاده از ارتودنسی دندان نیش نهفته اطلاعات لازم را در اختیار شخص قرار خواهد داد.
در صورتی که دندان نیش نهفته تا حدودی آشکار شده باشد و بتواند به براکت‌ها متصل شود، بریس بهترین گزینه برای بهبود راستای دندانها محسوب می‌شود.
یک زنجیر به براکت دندان نهفته متصل خواهد شد و به مرور زمان فشار وارد شده به فک و دندانها، نیش نهفته را به جای اصلی خود باز خواهد گرداند.
جراحی دندان نیش نهفته
تمامی جراحی‌ها با اکسپوز دندان نیش نهفته شروع می‌شود. در این روش، از برش و تغییر وضعیت لثه برای اکسپوز دندان نیش استفاده می‌شود. در برخی از مواقع، برای اکسپوز دندان مورد نظر و ایجاد مسیر برای رشد دندان، به برداشتن استخوان نیاز می‌باشد. پس از اکسپوز، براکت و زنجیر طلا به دندان متصل شده و قسمت انتهایی زنجیر نیز به بریس متصل می‌شود. سپس لثه توسط بخیه مخصوص تغییر وضعیت داده می‌شود. شخص بایستی یک تا دو هفته پس از جلسه درمانی، جهت ارزیابی وضعیت دندانها مجددا به دندانپزشک مراجعه کند.
جراحی دندان نیش نهفته با لیزر
جراحی دندان نیش نهفته با لیزر مراحلی مشابه جراحی عادی دارد. تنها تفاوت این است که از فناوری لیزر برای ایجاد برش در لثه استفاده می‌شود که خونریزی بسیار کمی دارد و به بافت‌های سالم دندان و لثه آسیب نمی‌رساند.
درمان دندان نیش نهفته افقی
درمان دندان نیش نهفته افقی دشوارتر می‌باشد. در چنین مواردی، از روش آرچ وایر (سیم ارتودنسی) دوگانه یا دوبل برای درمان دندان نیش نهفته افقی استفاده می‌شود.
دوران نقاهت بعد از جراحی دندان نیش نهفته
در پاسخ به این سوال که آیا جراحی دندان نیش نهفته درد دارد یا خیر، بایستی گفته شود که امکان دارد تا چند روز پس از جراحی، درد وجود داشته باشد در نتیجه جراح مصرف داروی مُسکن را به شخص توصیه می‌کند. بنابراین دندانها بایستی با استفاده از مسواک نرم تمیز نگه داشته شوند و از ناحیه اطراف جراحی مراقبت به عمل آید. همچنین، توصیه می‌شود که دهان با استفاده از آب نمک گرم و یا دهان‌شویه کورسودیل شستشو داده شود.
عوارض و خطرات احتمالی جراحی دندان نیش نهفته چیست؟
امکان دارد عوارض جراحی دندان نیش نهفته شامل موارد زیر باشد:
- عفونت: به ندرت امکان دارد زخم پس از جراحی متورم و قرمز شود و می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باشد. در این حالت امکان دارد به مصرف آنتی‌بیوتیک نیاز باشد.
- جدا شدن براکت از دندان نیش: در چنین مواردی ممکن است به اتصال مجدد براکت نیاز باشد.
- عدم حرکت دندان نیش: در موارد نادر، دندان نیش نهفته به استخوان فک متصل شده و جوش می‌خورد و قادر به حرکت نمی‌باشد. این حالت انکیلوز نام دارد. در این صورت امکان دارد خارج کردن دندان نیش الزامی باشد.
- آسیب‌دیدگی دندان‌های مجاور: دندان‌های مجاور دندان نیش ممکن است پس از جراحی کمی لق شوند. در این صورت، بایستی از مصرف مواد غذایی سفت خودداری شود، چرا که امکان دارد دندان برای بازگشت به وضعیت اولیه به چند هفته زمان نیاز داشته باشد. به ندرت امکان دارد که خونرسانی به دندان‌های مجاور در اثر جراحی مختل شود و در این حالت بایستی به پزشک مراجعه شود.
هزینه جراحی و ارتودنسی دندان نیش نهفته
هزینه جراحی و ارتودنسی دندان نیش نهفته به روند درمان و مدت زمان مورد نیاز به این منظور بستگی دارد. بسته به دشوار بودن روند جراحی و نوع ماده بی‌حسی مورد استفاده، هزینه جراحی دندان نیش نهفته و ارتودنسی در هر موردی متفاوت است. در صورت استفاده از جراحی با لیزر برای اکسپوز، هزینه درمان افزایش پیدا می‌کند. در صورت نیاز به بریس نیز هزینه درمان افزایش پیدا خواهد کرد. متخصص ارتودنسی در ارتباط با هزینه درمان اطلاعات مورد نیاز را به شخص ارائه می‌دهد.
در صورتی که مشکل مورد نظر بدون نیاز به جراحی قابل درمان باشد و تنها به بریس نیاز باشد، هزینه ارتودنسی دندان نیش نهفته و جراحی کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی در ارتباط با گزینه‌های درمانی و هزینه درمان بایستی با دندانپزشک مشورت شود.
همچنین مهارت و تجربه دندانپزشک مورد نظر و محل جغرافیایی کلینیک نیز بر هزینه نهایی تاثیر خواهند گذاشت.
نتیجه‌گیری
درمان و ارتودنسی دندان نیش نهفته از بروز آسیب‌دیدگی بیشتر به دندانها جلوگیری می‌کند و می‌تواند سبب بهبود زیبایی ظاهری نیز بشود. در برخی از مواقع، درمان دندان نیش نهفته با استفاده از بریس امکان‌پذیر است ولی بایستی در این ارتباط در ابتدا با دندانپزشک مشورت شود.
درمان دندان نیش نهفته معمولاً موفقیت‌آمیز است و جراح دهان و دندان با دارا بودن تجربه و مهارت مورد نیاز از کسب نتیجه رضایت‌بخش در روند درمان اطمینان حاصل می‌کند. در صورت نیاز به مشورت با جراح دهان و دندان، با ما تماس بگیرید. ما به تمامی افراد در همه سنین در این زمینه خدمات لازم را ارائه خواهیم کرد.
سوال‌های رایج در مورد ارتودنسی دندان نیش نهفته
آیا درمان و ارتودنسی دندان نیش نهفته اجباری است؟
در صورتی که دندان نیش نهفته باعث بروز مشکل نشود، به درمان نیازی نیست. ممکن است پزشک از تصویربرداری با اشعه ایکس برای اطمینان از عدم بروز مشکل در ارتباط با وضعیت دندان نیش استفاده کند. ولی در صورت عدم بروز هر گونه مشکل، طبق توصیه دندانپزشک درمان الزامی نمی‌باشد.
کشیدن دندان نیش نهفته به چقدر زمان نیاز دارد؟
کشیدن دندان نیش معمولاً با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود و شخص در طول درمان هوشیار نمی‌باشد. در برخی از مواقع، کشیدن دندان نیش نهفته توسط بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. این روش به 30 دقیقه تا 1 ساعت زمان نیاز دارد.
تغییر وضعیت دندان نیش نهفته با بریس به چقدر زمان نیاز دارد؟
پاسخ به این پرسش به نوع روش درمان مورد استفاده بستگی دارد. اگر دندانپزشک استفاده از جراحی را توصیه کند، امکان دارد درمان نسبت به زمانی که از بریس استفاده می‌شود، سریع‌تر انجام شود.
آیا کشیده شدن دندان نیش نهفته سبب بروز درد می‌شود؟
با هر بار تنظیم بریس امکان دارد برای مدت 3 تا 5 روز درد وجود داشته باشد. در صورت نیاز، می‌توان از داروهای مُسکنی که برای سردرد مصرف می‌شوند، برای تسکین درد استفاده کرد.
آیا پس از اکسپوز دندان نیش نهفته، مصرف غذا امکان‌پذیر است؟
طبق توصیه جراح بایستی پس از درمان در ابتدا از مواد غذایی سرد و نرم استفاده شود. پس از چند روز، بیشتر افراد می‌توانند استفاده از رژیم غذایی عادی خود را ادامه دهند.
آیا جراحی اکسوپز دندان نیش نهفته باعث بروز درد می‌شود؟
برای این روش جراحی از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود در نتیجه در لثه‌ها دردی ایجاد نخواهد شد.
آیا به کشیدن یا جراحی دندان نیش نهفته نیاز می‌باشد؟
گزینه مختلفی برای درمان دندان نیش نهفته وجود دارد. این روش‌ها شامل: پر کردن فضای دندان نیش با استفاده از بریس یا ایمپلنت و اکسپوز بخشی از دندان جهت بهبود راستای دندان می‌باشند. در برخی از مواقع جهت ایجاد فضای کافی برای دندان نیش، به کشیدن دندان‌های دیگر نیاز می‌باشد.
